Test AGH – nr 2 : kalibracja teleskopowych łat niwelacyjnych

• Autorzy: Szczutko Tadeusz

Identyfikatory

DOI

10.15199/50.2021.5.2

Warianty tytułu

EN

AGH University of Science and Technology test – no. 2 : calibration of telescopic leveling rods

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niwelacja geometryczna to podstawowa technologia wykonywania pomiarów wysokościowych. Pojawienie się niwelatorów kodowych zwiększyło szybkość pomiaru oraz jego niezawodność. Do pomiaru nie jest potrzebna druga osoba do zapisywania wyników. Obserwacje zarejestrowane w pamięci instrumentu mogą być łatwo przetworzone w specjalistycznym oprogramowaniu lub zestawione w arkuszu kalkulacyjnym np. Microsoft Excel. Należy pamiętać, że o wynikowej dokładności zestawu decyduje jakość wszystkich jego elementów, a zwłaszcza łat niwelacyjnych. W artykule zostanie przedstawiony test łat aluminiowych wysuwanych (teleskopowych) o długości 5 metrów. Łaty te są tanie i łatwo dostępne w sklepach z narzędziami. Łaty teleskopowe są wygodne w transporcie i użytkowaniu i wyparły całkowicie z użytkowania łaty sklejkowe – dawniej używane składane 2 x 2 m Carl Zeiss Jena i obecnie produkowane, ale znacznie droższe łaty składane Nedo 4 x 1 m. Dla celów geodezyjnych nie wymaga się kalibracji łat aluminiowych. Wykonanie takiej czynności zależy od potrzeb zleceniodawcy. W artykule podkreślono rolę laboratoriów w testowaniu sprzętu pomiarowego dostępnego na rynku i przekazywaniu informacji o jego dokładności i możliwości zastosowania w pracach geodezyjnych.

EN

Geometric leveling is the basic technology for making height measurements. The appearance of code levels has increased the speed of measurement and its reliability. No second person is needed to record the results for the measurement. Observations recorded in the instrument's memory can be easily processed in specialized software or compiled in a spreadsheet, eg Microsoft Excel. It should be remembered that the resulting accuracy of the set depends on the quality of all its elements, especially the leveling staffs. The article presents a test of aluminum extendable (telescopic) rods with a length of 5 meters. These rods are cheap and readily available at hardware stores. Telescopic rods are convenient to transport and use and have replaced the plywood rods completely – formerly used 2 x 2 m Carl Zeiss Jena folding rods and now produced, but much more expensive, Nedo folding rods 4 x 1 m. Calibration of aluminum rods is not required for geodetic purposes. The performance of such an activity depends on the client's needs. The article emphasizes the role of laboratories in testing measuring equipment available on the market and providing information about its accuracy and applicability in geodetic works.

Słowa kluczowe

PL

niwelacja techniczna; łaty teleskopowe; kalibracja

EN

technical leveling; aluminum telescopic leveling rods; calibration

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przegląd Geodezyjny
• Rocznik: 2021
• Tom: R. 93, nr 5
• Strony: 1--17
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., tab., wykr., zdj.

Twórcy

autor

Szczutko Tadeusz

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Geodezyjne Laboratorium Metrologiczne, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• [1] Frukacz M. 2012. Optymalne procedury wyznaczania współczynnika liniowej rozszerzalności termicznej i wzorcowania precyzyjnych łat niwelacyjnych. Kraków: Wydawnictwa AGH, 2012. ISBN: 978-83-7464-483-9.
• [2] Instrukcja techniczna O-1. Ogólne zasady techniczne i porządkowe. Wydanie pierwsze. Załącznik do zarządzenia nr 4 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z dnia 20 stycznia 1969 roku.
• [3] Instrukcja techniczna O-1. Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych. Wydanie czwarte. Warszawa 1988.
• [4] Instrukcja techniczna G-2. Wysokościowa osnowa geodezyjna. Wydanie pierwsze. Warszawa 1980.
• [5] Instrukcja techniczna G-2. Szczegółowa pozioma i wysokościowa osnowa geodezyjna i przeliczenia współrzędnych między układami. Wydanie piąte zmienione Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Warszawa 2001.
• [6] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 14 lutego 2012 r. w sprawie osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Warszawa, dnia 30 marca 2012 r. Poz. 352.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).