Tytuł artykułu
Treść / Zawartość
Pełne teksty:
Identyfikatory
Warianty tytułu
Polskie społeczeństwo wobec wdrażania gospodarki o obiegu zamkniętym i zmianie gospodarki odpadami komunalnymi – aspekt ekologiczny, ekonomiczny i społeczny
Języki publikacji
Abstrakty
Circular economy (CE) is seen as a key strategy for achieving sustainable development (SD). One of the components of SD is sustainable production and consumption. Poland, as an EU member state, has for many years been trying to imitate the good practices of other countries in the field of sustainable production and consumption, and above all, in reducing the amount of waste generated. However, the country’s economic situation, pandemic, people’s mentality, habits and other ecological, economic and social factors mean that the pursuit of CE is very slow. The aim of the article is to present own research showing the level of recovery and recycling of municipal waste in Poland in comparison to the EU, and the level of preparation of Polish society for the implementation of CE. The survey method with open and closed questions was used in the research. Moreover, the observation of the market and the analysis of the literature on the subject allowed for drawing additional conclusions. Research shows that part of the society does not segregate waste despite the obligation and higher fees, does not believe in CE and, unfortunately, disposes of waste incorrectly. In addition, the differences between the repair/ refurbishment and the purchase of goods from discount stores, or second-hand goods are so slight that it is not profitable for the consumer to repair, regenerate used goods - from an economic point of view, it is better to buy a new one at "cheap“ shop.
Gospodarka o obiegu zamkniętym (CE) jest postrzegana jako kluczowa strategia osiągnięcia zrównoważonego rozwoju (SD). Jedną ze składowych SD jest zrównoważona produkcja i konsumpcja. Polska jako kraj członkowski UE od wielu lat stara się naśladować dobre praktyki innych krajów w zakresie zrównoważonej produkcji i konsumpcji, a przede wszystkim zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów. Jednak sytuacja gospodarcza kraju, pandemia, mentalność ludzi, przyzwyczajenia i inne czynniki ekologiczne, ekonomiczne i społeczne powodują, że dążenie do CE następuje bardzo powoli. Celem artykułu jest zaprezentowanie badań własnych ukazujących poziom odzysku i recyklingu odpadów komunalnych w Polsce na tle UE, oraz stopień przygotowania polskiego społeczeństwa do wdrożenia CE. W badaniu wykorzystano metodę ankietową z pytaniami zamkniętymi i otwartymi. Ponadto obserwacja rynku i analiza literatury przedmiotu pozwoliły na wyciągniecie dodatkowych wniosków. Z badań wynika, że część społeczeństwa nie segreguje odpadów pomimo obowiązku i większych opłat, nie wierzy w CE i niestety pozbywa się odpadów w sposób nieprawidłowy. Ponadto różnice pomiędzy naprawą/odnowieniem a zakupem towarów ze sklepów dyskontowych, lub towarów z “drugiej ręki” są tak niewielkie, że konsumentowi nie opłaca się naprawiać, regenerować zużytych towarów – z ekonomicznego punktu widzenia lepiej kupić nowy w “tanim” sklepie.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
91--112
Opis fizyczny
Bibliogr. 42 poz., fot., rys., tab., wykr.
Twórcy
autor
- University of Zielona Góra, Faculty of Economics and Management, Poland
autor
- Maritime University of Szczecin, Faculty of Mechatronics and Electrical Engineering, Poland
autor
- Poznań University of Economics and Business, Department of Standardized Management Systems, Poland
Bibliografia
- [1] COM(2011) 571 final, 2011. Roadmap to a Resource Efficient Europe, Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions, European Commission, Brussels.
- [2] COM(2014) 398 final of 02.07.2014. Towards a circular economy: A zero waste programme for Europe. Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions. Brussels.
- [3] Corona, B.; Shen, L.; Reike, D.; Rosales Carreón, J. and Worrell, E. (2019), Towards sustainable development through the circular economy—A review and critical assessment on current circularity metrics. Resources, Conservation and Recycling, Vol. 151, pp. 1-15, DOI: 10.1016/j. rescon-rec.2019.104498.
- [4] Directive 2008/98/EC of the European Parliament and of the Council of 19 November 2008 on waste and repealing certain Directives, Official Journal of the European Union L 312/pp. 3-12.
- [5] Directive (EU) 2018/851 of the European Parliament and of the Council of 30 May 2018 amending Directive 2008/98/EC on waste, 2018, Official Journal of the European Union L 150, 14.6.2018, pp. 109-140. Brussels.
- [6] EEA (2021). Waste generation and decoupling in Europe. Available online: https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/indicators/waste-generation-5/assessment (28 June 2021 – access date).
- [7] Eionet Report (2019) - ETC/WMGE 2019/4 – Poland. Resource efficiency and circular economy in Europe – even more from less. An overview of policies, approaches and targets of Poland in 2018. Available online: https://www.eionet.europa.eu/etcs/etc-wmge/products/country-factsheets-on-resource-efficiency-and-circular-economy-in-europe (28 June 2021 – access date).
- [8] Ellen MacArthur Foundation (2016). Intelligent Assets: Unlocking the Circular Economy Potential. Available online: https://www. ellenmacarthurfoundation.org/assets/downloads/publications/
- [9] EllenMacArthurFoundation_Intelligent_Assets_080216.pdf (10 June 2021 – access date).
- [10] Eurostat 2021, Official Website. Available online: https://ec.europa.eu/ eurostat/databrowser/view/ t2020_rt120/default/table?lang=en (20 June 2021 – access date).
- [11] Figge, F.; Thorpe, A. S.; Givry, P.; Canning, L. and Franklin-Johnson, E. (2018). Longevity and Circularity as Indicators of Eco-Efficient Resource Use in the Circular Economy. Ecological Economics Vol. 150, pp. 297–306, 10.1016/j.ecolecon.2018.04.030.
- [12] Folmer, H.; Gabel, L. and Opschor, H. (1996). Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych, Publisher: Krupski i S-ka: Warszawa. Poland, p. 471. (in Polish).
- [13] GUS (2020). Ochrona środowiska, (in Polish). Available online: https:// stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/ ochrona-srodowiska-2020,1,21.html (2 Juli 2021– access date).
- [14] Hausner, J. (2016). Przyszłość gospodarki rynkowej – od oportunistycznej do relacyjnej gry ekonomicznej, Open Eyes Book, Open Eyes Economy Summit, Kraków (in Polish). Available online: https://www.pibr.org.pl/ static/items/publishing/ OPEN_EYES_BOOK_2017_PL.pdf (9 Juli 2021 – access date).
- [15] Jastrzębska, E. (2017). Gospodarka o obiegu zamkniętym – nowa idea czy stare podejście? Dobre praktyki społecznie odpowiedzialnych przedsiębiorstw, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, No 491, pp. 229- 232. (in Polish). DOI: 10.15611/pn.2017.491.21.
- [16] Jones, E.-A. and Stafford, R. (2021). Neoliberalism and the Environment: Are We Aware of Appropriate Action to Save the Planet and Do We Think We Are Doing Enough? Earth 2(2), pp. 331–339. https://doi.org/10.3390/ earth2020019 (20 June 2021 – access date).
- [17] Kirchherr, J.; Piscicelli, L.; Bour, R.; Kostense-Smit, E.; Muller, J.; Huibrechtse-Truijens, A. and Hekkert, M. (2018). Barriers to the Circular Economy: Evidence from the European Union (EU), Ecological Economics Vol. 150, pp. 264–272, 10.1016/j.ecolecon.2018.04.028.
- [18] Kirchherr, J.; Reike, D. and Hekkert, M. (2017). Conceptualizing the circular economy: An analysis of 114 definitions, Resour. Conserv. Recycl. Vol. 127, 10.1016/j.resconrec.2017.09.005.
- [19] Kristensen, H. S.; Mosgaard, M. A.; Remmen, A. (2020). Circular public procurement practices in Danish municipalities, J. Cleaner Prod., Vol. 281, 10.1016/j.jclepro.2020.124962.
- [20] Kobyłko, G. (ed.), (2007). Pro-ecological enterprise management, Publisher: Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław (in Polish).
- [21] Korhonen, J.; Nuur, C.; Feldmann, A. and Birkie, S. E. (2018). Circular economy as an essentially contested concept, J. Cleaner Prod. Vol. 175, pp. 544–552, DOI: 10.1016/j.jclepro.2017.12.111.
- [22] Kulczycka, J. (2019). Circular economy in politics and research. Publisher: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków (in Polish).
- [23]Mapa drogowa transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym (2018). Konspekt do prac Zespołu do spraw Gospodarki o Obiegu Zamkniętym. Ministerstwo Rozwoju. (in Polish). Available online: https://miir.bip.gov. pl/projekty-zarzadzen-uchwal-i-obwieszczen/projekt-mapy-drogowej-transformacji-w-kierunku-goz.html (2 Juli 2021 – access date).
- [24] Matschewsky, J. (2019). Unintended circularity? - Assessing a product-service system for its potential contribution to a circular economy, Sustainability 11(10), DOI: 10.3390/su11102725.
- [25] Międzyresortowy Zespół ds. Gospodarki o Obiegu Zamkniętym, Minister Rozwoju, Pracy i Technologii. Available online: https://www.gov. pl/web/rozwoj-praca-technologia/zespol-ds-gospodarki-o-obiegu-zamknietym (2 Juli 2021 – access date).
- [26] Niero, M. and Rivera, X. C. S. (2018). The Role of Life Cycle Sustainability Assessment in the Implementation of Circular Economy Principles in Organizations, Procedia CIRP. 69, pp. 793–798, 10.1016/j.procir.2017.11.022.
- [27] PARP (2020). Ocena zapotrzebowania na wsparcie przedsiębiorstw w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym (circular economy). Raport końcowy. Publisher: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Warszawa 2020 (in Polish). Available online: https://www.parp.gov.pl/component/publications/ publication/ocena-zapotrzebowania-na-wsparcie-przedsiebiorstw-w-zakresie-gospodarki-o-obiegu-zamknietym-circular-economy (2 Juli 2021 – access date).
- [28] Pożary odpadów (2021), (in Polish) Available online: https://portalkomunalny.pl/gospodarka-odpadami/pozary-skladowiska-odpady/ (07 June 2021 – access date).
- [29] Roos Lindgreen, E.; Salomone, R. and Reyes, T. (2020). A critical review of academic approaches, methods and tools to assess circular economy at the micro level. Sustainability 12(12), pp. 2-27, 10.3390/su12124973.
- [30] Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 10 maja 2021 r. w sprawie sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów (Dz. U. 2021 poz. 906) (in Polish).
- [31] Saidani, M.; Yannou, B.; Leroy, Y.; Cluzel, F. and Kendall, A. (2019). A taxonomy of circular economy indicators, J. Cleaner Production 207, pp. 542–559, 10.1016/j.jclepro.2018.10.014. 587.
- [32] Sanger, M. B. (2008). From measurement to management: Breaking through the barriers to state and local performance, Public Administration Review Vol. 68, 10.1111/j.1540-6210.2008.00980.x.
- [33] Smol, M., Kulczycka, J. and Avdiushchenko, A. (2017). Circular economy indicators in relation to ecoinnovation in European regions. Clean Technol. and Environm. Policy 19(3).
- [34] System Eko AB, (2015), Available online: http://www.otzo.most.org.pl/zwe/System_Eko_AB_Plock_2015.pdf (2 Juli 2021 – access date).
- [35] Świat oze.pl (2020). Ochrona środowiska. Problemy z odpadami w 2020 roku – przegląd. (in Polish). Available online: https://swiatoze.pl/problemy-z-odpadami-w-2020-roku-przeglad/ (2 Juli 2021 – access date).
- [36] Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. 2021, poz. 888) (in Polish) Available online: http:// isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19961320622 (10 June 2021 – access date).
- [37] Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. 2021, poz. 779, 784) (in Polish) Available online: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/ DocDetails.xsp?id=WDU20130000021 (10 June 2021– access date).
- [38] Winans, K.; Kendall, A.; Deng, H. (2015). The history and current applications of the circular economy concept, Renew. Sustain. Energy Rev. Vol. 68, pp. 825–833, 10.1016/j.rser.2016.09.123
- [39] Zarębska, J. (2017). Gospodarka o obiegu zamkniętym drogą do zrównoważonego rozwoju, Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji Vol. 6, iss. 7, pp. 286-295 (in Polish). Available online: http://yadda.icm. edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.baztech-2f642db5-beb0-4e45-9350-66681cc98e33 (20 June 2021 – access date).
- [40] Zarębska, J., Żabińska, I., Cierna, H. and Sujova, E. (2018). Assessment of the changes in the economy of municipal waste in Poland after 2004, [in:] Human Safety in Work Environment, Operating Machinery and Equipment, Integrated Management Systems: Quality – Environment – Safety – Technology: Proceedings of the International Conference, Gdańsk, Polska. STE Group Sp. z o. o. - New Trends in Production Engineering, Warszawa, Vol. 1, iss. 1, pp. 55-61. DOI: 10.2478/ntpe-2018-0007.
- [41] Zarębska, J. (2019). Packaging waste management in the context of a circular economy - the essence, tools, environmental communication. Publisher: University of Zielona Góra: Zielona Góra. (in Polish).
- [42] Zarębska, J. and Lewicka, B. (2020). Changes in the waste packaging management and implementation for circular economy - polish case study, Acta Innovations No 34, pp. 50-57. DOI: 10.32933/ActaInnovations.34.5.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-234ceb47-aa57-4101-8bea-2f7cc331e75e