Wybrane techniki pomiarowe w badaniach stanu technicznego tras i pętli tramwajowych

• Autorzy: Grabias Przemysław

Warianty tytułu

Selected measurement techniques in the study on the technical condition of tram tracks and loops

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W obecnych czasach zapewnienie efektywnego i wydajnego funkcjonowania komunikacji miejskiej należy do priorytetowych zadań władz miasta. Liczne inwestycje obejmują zarówno budowę nowych tras i pętli tramwajowych, jak i zakup nowoczesnego taboru. Istotnym zadaniem jest ich utrzymanie w ciągłej sprawności, długiej żywotności i w dobrym stanie technicznym. By to zapewnić, warto zadbać o pozyskanie aktualnych danych o infrastrukturze tramwajowej. Regularne badania torowisk, a w szczególności sprawdzenie stanu technicznego ich nawierzchni stalowej są jednym z kluczowych aspektów zapewniających bezpieczeństwo prowadzenia ruchu. W pracach tych wykorzystywane są techniki geodezyjne, diagnostyczne i inżynierskie. Część z nich to sprawdzone rozwiązania kolejowe, zaadaptowane dla potrzeb tramwajowych i dostosowane do ich charakterystyki. W artykule przybliżono technologie prowadzenia badań technicznych wraz z konkretnymi przykładami wykorzystywanego sprzętu. Do wspomnianych technik należą: pomiar tachymetryczny osi i niwelety toru wykorzystujący specjalną belkę do torów tramwajowych, sprawdzenie parametrów geometrycznych toru z użyciem toromierza elektronicznego, wykonanie przekrojów poprzecznych szyn za pomocą profilomierza oraz pomiar twardości szyn. Znajomość różnorodnych rozwiązań pomiarowych i dostęp do nowoczesnego sprzętu umożliwia pozyskanie wielu cennych informacji o stanie nawierzchni stalowej toru. Dane te pozwalają na wykonanie szczegółowych analiz, często z użyciem specjalistycznego oprogramowania komputerowego. Dokonano także analizy przepisów dotyczących torowisk tramwajowych, a najistotniejsze z nich zostały przybliżone w artykule. Posiadanie obszernej znajomości przepisów i wiedzy o technologiach pomiarowych może znacznie uprościć prowadzenie prac związanych z utrzymaniem infrastruktury miejskiej komunikacji szynowej.

EN

Nowadays, ensuring effective and efficient operation of public transport is one of the priority tasks of the city authorities. Numerous investments include new routes and tram loops, as well as rolling stock. It is particularly important to keep them in constant efficiency, long life and in good technical condition. To make this possible, it is worth ensuring that the most up-to-date data on the tram infrastructure is available. Regular testing of tracks, and in particular checking the technical condition of their steel surface is one of the key aspects ensuring the safety of traffic. Many geodetic, diagnostic and engineering techniques are applied in these works. Some of them are proven railway solutions, adapted for tramway needs and adjusted to their characteristics. The article presents technologies of conducting technical tests together with specific examples of equipment that was applied . These techniques include: tachymetric measurement of axes and track gradients using a special tram track measurement beam, checking the geometrical parameters of the track using an electronic track gauge, making cross sections of the rails using a profilometer and measuring the hardness of the rails. Know-how on various measurement solutions and access to modern equipment may provide valuable information about the condition of the steel surface of the track. These data allow for detailed analyzes, often with application of specialized computer software. The article also analyzes regulations regarding tramway tracks. The most are discussed in the article. Extensive knowledge of the regulations and skills in measurement technologies can significantly simplify the work related to maintaining the infrastructure of urban rail transport.

Słowa kluczowe

PL

komunikacja tramwajowa; techniki pomiarowe; tory tramwajowe; geometria toru

EN

tram transport; measurement techniques; tram tracks; track geometry

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Transport Miejski i Regionalny
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 2
• Strony: 19--23
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys.

Twórcy

autor

Grabias Przemysław

• AGH Akademia Górniczo- -Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Katedra Geodezji Inżynieryjnej i Budownictwa, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. PN-K 92011:1998. Torowiska tramwajowe – Wymagania i badania.
• 2. PN-EN 13674-1+A1:2017-07 Kolejnictwo – Tor – Szyna – Część 1: Szyny kolejowe Vignole'a o masie 46 kg/m i większej.
• 3. PN-EN 14811+A1:2010. Kolejnictwo – Tor – Szyny specjalne – Szyny rowkowe i związane z nimi profile konstrukcyjne.
• 4. Kampczyk A., Standardy geometryczne kształtowania torów i rozjazdów tramwajowych, „Przegląd Geodezyjny”, 2013, R. 85, nr 10.
• 5. Wytyczne techniczne projektowania, budowy i utrzymania torów tramwajowych, Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, Departament Komunikacji Miejskiej i Dróg, Warszawa 1983.
• 6. Tymczasowe wytyczne do projektowania szybkiej komunikacji tramwajowej, Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, Departament Komunikacji Miejskiej i Dróg, Warszawa 1981.
• 7. Kubalski J., Tory tramwajowe, WKiŁ, Warszawa 1978.
• 8. Strach M., Nowoczesne techniki pomiarowe w procesie modernizacji i diagnostyki geometrii torów kolejowych, Wydawnictwo AGH, Kraków 2013.
• 9. Makuch J., Pomiary geometrii torów tramwajowych toromierzem elektronicznym we Wrocławiu, „Przegląd Komunikacyjny”, 2014, nr 8.
• 10. Grulkowski S., Charakterystyka bocznego zużycia szyn w łukach torów tramwajowych, „Technika Transportu Szynowego”, 2009, nr 7–8.
• 11. Czyczuła W., Wajer R., Problemy eksploatacji torowisk tramwajowych, Zeszyty Naukowo-Techniczne SITK RP w Krakowie, 2010, nr 95, z. 154.
• 12. Rychlewski J., Firlik B., Straszewski W., Wytyczne projektowania torów tramwajowych a obecnie używany tabor tramwajowy, Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej, 2017, nr 25.
• 13. PN-EN ISO 16859-1:2015-12 Metale – Pomiar twardości sposobem Leeba – Część 1: Metoda badań.
• 14. PN-EN ISO 6506-1:2014-12 Metale - Pomiar twardości sposobem Brinella – Część 1: Metoda badania.
• 15. Warunki techniczne wykonania i obioru szyn kolejowych (WTWiO – ILK3-5181-2/2004E.P.).
• 16. Id-106: Warunki wykonania i odbioru szyn kolejowych – Wymagania i badania, Warszawa 2010.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).