Technika planowania boostu EBRT w leczeniu miejscowo zaawansowanego nowotworu szyjki macicy

• Autorzy: Oborska-Kumaszyńska D. , Matharu T.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Standardowe leczenie miejscowo zaawansowanego nowotworu szyjki macicy jest realizowane za pomocą chemioterapii, teleradioterapii (EBRT), brachyterapii (BT). W przypadku teleradioterapii (EBRT) rutynowo stosowane są techniki konformalne o różnym stopniu złożoności. W leczeniu BT planowanie rozkładu dawki i jej raportowanie nadal opiera się na punktach dawek określonych w 2D. Grupa robocza z GEC-ESTRO opublikowała zalecenia [1, 2] dotyczące konturowania obszarów tarczowych GTV (Gross Tumour Volume), HR-CTV (High Risk Volume), IR-CTV (Intermidiate Risk Volume) i narządów ryzyka OAR (odbytnica, esica, jelita, pęcherz), jak również parametrów dawki raportowanej do tych objętości (DVH – D2cc, D1cc, D0.1cc dla OAR; w przypadku wykonania konturów ścian OAR D5cc, D10cc; natomiast D50, D90, D100 i V100 dla targetów). Główną zaletą tej metody jest możliwość dostosowania dawki podanej w BT zarówno w odniesieniu do objętości (3D) i czasu (4D). Na podstawie danych obrazowych TK i MR – wykonywanych przed każdym założeniem BT – możliwe jest dostosowanie dawki do anatomii każdego indywidualnego pacjenta, biorąc pod uwagę nie tylko położenie OAR, ale także regresję guzów, w wyniku poprzedzającej teleradioterapii i chemioterapii. Niemniej w praktyce klinicznej dalej utrzymywane jest równolegle z raportowaniem objętościowym raportowanie dawki w punktach A i B. Wynika to z konieczności oceny nowego podejścia procesowego w stosunku do protokołów 2D, ustalonych wiele lat temu i dla których zostały zebrane bardzo liczne/dobrze udokumentowane dowody skuteczności klinicznej wraz z obserwacją skutków ubocznych. Szczególną uwagę należy zwrócić na potencjalną potrzebę podania wyższej dawki (boost) w obszarze „choroby resztkowej” parametrium lub węzłów limfatycznych. W brachyterapii dawka na frakcję zdeponowana w ścianie bocznej może być znaczna. Dlatego w przypadku niskiego zaawansowania choroby nowotworowej (mały guz) lub całkowitej „odpowiedzi” na leczenie bez zajęcia chorobą ściany miednicy lub węzłów chłonnych nie jest wymagany boost EBRT. W przypadku powiększonych węzłów chłonnych taki boost powinien być wzięty pod uwagę w leczeniu pacjenta. Sumowanie dawek promieniowania jonizującego, zdeponowanych z EBRT i z BT, odbywa się przez obliczenie biologicznie równoważnej dawki dla frakcji 2 Gy (EQD2), stosując model liniowo-kwadratowy z α/β = 10 Gy dla efektów wczesnych dla tkanki zmienionej nowotworowo (GTV, HRV, IRV) i α/β = 3 Gy dla efektów późnych uszkodzenia tkanek zdrowych (OAR). Połowiczny czas naprawy dla obliczeń wynosi 1,5 godziny.

Słowa kluczowe

PL

rak szyjki macicy; teleradioterapia; EBRT; promieniowanie jonizujące

EN

teleradiotherapy; ionizing radiation; cervical cancer

• Wydawca: Indygo Zahir Media
• Czasopismo: Inżynier i Fizyk Medyczny
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 4, nr 4
• Strony: 217--223
• Opis fizyczny: Bibliogr. 4 poz., rys.

Twórcy

autor

Oborska-Kumaszyńska D.

• Wolverhampton Royal Hospitals, New Cross Hospital, MPCE Department, Wolverhampton, United Kingdom

autor

Matharu T.

• Wolverhampton Royal Hospitals, New Cross Hospital, MPCE Department, Wolverhampton, United Kingdom

Bibliografia

• 1. Ch. Haie-Medder et. al.: Recommendations from Gynaecological (GYN) GEC-ESTRO Working Group* (I): concepts and terms in 3D image based 3D treatment planning in cervix cancer brachytherapy with emphasis on MRI assessment of GTV and CTV, Radiotherapy and Oncology, 74, 2005, 235-245.
• 2. R. Potter et. al.: Recommendations from gynaecological (GYN) GEC ESTRO working group (II): Concepts and terms in 3D image- -based treatment planning in cervix cancer brachytherapy – 3D dose volume parameters and aspects of 3D image-based anatomy, radiation physics, radiobiology, Radiotherapy and Oncology, 78, 2006, 67-77.
• 3. Board of the Faculty of Clinical Oncology: Impelmenting imageguided brachytherapy for cervix cancer in the UK, RCR.
• 4. A European study on MRI-guided brachytherapy in locally advanced cervical cancer EMBRACE (ENDORSED BY GEC ESTRO), version 17-01-2008.