Szacowanie względnej zasadności rozwoju melioracji w skali regionów

• Autorzy: Kaca E.

Warianty tytułu

EN

The assessing of relative validity of developing land reclamation on the regional scale

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy zaproponowano metodykę szacowania względnej zasadności rozwoju melioracji (odwodnień, nawodnień) w skali regionów. Zasadność tę rozumie się jako specyficzną nieobserwowalną cechę (zmienną) regionu, wyrażającą pogląd (stanowisko, przekonanie) na rozwój melioracji, często opisywany w strategiach rozwoju regionów. Wartość tej cechy odnosi się do wartości takiej cechy w pozostałych regionach należących do grupy branych pod uwagę regionów, np. województw. Można wyróżnić różne rodzaje zasadności rozwoju melioracji, np. zasadność produkcyjno-ekonomiczna, społeczno-demograficzna i przyrodnicza. Szacowanie danego rodzaju względnej zasadności rozwoju melioracji w regionach wg zaproponowanej metodyki rozpoczyna się od doboru wymiarów tej zasadności. W przypadku zasadności przyrodniczej typowe jej wymiary to: klimatyczny, glebowo-wodny, hydrologiczny i przyrodniczoekologiczny. Następnie dla każdego wymiaru dobiera się i oblicza wskaźnik inferencyjnie związany z tym wymiarem oraz oblicza indeks zasadności rozwoju melioracji w regionie. Postępowanie kończy się oszacowaniem wskaźnika (wskaźników) względnej zasadności rozwoju melioracji w regionach. Podstawę oszacowania tej wielkości stanowi wynik porządkowania regionów ze względu na obliczone indeksy, wykonany metodą bilansu netto NFS (ang. Net Flow Score), stanowiącą fragment wielokryterialnej dialogowej metody porządkowania wariantów (tu: regionów) ELECTRE III.

EN

In the research, it was proposed methodology for assessing the relative validity of developing land reclamation (drainage and irrigation) on the regional scale. The validity is understood as a specific unobservable (hidden) feature (variable) of the region, expressing the view (conviction) to the development of land reclamation, often described in the development strategies of the regions. The value of this feature refers to the value of such features in other regions belonging to the group taken into account regions, for example provinces. There are different types of the validity of the development of reclamation, such as for example production-economic, socio-demographic and environmental. Estimating the relative validity of the development of land reclamation in the regions by the proposed methodology begins with the selection of dimensions of this validity. In the case of the environmental validity the typical dimensions are the climate, the soil and water, hydrological and environmental dimension. Then, for each dimension the indicator inferentially associated with the dimension of the validity is chosen and calculated and then the index of the validity of the development of land reclamation in the region is calculated. The procedure ends with the estimate of the value of the indicator of the relative validity of the development of land reclamation in the regions. The basis for the estimation of the value of this validity is the result of the ordering of the regions due to the calculated indices, made net balance method (NFS. Net Flow Score) a fragment of the multi-criteria dialogue method of ordering of variants (regions) ELECTRE III.

Słowa kluczowe

PL

metodyka; zasadność; odwodnienia; nawodnienia; metoda ELECTRE III; metoda AHP

EN

AHP method; ELECTRE III method; drainage; irrigation; methodology; validity

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 17, z. 4
• Strony: 49--65
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys.

Twórcy

autor

Kaca E.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Kształtowania Środowiska, ul. Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• BABBIE E. 2008. Podstawy badań społecznych [Basis for social studies]. Warszawa. PWN. ISBN 978- 83-10-15155-3 ss. 577.
• BECKER A. 2012. Zastosowanie metody ELECTRE TRI do oceny zróżnicowania regionalnego Polski pod względem wyposażenia w nowoczesne technologie ICT w 2011 roku [Application of the ELECTRE TRI method for evaluation of regional diversity of Poland in terms of new ICT technologies application in 2011]. Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych. T. 13/3 s. 18 –26.
• FIGUEIRA J., GRECO S., ROY B., SŁOWIŃSKI R. 2013. An overview of ELECTRE method and their recent extension. Journal of Multi-Criteria Decision Analysis. Vol. 20. Iss. 1–2 s. 61–85.
• FRANKFORT-NACHMIAS Ch., NACHMIAS D. 2001. Metody badawcze w naukach społecznych [Research methods in the social sciences]. Poznań. Zysk i S-ka. ISBN 837150702X ss. 661.
• KACA E. 2014. Aktywność melioracyjna rolników w ujęciu wojewódzkim. W: Uwarunkowania rozwoju melioracji w Polsce [Reclamation activity of farmers across provinces. In: Determinants of the reclamation development in Poland]. Red. E. Kaca. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie. Nr 37. Falenty. Wydaw. ITP s. 13–31.
• KACA E. 2015a. Podstawy metodyczne obliczeń w programowaniu rozwoju melioracji wodnych. Aspekty rzeczowo-kosztowe [The methodological basis for calculations in programming of the land reclamation development. Material and cost aspects]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie. Nr 41. Falenty. Wydaw. ITP. ISBN 978-83-65426-00-0 ss. 105.
• KACA E. 2015b. Średnio- i długookresowe programy rozwoju melioracji wodnych w skali kraju i województw [Average- and long-term programmes of the development of drainage and irrigation on the national and provincial scale]. Falenty. Wydaw. ITP. ISBN 978-83-65426-03-1 ss. 159.
• KACA E. 2017. Methodology of assessing the relative environmental validity of developing drainage and irrigation on a regional scale. Journal of Water and Land Development. No 35 p. 101–112.
• KACA E. (red.) 2014. Uwarunkowania rozwoju melioracji wodnych w Polsce [Determinants of the reclamation development in Poland]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie. Nr 37. Falenty. Wydaw. ITP. ISBN 978-83-62416-84-4 ss. 195.
• KUKUŁA K. 2012. Propozycja budowy rankingu obiektów z wykorzystaniem cech ilościowych oraz jakościowych. [Proposal of ranking construction on the basis of quantitative and qualitative variables]. Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych. T. 13/1 s. 5–16.
• NOWAK S. 2007. Metodologia badań społecznych [Metodology of social studies]. Wyd. 2. Warszawa. WN PWN. ISBN 9788301149994 ss. 495.
• ROY B. 1985. Wielokryterialne wspomaganie decyzji [Multi-criteria decision-making support]. Tłum. B. Słowiński. Warszawa. WNT. ISBN 83-204-1119-X ss. 282.
• SAATY T.L. 1980. The Analytic Hierarchy Process: Planning, priority setting, resource allocation (Decision making series). New York–London. McGraw-Hill International Book Co. ISBN 0070543712 ss. 287.
• SŁOWIŃSKI R., ZIELNIEWICZ P. 2014. Metody wielokryterialnego wspomagania decyzji – uzasadnienie wyboru i opis metody ELECTRE III/IV. Maszynopis. Poznań. Pozn. Instytut Informatyki ss. 85.
• WĘZIAK-BIAŁOWOLSKA D. 2011. Operacjonalizacja i skalowanie w ilościowych badaniach społecznych [Operationalization and scaling in quantitative social studies.] [online]. Zeszyty Naukowe. Instytut Statystyki i Demografii SGH. Nr 16. [Dostęp 11.03.2017]. Dostępny w Internecie: http://kolegia.sgh.waw.pl/pl/KAE/struktura/ISiD/ publikacje/Documents/Working_Paper/ISID_WP_16_2011.pdf