The sacred heritage of Wawrzyniec Dayczak: preservation of traditions

• Autorzy: Linda Svitlana , Mykhaylyshyn Olga

Identyfikatory

DOI

10.21005/pif.2024.60.E-03

Warianty tytułu

PL

Sakralne dziedzictwo Wawrzyńca Dayczaka: zachowanie tradycji

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The article is devoted to the analysis of the sacred heritage of the architect Wawrzyniec Dayczak, whose life and work were divided by the events of the Second World War. Based on the analysis of archival materials and visual inspection, it is shown that the architect’s creative outlook was formed in the interwar period in Lviv. After the Second World War, Dayczak W. continued to design sacred objects, the architecture of which reflects the features characteristic of Dayczak's W. work, which allows us to speak about the formation of this individual style.

PL

Artykuł jest poświęcony analizie spuścizny sakralnej architekta Wawrzyńca Dayczaka, którego życie i twórczość zostały podzielone przez wydarzenia II wojny światowej. Na podstawie analizy materiałów archiwalnych i badania wizualnego wykazano, że światopogląd twórczy architekta ukształtował się w okresie międzywojennym we Lwowie. Po II wojnie światowej Dayczak W. kontynuował projektowanie obiektów sakralnych, których architektura odzwierciedla cechy charakterystyczne dla twórczości Dayczaka W., co pozwala mówić o kształtowaniu tego indywidualnego stylu.

Słowa kluczowe

EN

architect; Lviv; Poland; sacral construction; tradition; Dayczak Wawrzyniec; architecture of 20th century

PL

architekt; budownictwo sakralne; Lwów; Polska; tradycja; Dayczak Wawrzyniec; architektura XX w.

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 60
• Strony: 403--418
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Linda Svitlana

• Department of Architecture and Design, Lviv Polytechnic National University, Lviv, Ukraine
• Faculty of Civil Engineering and Architecture, Opole University of Technology, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-6963-6101

autor

Mykhaylyshyn Olga

• National University of Water and Environmental Engineering in Rivne. Rivne, Ukraine University of Agriculture in Krakow, Poland

• https://orcid.org/0000-0003-3046-7923

Bibliografia

• [1] Architecture of Lviv: (2008) Time and styles. XIII-XXI centuries, Lviv: Center of Europe, 2008.
• [2] Archiwum Akt Nowych w Warszawie (1927), Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, sygn. 2598, 1927 rok.
• [3] Album Inżynierów i Techników w Polsce. Życiorysy. (1932). T. 1, Część III. Wawrzyniec Dajczak. Lwów.
• [4] Bogdanova, J. (2016). Public buildings and the Eastern Fairs, [in:] Lviv: City, Architecture, Modernism, Edited by B. Cherkes and A. Szczerski, Museum of Architecture in Wroclaw, p. 171-216.
• [5] Bohdanova, J., Linda, S. (2016). The sacral Lviv,[in:] Lviv: City, Architecture, Modernism, Edited by B. Cherkes and A. Szczerski, Museum of Architecture in Wroclaw, p. 217-250.
• [6] Buchek M., Sedelnyk I. Lviv Archdiocese of the Latin Rite. Parishes, churches and chapels, volume 1, part 1. https://www.rkc.in.ua/index1.php?&m=n&f=a201102&p=20110201a&l=u.(Acсessed 14.06.2024).
• [7] Burno, F. (2005) Kościoły rzymskokatolickie Kresów II Rzeczypospolitej i ich znaczenie. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, Z. 3-4, s.115-139.
• [8] Dayczak-Domanasiewicz, M. (1998). Drużyny. Pamięci ich założyciela inż. Wawrzyńca Dayczaka, Cracovia Leopolis, № 5 (15a), s. 27-30.
• [9] Dayczak-Domanasiewicz, M. (1999). Zbudował wiele kościołów, Cracovia Leopolis, № 2 (18), s. 17-20.
• [10] Dayczak-Domanasiewicz, M. (2008). Z Dni Wielkich Przemian. Wspomnienia architekta Wawrzyńca Dayczaka (1882-1968), Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie, rok LIII, s. 399-444.
• [11] Dayczak-Domanasiewicz, (2013). M. Początek II wojny światowej i okupacji sowetskiej we Lwowie. Fragmenty wspomnień Wawrzyńca Dayczaka, Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie, rok LVIII, s. 257-304.
• [12] Dayczak Wawrzyniec. https://bankfoto.info/fotografie/ludzie/dayczak-wawrzyniec/. Bank zdjęć. (Accessed: 20.05.2024).
• [13] Dayczak, W., (2012). Gimnazjum w Brodach na przełomie XIX i XX wieku we wspomnieniach byłego ucznia, oprac. M. Dayczak-Domanasiewicz, Krakowskie Pismo Kresowe, Rocznik 4, s. 13-65.
• [14] Dayczak, W. (1967) Z Dni Wielkich Przemian. Wspomnienia Architekta, Jarosław, 1967. Wpis w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu (sygn. 14 093). Kopia tegoż w Bibliotece Naukowej PAU i PAN w Krakowie.
• [15] Grankin, P. (2003). Buildings of the Commercial Academy in Lviv, Halytska Brama, № 1-3 (97-99), p. 21-22.
• [16] Gryz, R. (2017). Pacyfikacje społecznych inicjatyw w zakresie budownictwa sakralnego na przykładzie Szklar w Archidiecezji Krakowskiej, Pamięć i Sprawiedliwość, #2(30), s. 434-450.
• [17] Gosztyła, M., Sokołowska, M. (2008). Preliminarium do badań nad typologią kamienicy jarosławskiej, Wiadomości Konserwatorskie, #24, s. 57-65.
• [18] Kwiatkowska-Frejlich, L., (2020). Marian Nikodemowicz: architekt lwowski, Lublin.
• [19] Linda, S., Mykhaylyshyn, O., Remizova, O., Voloshyn, M. (2020).Tourist potential of the historical industrial city. Case of Boryslav, Ukraine. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 960(3).
• [20] Mykhaylyshyn, О. (2006). Sacral Volyn architecture in 1921-1939: Confrontation or Contamination? W: Architektura sakralna w kształtowaniu tożsamości miejsca: praca zbiorowa / pod red. E. Przesmycka, Lublin: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, s. 65-74.
• [21] Lenartowicz, S. (2020). Kościół Parafialny pw. Najświętszej Panny Marii Królowej Polski w Borysławiu-Hubiczach w: Biuletyn Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Drohobyckiej, Nr 27, Wrocław, s. 29-30.
• [22] Polska Akademia Umiejętności, Bibliotеka Naukowa PAU i PAN w Krakowie. Spuścizna Wawrzyńca Dayczaka, Marii z Dayczaków Domasiewicz, Andrzeja Domasiewicza. Zapis testamentowy Marii z Dayczaków Domasiewicz, Ark. 29/2015.
• [23] Rzymskokatolicka Parafia św. Franciszka Salezego i Andrzeja Boboli w Gorzycach. Historia Parafii, 2011. https://web.archive.org/web/20110424130535/http://gorzyce.sandomierz.opoka.org.pl/index.php/historiaparafii-mainmenu-35.
• [24] Rocznik Diecezji Sandomierskiej, red. ks. K. Kida, Sandomierz 2010, s. 367–369, https://www.wikiwand.com/pl/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Podwy%C5%BCszenia_Krzy%C5%BCa_%C5%9Awi%C4%99tego_i_%C5%9Bw._Jana_Chrzciciela_w_Pysznicy#Historia. (Akcesem: 20.05.2024) Słowo polskie (2021).
• [25] Wawrzyniec Dayczak – architekt z Tarnopolszczyzny https://slowopolskie.online/wawrzyniec-dayczak-architekt-z-tarnopolszczyzny/. (Accessed: 20.05.2024).
• [26] Wawrzyniec Dayczak (2023). https://pl.wikipedia.org/wiki/Wawrzyniec_Dayczak. Wikipedia, Ostatnia edycja 2023. (Accessed: 20.05.2024).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).