Od Marii Skłodowskiej-Curie do współczesnych technologii radiacyjnych

• Autorzy: Głuszewski W. , Zagórski Z. P.

Warianty tytułu

EN

The development of radiation technologies since Maria Skłodowska-Curie

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The article was written on the occasion of the 100. anniversary of the Nobel Prize in Chemistry awarded to Maria Skłodowska-Curie. The United Nations General Assembly honoured this event by announcing the year 2011 the International Year of Chemistry. Maria Skłodowska-Curie was i.a. the initiator of radiation chemistry, a branch of science analyzing the chemical effects that matter shows when exposed to ionizing radiation. The development of this branch resulted in radiation technologies’ applications in many fields of industry, medicine, agriculture, protection of the environment, space research and science. Our point of departure was the article Sur l’étude des courbes de probabilité relatives à l’action des rayons X sur les bacilles that Maria Skłodowska-Curie published in 1929 in the Bulletin of the Académie des sciences. In this study, she presented - for the first time ever - the curves of the so called radiation inactivation, i.e. the relationship between the bacteria life expectancy and the dose of radiation absorbed by it. From the today’s point of view, it can be stated that the researcher laid the foundations of the methods of radiation sterilization and material processing by means of radiation. In this context, we recall the history of the first accelerator installation devised and built in 1968 at the Institute of Nuclear Chemistry and Technology in Warsaw. Basing on experiences with the linear electron accelerator, the LAE 13/9 was completed in 1992 as the so far only Polish industrial installation for radiation sterilization of medical products and transplants as well as for food irradiation.

Słowa kluczowe

PL

Skłodowska-Curie Maria; historia chemii; chemia radiacyjna

EN

Skłodowska-Curie Maria; history of chemistry; radiation chemistry

• Wydawca: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
• Czasopismo: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 57, nr 1
• Strony: 71--88
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., fot.

Twórcy

autor

Głuszewski W.

• Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, Warszawa

autor

Zagórski Z. P.

• Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, Warszawa

Bibliografia

• M. Curie: Sur letude des couebes de probabilité relatives a location des radon X sur les bacteria. „Compte rendu” 1929, 198.
• W. Głuszewski, Z.P. Zagórski, Q.K. Tran, L. Cortella: Maria Sklodowska-Curie - the precursor of radiation sterilization methods. „Analitical and Bioanalitical Chemistry” 2011, 400, s. 1577-1582.
• Z.P. Zagórski: Sterylizacja Radiacyjna z elementami chemii radiacyjnej i badań radiacyjnych. Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, Warszawa 2007, s. 272.
• A.Z. Zimek: Technika radiacyjna w PTJ. „Postępy Techniki Jądrowej” 2008, Z. 4, s. 15-22.
• Z.P. Zagórski: Pół wieku sieciowania radiacyjnego polietylenu, czyli pochwała nauki pozauczelnianej. „Postępy Techniki Jądrowej” 2003, Z. 4, s. 10-16.
• W. Głuszewski: Zastosowanie technik nuklearnych w identyfikacji i konserwacji dzieł sztuki. „Postępy Techniki Jądrowej” 2009, Z. 12-14.
• W. Głuszewski: Radiacyjnie modyfikowane polimery w motoryzacji, „Postępy Techniki Jądrowej” 2009, Z. 2, s. 24-28.
• J. Sadło, J. Michalik, W. Stachowicz, G. Strzelczak, A. Dziedzic-Gocławska, K. Ostrowski: EPR study on biominerals as materials for retrospective dosimetry. „Radiation Physics and Chemistry” 2006, 51, s. 421-423.
• F. Trompier, J. Sadlo, J. Michalik, W. Stachowicz, A. Mazał, I. Clairand, J. Rostkowska, W. Bulski, A. Kułakowski, J. Sluszniak, S. Gozdz and A. Wójcik: EPR dosimetry for actual and suspected overexposures during radiotherapy treatments in Poland. „Radiation Measurements” 2007, 2, s. 1025-1028.
• W. Głuszewski, Z.P. Zagórski: Application of gas chromatography to the investigations on polypropylene radiolysis. „INCT Annual Report 2005”, Institute of Nuclear Chemistry and Technology, Warsaw 2006.
• W. Głuszewski, Z.P. Zagórski: Radiation effects in polypropylene/polystyrene blends as the model of aromatic protection effects. „Nukleonika” 2008, 53(1), s. 21-24.
• T.T. Do, V.J. Tang, J.A. Aguilera, J. R. Milligan: Structure reactivity relationship in the reaction of DNA guanyl radicals with hydroxybenzoates. „Radiation Physics and Chemistry” 2010, 79, s. 1144-1148.
• R. Mesquita: Ice Age baby mammoth on display at Fench museum. „Associated Press” 2010, 16/07.
• Agence France Presse: Le plus vieux bébé mammouth du monde sera exposé jeudi soir au Puy-en-Velay. 13/07/2010.
• L. Balout., C. Roubet: La Momie de Ramsès II - Contribution scientifique à l’égyptologie. Ch. 9 Thérapeutique par irradiation, Editions Recherche sur les Civilisations, 1985, Paris.
• Z.P. Zagórski, M. Rajkiewicz, W. Głuszewski: Radiacyjna modyfikacja elastomerów, „Przemysł Chemiczny” 2011, 6, s. 1191-1194.
• W. Głuszewski, P.Z. Zagórski: Procesy radiacyjnego sieciowania polimerów. „Tworzywa Sztuczne i Chemia” 2010, 2, s. 58-60.
• J. Bik, W. Głuszewski, W.M. Rzymski, Z.P. Zagórski: EB radiation crosslinking of elastomers. “Radiation Physics and Chemistry” 2003, 67, s. 421.