Wpływ spadku cen ropy naftowej na rynki finansowe eksporterów ropy naftowej

• Autorzy: Gędek S.

Warianty tytułu

EN

The impact of the fall of oil prices on the financial markets of crude oil exporters

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wydobycie i eksport ropy naftowej jest podstawą gospodarki wielu krajów. Takie uzależnienie może być powodem pojawienia się zespołu niekorzystnych zjawisk gospodarczych określanych mianem „choroby holenderskiej”. Zjawisko to opisano jednak dla okresu, w którym ceny ropy naftowej wzrastały bądź utrzymywały się na wysokim poziomie. Brakuje natomiast opisu skutków spadku cen ropy naftowej, który pojawił się w połowie 2014 roku, dla gospodarek tych krajów. Celem niniejszego opracowania jest częściowe przynajmniej zapełnienie tej luki. Przedmiotem analizy był wpływ zmian cen ropy naftowej na poziom indeksów giełdy rosyjskiej (RTS), brazylijskiej (BOVESPA) i norweskiej (OSEAX) w okresie od początku lipca 2014 (moment rozpoczęcia trendu spadkowego cen ropy) do końca czerwca 2017 roku. W analizie tej wykorzystany został model ekonometryczny zbudowany zgodnie z metodologią Engla-Grangera. Wyniki tej analizy wykazały, że wpływ ceny ropy naftowej na rynki finansowe państw eksporterów ropy naftowej był w badanym okresie bardzo różnicowany. Najbardziej wpływ ten widoczny był w przypadku Rosji, nieco słabszy w przypadku Brazylii (w obydwu tych przypadkach spadek cen ropy wpływał ujemnie na wartość indeksu), zaś w przypadku Norwegii nie można go było stwierdzić.

EN

The exploitation and export of crude oil is the foundation of the economy of many countries. Such a dependence may be the reason for the emergence of a set of destructive economic phenomena known as „Dutch disease”. This phenomenon is described, however, for the period in which oil prices have increased or were maintained at a high level. The description of the effects of the drop in oil prices, which appeared in mid-2014, is missing for the economies of these countries. The aim of this study is to at least partially fill that gap. The subject of the analysis was the impact of oil price changes on the Russian (RTS), Brazilian (BOVESPA) and Norwegian (OSEAX) stock exchange index level during the period from the beginning of July 2014 (moment of the start of the downtrend in oil prices) to the end of June 2017. This analysis used an econometric model built in accordance with the Engel-Granger methodology. The results of this analysis showed that the impact of oil prices on financial markets of crude oil exporter countries in the period was very varied. That impact was most visible in the case of Russia, somewhat weaker in the case of Brazil (in both cases, the fall in oil prices affected the value of the index). That impact it was not determined in the case of Norway

Słowa kluczowe

PL

ropa naftowa; rynek finansowy; choroba holenderska

EN

crude oil; financial market; Dutch disease

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 20, z. 3
• Strony: 93--104
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gędek S.

• Kierownik Katedry Ekonomii Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza, Rzeszów

Bibliografia

• Algieri, B. 2011. The Dutch Disease: evidences from Russia. Economic Change and Restructuring vol. 44, s. 243–277.
• Auty, R.M. 1994. Industrial policy reform in six large newly industrialising countries: The Resource Curse. World Development vol. 22, s. 11–26.
• Auty, R.M. 2001. The political economy of resource-driven growth. European Economic Review vol. 45, s. 839–846.
• Bjornland, H.C. i Thorsrud, L.A. 2014. Boom or gloom? Examining the Dutch disease in two-speed economies. CAMP Working Paper Series No 6/2014.
• Charemza, W.W. i Deadman, D.F. 1997. Nowa ekonometria. PWE, Warszawa.
• Corden, M.W. i Neary, P.J. 1982. Booming Sector and De-Industrialization in a Small Open Economy. The Economic Journal, vol. 92, s. 825–848.
• Gędek, S. 2015. Wpływ cen ropy naftowej na kurs korony norweskiej. Przegląd Politologiczny nr 4, s. 145–159.
• Gylfason, T. i Zoega, G. 2001. Natural Resources and Economic Growth: The Role of Investment. CEPR Discussion Paper No. 2743, University of Copenhagen.
• Hamulczuk i in. 2013 – Hamulczuk, M., Grudkowska, S., Gędek, S., Klimkowski, C. i Stańko, S. 2013. Essential econometric methods of forecasting agricultural commodity prices. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.
• Ismail, K. 2010. The Structural Manifestation of the ‘Dutch Disease’: The Case of Oil Exporting Countries. IMF Working Paper WP/10/103.
• Karl, T.L. 1997. Paradox of plenty: Oil booms and petro-states. University of California Press, Berkley and Los Angeles.
• Kusideł, E. 2000. Modele wektorowo-autoregresyjne VAR. Metodologia i zastosowania. ABSOLWENT, Łódź.
• Lippi, F. i Nobili, A. 2012. Oil and the macroeconomy: A quantitative structural analysis. Journal of the European Economic Association, vol. 10, s. 1059–1083.
• Ljung, G.M. i Box, G.E.P. 1978. On a measure of lack of fit in time series models. Biometrika vol. 65, s. 297–303.
• Lütkepol, H. 2007. New Introduction to Multiple Time Series Analysis. Springer-Verlag, Berlin.
• Maddala, G.S. 2006. Ekonometria. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Merlevede i in. 2009 – Merlevede, B., Schoors, K. i van Aarle, B. 2009. Russia from Bust to Boom and Back: Oil Price, Dutch Disease and Stabilisation Fund. Comparative Economic Studies vol. 51, s. 213–241.
• Osińska, M. 2006. Ekonometria finansowa. PWE, Warszawa.
• Sachs, J D. i Warner, A.M. 1995. Natural Resource Abundance and Economic Growth. National Bureau of Economic Research Working Paper 5398. Cambridge, MA.
• Sporek, T. 2015. Gospodarka Brazylii na przełomie XX i XXI wieku. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Nr 218, s. 16–37.
• Welfe, A. 2009. Ekonometria. Metody i ich zastosowanie. Warszawa: PWE.
• [Online] Dostępne w: http://www.cbr.ru/eng/statistics/print.aspx?file=credit_statistics/bal_of_paym_an_new_11_e.htm&pid=svs&sid=itm_3971 [Dostęp: 20.02.2017].

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).