l,2-Epoksy-3- izopropoksypropan. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

• Autorzy: Sapota A. , Kilanowicz A.

Warianty tytułu

EN

Isopropylglicidyl ether

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

l,2-Epoksy-3-izopropoksypropan (izopropyloglicydowy eter, IGE) jest lotną, bezbarwną cieczą o temperaturze wrzenia 137 °C, słabo rozpuszczalną w wodzie, dobrze natomiast w alkoholach, ketonach i eterze dietylowym. IGE jest najczęściej stosowany jako stabilizator składników organicznych, reaktywny rozcieńczalnik żywic epoksydowych i związek pośredni do syntezy estrów i kwasów. Krótkotrwałe narażenie na działanie IGE o dużym stężeniu powodowało u ludzi wystąpienie nieswoistych objawów ze strony ośrodkowego układu nerwowego, objawiających się zaburzeniami świadomości, a także objawów umiarkowanego działania drażniącego na górne drogi oddechowe, oczy i skórę. Nie ma jednak danych ilościowych dotyczących wielkości stężeń i czasu narażenia. Na podstawie wyników badań ostrych na zwierzętach (myszy, szczury, króliki) wynika, że IGE można zaliczyć do III grupy, czyli związków szkodliwych, według klasyfikacji EWG. Po podaniu dużych dawek IGE drogą dożołądkową u wszystkich badanych gatunków wystąpiły objawy depresji ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Narażenie inhalacyjne na skórę powodowało wystąpienie umiarkowanych skutków działania drażniącego na oczy i skórę. W powtarzanym narażeniu inhalacyjnym (1896 mg/m3, 10 tygodni) u szczurów stwierdzono, oprócz objawów depresyjnego działania na OUN, także częste przypadki zapalenia płuc oraz symptomy zaburzeń układu oddechowego. Związek ten wykazuje działanie mutagenne na komórki bakteryjne oraz indukuje i powoduje recesywne mutacje letalne w komórkach płciowych samców Drosophila melanogaster. Nie ma danych dotyczących działania genotoksycznego i rakotwórczego oraz danych toksykokinetycznych. Ze względu na brak danych literaturowych proponujemy przyjąć wartości NDS i NDSCh za ACGIH, tj. wartość NDS na poziomie 240 mg/m3 i NDSCh - 360 mg/nr5. Wartości te obowiązują w kilku państwach europejskich.

EN

Isopropylglicidyl ether (l,2-epoxy-3-isopropoxypropane, IGE) is a volatile clear liquid of with a boiling point 137 °C. It is weakly water-soluble but well soluble in spirits, ketones and diethyl ether. It is used most frequently as organic components stabilizer, reactive diluent of epoxide resins and intermediate compound for esters and acids synthesis. Short exposure to IGE of high concentration causes in human non-specific symptoms from CNS such as con- ciousness disorders a moderate irritating effect on upper airways, eyes and skin. However, there are no quantitative data on the concentration values and exposure time. Op the basis of the results of acute tests on animals (mice, rats, rabbits), IGE can be included in group III, that is harmful compounds according to European Union classification. After intragastric administration of IGE in high doses, symptoms of CNS depression were observed in all the investigated species. Inhalatory and skin exposure resulted in the occurrence of a moderate irritating effect on eyes and skin. In repeated inhalatory exposure (1896 mg/mJ, 10 weeks) in rats, besides depressive effect on CNS, frequent cases of pneumonia and symptoms of respiratory tract disorders were detected. This compound demonstrated mutagenic effect on bacterial cells and induced and caused recessive lethal mutations in sex cells of male Drosophila melanogaster. No data are available on genotoxic and carcinogenic activity nor is toxicokinetic data. Due to the lack of literature data, we suggest accepting MAC and MAC(STEL) values according to ACGIH, that is MAC value at the level 240 mg/m3 and NDSCH value at the level 360 mg/mJ. These values are in force in some European countries. Maintaining given concentration values should protect employees against the occurrence of systemic symptoms and irritation of eyes and upper airways.

Słowa kluczowe

PL

1,2-epoksy-3- izopropoksypropan; narażenie zawodowe; działanie toksyczne

EN

isopropylglicidyl ether; occupational exposure; toxic effect

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2002
• Tom: Nr 4 (34)
• Strony: 49--57
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Sapota A.

• Akademia Medyczna 90-419 Łódź al. Kościuszki 4

autor

Kilanowicz A.

• Akademia Medyczna 90-419 Łódź al. Kościuszki 4

Bibliografia

• 1. ACGIH (1996) Threshold limit values (TLVs) and other occupational exposure values.
• 2 .CHEMINFO (1999) Canadian Centre for Occupational Health and Safety. Issue: 99-3 (August).
• 3. Deutche Forungsgemeinschaft: List of Mak and Bak Values (1966) Maximum Concentrations and Biological Tolerance Values et the Workplace Commision for the Investigation of Health Hazards of Chemical Compounds in the Work Area Report No 32, Federal Republic of Germany.
• 4. Foureman P. i in. (1994) Chemical mutagenesis testing in Drosophila. IX. Results of 50 coded compounds tested for the National Toxicology Program. Environ. Mol. Mutagen., vol. 23, ISS 1, P51-63.
• 5. Hathaway G.J. i in. (1991) Isopropyl glycidyl ether. [W:] Proctor and Hughes” Chemical hazards of the workplace. 3rd., p. 352. [Red.] G.J. Hathaway, N.H. Proctor, J.P. Hughes, M.L. Fischman. New York, Van Nostrand Reinhold.
• 6. Hawley’s condensed chemical dictionary (1993) 12th. Van Nostrand Reinhold, p. 662.
• 7. Hine C. i in. (1981) Epoxy compounds. [W:] Patty’s Industrial hygiene and toxicology. 3rd Rev. Ed., Vol. 2A, Toxicology, pp. 2210-2212. [Red.] G.D. Clayton, F.E. Clayton. New York, John Wiley 8 Sons.
• 8. Hine C.H. i in. (1956) The toxicology of glycidol and some glycidyl. Ethers. Arch. Ind. Health 14:250-264.
• 9. NIOSH, National Institute for Occupational Safety and Health (1988) Occupational safety and health guideline for isopropyl glycidyl ether. [W:] Occupational safety and health guidelines for chemical hazards. DHHS (NIOSH) Pub. No. 89-104, Suppl. II-OHG. U.S. Government Printing Office, Washington, DC.
• 10. RTECS, Registry of Toxic Effects of Chemical Substances Cincinnati, National Institute for Occupational Safety and Health.
• 11. The Sigma-Aldrich library of chemical safety data (1998) Ed. II. Sigma-Aldrich, p. 1784.