Rola węzła multimodalnego w kształtowaniu zrównoważonej mobilności i jakości życia w mieście średniej wielkości – studium przypadku Nysy

• Autorzy: Fojud Maja , Fojud Artur

Identyfikatory

DOI

10.36137/1864P

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia wyniki oceny relacji pomiędzy sposobem kształtowania przestrzeni publicznej w aspekcie zapewniania zrównoważonej mobilności i doświadczeniami użytkowników, wpływającymi na postrzeganą jakość życia. Przedmiotem oceny był węzeł multimodalny, zorganizowany wokół stacji kolejowej w Nysie – mieście średniej wielkości, uznanym za zagrożone wykluczeniem. Celem badania było zidentyfikowanie wybranej, niewielkiej grupy głównych wyzwań i zaleceń mających na celu poprawę doświadczeń użytkowników w zakresie korzystania z węzła multimodalnego w mieście. Artykuł podkreśla rolę infrastruktury obsługowej (przystanki, dworce, punkty przesiadkowe) w ekosystemie mobilności miejskiej. Każdy element tego ekosystemu (zaprojektowanego zgodnie z ideą projektowania uniwersalnego) może istotnie wpłynąć na poprawę postrzeganej (deklarowanej) jakości życia w mieście, jeśli zastosowane rozwiązania będą miały pozytywny wpływ na doświadczenia użytkowników (w tym ich poczucie komfortu i opieki). Autorzy skupili się na obecnej sytuacji w celu zidentyfikowania głównych obszarów wymagających interwencji, mających na celu poprawienie doświadczenia użytkowników w zakresie korzystania z węzłów multimodalnych w małych i średnich miastach. Zwrócono uwagę nie tylko na aspekt dostępności infrastruktury, ale także na stosunki pomiędzy rozwiązaniami urbanistycznymi, architektonicznymi i inżynieryjnymi w kontekście ich wpływu na ocenę węzła multimodalnego dotyczącego jego użyteczności w trzech wymiarach: funkcjonalnym, racjonalnym i postrzeganym. W podsumowaniu przedstawiono proces prowadzący do osiągnięcia tego celu, od podstawowych rozwiązań po interoperacyjność. Wiedza ta umożliwi podejmowanie lepszych decyzji w procesie planowania projektów miejskich zorientowanych na użytkownika. Może to być szczególnie istotne w wypadku, gdy świadomym celem działania jest osiągnięcie poziomu interoperacyjności oczekiwanego przez użytkowników obiektów takich, jak m.in. węzły multimodalne, które są jednym z elementów publicznej przestrzeni miejskiej o znacznym wpływie na jakość życia mieszkańców.

Słowa kluczowe

PL

doświadczenie; użytkownik; jakość życia; projektowanie uniwersalne; interoperacyjność; zrównoważona mobilność

• Wydawca: Instytut Kolejnictwa
• Czasopismo: Problemy Kolejnictwa
• Rocznik: 2020
• Tom: Z. 186
• Strony: 29--42
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Fojud Maja

• Politechnika Poznańska, Wydział Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej

autor

Fojud Artur

• Politechnika Łódzka, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska

Bibliografia

• 1. Aplikacja Walkscore dostępna na https://www. walkscore.com/score/1-racławicka-nysa-opolskiepoland [dostęp 15 lipca 2019 r.].
• 2. Badania nad mobilnością w transporcie pasażerskim na poziomie lokalnym l, Centrum Badań i Edukacji Statystycznej, Warszawa, GUS, 2018.
• 3. Błaszak M., Fojud A.: Trzy wymiary użytecznego miasta, XLII: Modelowanie świata społecznego. Założenia – rekonstrukcje – analizy, Poznań, Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, 2016, s. 219-231.
• 4. Błaszak M., Przybylski Ł.: Rzeczy są dla ludzi. Niepełnosprawność i idea projektowania uniwersalnego, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 2010.
• 5. Borys T., Rogala P.: Jakość życia na poziomie lokalnym – ujęcie wskaźnikowe, Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP – ang. United Nations Development Programme), Warszawa, 2008.
• 6. Felce J., Perry D.: Quality of life, its definition and measurement, Research in Developmental Disabilities 1995, chapter 16, issue 1, 51–74.
• 7. Gadziński J., Goras E. (red.): Raport o stanie polskich miast Transport i mobilność w mieście, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa, 2019 dostępny na http://obserwatorium.miasta.pl/wp-content/uploads/2019/04/Transport-i-mobilność-miejska_raport_o_stanie_polskich_miast_Gadziński_Goras_OPM-IRMiR.pdf [dostęp 15 listopada 2019].
• 8. Guzik R.: Dostępność komunikacyjna wybranych miast Małopolski, Małopolskie Obserwatorium Rozwoju Regionalnego, Departament Polityki Regionalnej, Kraków, 2016.
• 9. Keivani R.: A review of the main challenges to urban sustainability, International Journal of Urban Sustainable Development, 2009, tom 1, nr 1-2, maj-listopad, 5-16.
• 10. Komornicki T. et.al.: Dostępność przestrzenna jako warunek wstępny kształtowania polskiej polityki transportowej, Biuletyn KPZK PAN, Warszawa 2010.
• 11. Poelman H., Dijkstra L.: Pomiar dostępu do transportu publicznego w miastach europejskich, Dokument roboczy regionów, Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. polityki regionalnej i spraw miejskich, 2015.
• 12. Poliński J.: Dostosowanie kolei do transportu osób niepełnosprawnych – skala problemu, Problemy Kolejnictwa, 2008, z. 147, s. 5-22.
• 13. Poliński J.: Stacje kolejowe w nowoczesnym transporcie kolejowym, Prace Instytutu Kolejnictwa, 2016, z. 150.
• 14. Rogala P.: Projektowanie i testowanie systemu pomiaru jakości życia w gminach, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wydział w Jeleniej Górze, Jelenia Góra – Poznań, 2009.
• 15. Rozporządzenie 1300/2014 z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie technicznych specyfikacji interoperacyjności odnoszących się do dostępności unijnego systemu kolei dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej, Dz.U. WE L 356 z 12.12.2014, s. 110−178.
• 16. Smart Stations in Smart Cities, Międzynarodowy Związek Kolei (UIC), Paryż, 2017.
• 17. Sytuacja demograficzna w Polsce do 2018 r., Warszawa, GUS, 2019.
• 18. Śleszyński P. Delimitacja średnich miast tracących funkcje społeczno-gospodarcze, Warszawa, Polska Akademia Nauk, 2016.
• 19. The WHO Quality of Life Assesement: Position Paper of the WHO, Social Science and Medicine, Grupa WHOQOL, 1995, 41.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).