Zanieczyszczenia wody niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ)

• Autorzy: Wanot B. , Domagała M.

Warianty tytułu

EN

Water contamination with non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W 1897 w laboratorium firmy Bayer w wyniku oczyszczenia kwasu salicylowego i jego soli powstała aspiryna. Mimo postępu w leczeniu bólu i wprowadzania na rynek nowych preparatów, NLPZ wykazują dużą skuteczność, są często stosowane i mają dużą rolę w strategii leczenia bólu. W wyniku zwiększonej produkcji, konsumpcji i łatwej dostępności NLPZ wzrasta zanieczyszczenie środowiska tymi substancjami, które nierzadko w niezmienionym składzie trafiają do ścieków, a stamtąd do wód. Działanie NLPZ polega na blokowaniu aktywności enzymu cyklooksygenazy (COX), który bierze udział w przekształceniu kwasu arachidonowego w prostaglandyny. W Polsce w 2000 r. stwierdzono spożycie ibuprofenu w ilości 58 ton, w Niemczech 300 ton, a w Anglii 120 ton. W próbkach pobranych na terytorium Polski wykazano obecność diklofenaku w stężeniu 17÷486 ng/l, ketoprofenu 6÷48 ng/l, naproksenu 25÷87 ng/l i ibuprofenu w ilości 17÷76 ng/l. Do oznaczenia takich związków organicznych, jak: ibuprofen, diklofenak, naproksen i kwas acetylosalicylowy, najbardziej sprawdza się technika GC-MS (chromatografia cieczowa i spektrometria masowa).

EN

In 1897, in the Bayer laboratory, aspirin was formed as a result of the purification of salicylic acid and its salt. Despite advances in the treatment of pain and the marketing of new NSAIDs, they are highly effective, are often used and have a large role in pain management strategies. As a result of increased production, consumption and easy availability of NSAIDs, pollution of the environment is increased by these substances, which are often sent to the sewage in unchanged composition, and from there to waters. NSAIDs work by blocking cyclooxygenase enzyme (COX), which is involved in the transformation of arachidonic acid into prostaglandins. In Poland in 2000 58 tons of ibuprofen were consumed, compared to 300 tons in Germany, and 120 tons in England. In samples collected in Poland, the presence of diclofenac in the concentration 17÷486 ng/l, ketoprofen 6÷48 ng/l, naproxen 25÷87 ng/l and ibuprofen in the amount of 17÷76 ng/l was demonstrated. The GC-MS technique (liquid chromatography and mass spectrometry) is the most suitable for the determination of organic compounds such as ibuprofen, diclofenac, naproxen and acetylsalicylic acid.

Słowa kluczowe

PL

niesteroidowe leki przeciwzapalne; NLPZ; ścieki; zanieczyszczenia wód

EN

non-steroidal anti-inflammatory drugs; NSAIDs; wastewater; water pollution

• Wydawca: Wydawnictwo 2K TECHNOLOGIE s.c.
• Czasopismo: Technologia Wody
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 6 (62)
• Strony: 52--57
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Wanot B.

• Politechnika Częstochowska, Wydział Infrastruktury i Środowiska, Instytut Inżynierii Środowiska

autor

Domagała M.

• Akademia Polonijna, Instytut Zdrowia i Pielęgniarstwa

Bibliografia

• 1. Czech B.: Usuwanie farmaceutyków z wód i ścieków z wykorzystaniem metod adsorpcyjnych i fotokatalitycznych. Adsorbenty i katalizatory: wybrane technologie, a środowisko, Uniwersytet Rzeszowski 2012, 443-452.
• 2. Rezka P.; Balcerzak W.: The occurrence of non-steroidal anti-inflammatory drugs in wastewater and water environment and methods of their removal–selected issues. Archives of Waste Management and Environmental Protection, 2015, 17.1: 33-38.
• 3. Krajewska N.: Niesteroidowe leki przeciwzapalne – oznaczanie. Gazeta Farmaceutyczna, 2015, 1: 26-28.
• 4. Woroń J., Wordliczek J., Dobrogowski J.: Porównanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Medycyna po Dyplomie, 2011, 6: 55-64.
• 5. Szymonik A., Lach J.: Zagrożenie środowiska wodnego obecnością środków farmaceutycznych. Inżynieria i Ochrona Środowiska, 2012, 15.
• 6. Kowalski B.: Oznaczanie wybranych leków z różnych grup terapeutycznych w wodach powierzchniowych z zastosowaniem technik chromatograficznych. Rozprawa doktorska, Wydział Chemiczny, Katedra Chemii Analitycznej, Politechnika Śląska, Gliwice 2011.
• 7. Żur J. Wojcieszyńska D., Guzik U.: Wpływ wybranych niesteroidowych leków przeciwzapalnych na formowanie i strukturę biofilmu.
• 8. Guzik U. i in.: Biotransformacja wybranych niesteroidowych leków przeciwzapalnych w środowisku. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2013, 1.46.
• 9. Dębska J., Kot-Wasik A., Namieśnik J.: Pozostałości środków farmaceutycznych w środowisku-przemiany, stężenia, oznaczanie. Chemia i Inżynieria Ekologiczna, 2003, 10.8: 723-750.
• 10. Wanot B.: Obecność antybiotyków w wodach jako jedna z przyczyn lekooporności. Technologia Wody, 2017, 5 (55): 14-19.
• 11. Wanot B.: Kontrola jakości wody. Technologia Wody, 2018, 2 (58): 52-55.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).