Charakterystyka parametrów termicznych skał osadowych budujących zbiorniki petrogeotermalne w centralnej części Niżu Polskiego

• Autorzy: Sowiżdżał A. , Kaczmarczyk M.

Warianty tytułu

EN

Thermal parameters characteristics of sedimentary rocks forming petrogeothermal reservoirs in the central part of the Polish Lowlands

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań termicznych, takich jak pomiar współczynnika przewodności cieplnej oraz ciepła właściwego, wykonanych na próbkach skał osadowych (piaskowce, wapienie, mułowce) pobranych z głębokich otworów wiertniczych zlokalizowanych w centralnej części Niżu Polskiego. Obszar ten, obejmujący swoim zasięgiem rejon niecki mogileńsko-łódzkiej oraz niewielki fragment wału kujawskiego i monokliny przedsudeckiej, został wytypowany jako potencjalna lokalizacja badawcza dla lokalizacji systemów EGS w skałach osadowych. Potencjalnymi zbiornikami energii petrogeotermalnej są głęboko zalegające utwory triasu dolnego i środkowego, dolnego permu lub karbonu. Z utworów tych pobrano próbki skalne i wykonano na nich badania parametrów termicznych. Współczynnik przewodności cieplnej wyznaczony został dla 24 próbek pobranych z sześciu otworów wiertniczych. Wszystkie wartości pomierzone zostały dla próbek suchych, w dwóch kierunkach: prostopadłym i równoległym. Ciepło właściwe wyznaczono dla 20 próbek pobranych z jedenastu otworów wiertniczych. Najwyższe parametry termiczne uzyskano dla skał piaszczystych.

EN

The paper presents the results of thermal analyzes such as thermal conductivity and specific heat, carried out on samples of sedimentary rocks (sandstones, limestones, siltstones) taken from deep boreholes located in the central part of the Polish Lowlands. This area, covers the Mogilno-Łódź Trough region and a small part of the Kujawy Swell and Fore-Sudetic regions, was selected as a potential location for EGS installation in sedimentary rocks. In the selected area, prospects for building closed geothermal systems have been indicated in the Middle Triassic, Lower Triassic, Lower Permian and Carboniferous rocks. Thermal analyzes on the rock samples were performed. Thermal conductivity was designated for 24 samples from six wells. All values were measured for dry samples in two directions: perpendicular and parallel. Specific heat was designated for 20 samples from eleven wells. Sandstones are characterized by a maximum thermal parameters.

Słowa kluczowe

PL

EGS; skały osadowe; przewodność ciepła; ciepło właściwe

EN

EGS; sedimentary rocks; thermal conductivity; specific heat

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Technika Poszukiwań Geologicznych
• Rocznik: 2013
• Tom: R. 52, nr 2
• Strony: 141--154
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., fot., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Sowiżdżał A.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Surowców Energetycznych, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Kaczmarczyk M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Surowców Energetycznych, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• [1.] MIKOŚ T., STEWARSKI E., 1977 — Fizyka górotworu. Cz. 2, Właściwości fizyczne skał, Kraków.
• [2.] PLEWA S., 1994 — Rozkład parametrów geotermalnych na obszarze Polski. Wyd. CPPGSMiE PAN, Kraków.
• [3.] STOCH L., 1996 — Metody analizy termicznej, Materiały konferencyjne: Szkoła Analizy Termicznej, 15–19 kwietnia 1996, Zakopane.
• [4.] SZUMERA M., 2011 — Zaawansowane metody badań. Kraków.
• [5.] TESTER J.W., ANDERSON B.J., BATCHELOR A.S., BLACKWELL D.D., DIPIPPO R., DRAKE, E.M., GARNISH J., LIVESAY B., MOORE M.C., NICHOLS K., PETTY S., TOKSOZ M.N., VEATCH, JR. R.W., 2006 — The Future of Geothermal Energy. Impact of Enhanced Geothermal Systems (EGS) on the United States in the 21st Century. Massachusetts Institute of Technology, http://geothermal.inel.gov