Ocena skuteczności modeli zastosowanych do reprognozy krzywizn terenu górniczego w oparciu o przeciętne przebiegi ich pomierzonych wartości

• Autorzy: Orwat J.

Warianty tytułu

EN

Appraisal of effectiveness of the models used to a reprognosis of the values of mining area curvatures made in relation to the average courses of their measured values

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W niniejszym artykule przedstawiono sposób wyznaczenia przeciętnych wartości krzywizn terenu górniczego pomierzonych na odcinkach linii obserwacyjnej założonej przez KWK „Budryk” prostopadle do wybiegów czterech wyrobisk ścianowych. Przeciętne wartości krzywizn zmierzonych po zakończeniu eksploatacji w jednej, dwóch, trzech oraz czterech ścianach uzyskano na drodze podzielenia różnicy przeciętnych wartości nachyleń terenu górniczego obserwowanych na sąsiednich odcinkach linii pomiarowej przez zmierzoną w danych cyklach pomiarowych średnią długość sąsiadujących ze sobą odcinków. Z kolei przeciętne wartości pomierzonych nachyleń obliczono poprzez podzielenie różnicy przeciętnych wartości pomierzonych obniżeń terenu górniczego, wyznaczonych w wyniku aproksymacji przeprowadzonej splajnami wygładzonymi, przez zmierzoną w danych cyklach pomiarowych długość odcinków. W celu oceny dokładności opisu danych empirycznych przez ich przeciętne przebiegi obliczono wartości odchyleń standardowych pomiędzy pomierzonymi a średnimi wartościami krzywizn (σK) oraz wskaźników zmienności rozproszenia losowego krzywizn (MK). Następnie dokonano oceny skuteczności reprognozowania wartości krzywizn terenu górniczego (przy zastosowaniu teorii wpływów S. Knothego i wzorów J. Białka) w odniesieniu do ich przeciętnych wartości pomierzonych. Obliczono wartości odchyłek modeli ΔK i ich rozproszenie MΔK.

EN

In this article was presented the way of obtaining the average values of mining area curvatures. They were measured on the segments of a measuring line established by “Budryk” hard coalmine. It was located perpendicularly to the runs of four longwalls. The values of curvatures were measured after the termination of an exploitation in one, two, three and four longwalls. The mean courses of curvatures were calculated via the difference of mean values of mining area inclinations (they were measured on the neighboring segments) divided by an average length of the neighboring segments which was measured during the subsequent observation cycles. Before that, were calculated the average values of inclinations via the difference of mean values of measured mining area subsidences divided by length of the segments which was measured during the subsequent observation cycles. The average values of observed subsidences were obtained by the use of smoothed spline functions. To compare the empirical data with their average courses, the values of standard deviations between the measured and mean values of curvatures (σK) and the variability indicators of curvatures’ random dispersion (MK) were calculated. Then it was made an appraisal of an effectiveness of reforecasting the values of mining area curvatures (by the use of the S. Knothe’s influences theory and the J. Białek’s formulas) with reference to the average courses of their measured values. There were calculated the values of deviations ΔK and dispersions MΔK of the used models.

Słowa kluczowe

PL

teoria wpływów S. Knothego; wzory J. Białka; rozproszenie losowe; fluktuacja; aproksymacja; nachylenie terenu górniczego

EN

S. Knothe’s influences theory; J. Białek’s formulas; random scattering; fluctuation; approximation; curvatures of mining area

• Wydawca: STE GROUP
• Czasopismo: Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 6, iss. 3
• Strony: 171--180
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz.

Twórcy

autor

Orwat J.

• Politechnika Śląska, Wydział Górnictwa i Geologii Instytut Eksploatacji Złóż ul. Akademicka 2, 44-100 Gliwice, Polska

Bibliografia

• 1. J. Białek. Opis nieustalonej fazy obniżeń terenu górniczego z uwzględnieniem asymetrii wpływów końcowych. Zeszyty Naukowe Pol. Śl., s. Górnictwo, z. 194. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 1991.
• 2. G. Harańczyk. „Zastosowanie technik data mining w badaniach naukowych.” Internet: http://media.statsoft.nazwa.pl/_old_dnn/downloads/zastosowanie_technik_data _mining.pdf [02.2017]
• 3. S. Knothe. „Równanie profilu ostatecznie wykształconej niecki osiadania.” Archiwum Górnictwa i Hutnictwa, t. l, z. l, 1953.
• 4. A. Kowalski. Nieustalone górnicze deformacje powierzchni w aspekcie dokładności prognoz. Katowice: Wydawnictwo GIG, 2007.
• 5. J. Kwiatek. Ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych. Katowice: Wydawnictwo GIG, 1998.
• 6. A. Lis. „Uogólnione modele addytywne z parametrem położenia, skali i kształtu.” Praca magisterska, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, 2011.
• 7. R. Mielimąka. Wpływ kolejności i kierunku eksploatacji prowadzonej frontami ścianowymi na deformacje terenu górniczego. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2009, pp. 37.
• 8. R. Mielimąka, J. Orwat. „Approximation of average course of measured curvatures of mining area with reference to their forecast values by Knothe’s formulas,” Proceedings of 14th International Conference of Numerical Analysis and Applied Mathematics, Rhodes, Greece, 2016.
• 9. J. Orwat. „Approximation of average course of measured subsidences of mining area by smooth splines,” Proceedings of 14th International Conference of Numerical Analysis and Applied Mathematics, Rhodes, Greece, 2016.
• 10. J. Orwat, R. Mielimąka. „Approximation of average course of measured curvatures of mining area with reference to their forecast values by Bialek’s formulas,” Proceedings of 14th International Conference of Numerical Analysis and Applied Mathematics, Rhodes, Greece, 2016.
• 11. J. Orwat, R. Mielimąka. „Aproksymacja przeciętnego przebiegu pomierzonych nachyleń terenu górniczego za pomocą wygładzonych funkcji sklejanych,” Materiały konferencyjne Ochrony Środowiska na Terenach Górniczych, Ustroń, 2016.
• 12. J. Orwat, R. Mielimąka. „Ocena skuteczności modeli zastosowanych do reprognozy nachyleń terenu górniczego w oparciu o przeciętne przebiegi ich wartości pomierzonych,” Materiały konferencyjne Górnictwa Zrównoważonego Rozwoju, Gliwice, 2016. [dysk optyczny CD-ROM]
• 13. E. Popiołek. Ochrona terenów górniczych. Skrypty uczelniane AGH, nr 1172, Kraków: Wydawnictwo AGH, 1989.