Natural and utility characteristic of Sudetes grasslands used in extensive beef cattle breeding

• Autorzy: Paszkiewicz-Jasińska A.

Warianty tytułu

PL

Przyrodniczo-użytkowa charakterystyka sudeckich użytków zielonych wykorzystywanych w ekstensywnym chowie bydła mięsnego, na tle warunków siedliskowych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper presents phytosociological characteristic of grassland communities in farms situated in the Sudetes and extensive breeding beef cattle. Natural values (species richness and diversity index H’) and utility value of the sward were estimated. Communities of the studied grasslands were ascribed to the class Molinio-Arrhenatheretea and the order Arrhenatheretalia. Two plant associations-Arrhenatheretum elatioris and Lolio-Cynosuretum and 3 communities with dominating species - Poa pratensis-Festuca rubra, Agrostis capillaris and Holcus lanatus were distinguished. Lolio-Cynosuretum association was found on pastures in all studied farms, other phytosociological units were noted on meadows or on grasslands used as both meadows and pastures. Plant communities were characterised by a high species richness (30 - 69 species in total). Grazed grasslands in the Middle Sudetes were populated by more species than meadows. The index of floristic diversity varied between 2.06 and 2.42 and its highest value was noted in Holcus lanatus community. Most (75%) of analysed grass-lands had good utility value (FVS>6.0). In all studied farms grazed grasslands had higher utility value of the sward.

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę fitosocjologiczną zbiorowisk łąkowo-pastwiskowych wykorzystywanych w gospodarstwach położonych w Sudetach, prowadzących ekstensywny chów bydła mięsnego. Oceniono ich wartości przyrodnicze (bogactwo gatunkowe i wskaźnik różnorodności H') oraz wartość użytkową runi. Zbiorowiska badanych użytków zielonych zaklasyfikowano do klasy Molinio-Arrhenatheretea i rzędu Arrhenatheretalia. Wyróżniono 2 zespoły: Arrhenatheretum elatioris i Lolio-Cynosuretum oraz 3 zbiorowiska z gatunkiem dominującym - Poa pratensis-Festuca rubra, z Agrostis capillaris i Holcus lanatus. Zespół Lolio-Cynosuretum wyróżniono na użytkach zielonych wykorzystywanych pastwiskowo, we wszystkich badanych gospodarstwach, pozostałe jednostki fitosocjologiczne na łąkach użytkowanych kośnie lub kośno-pastwiskowo. Zbiorowiska te charakteryzują się zróżnicowanym bogactwem gatunkowym (30-69 gatunków ogółem). Użytki zielone wypasane, usytuowane w Sudetach Środkowych, cechuje większa liczba gatunków ogółem niż łąki. Wartości wskaźnika różnorodności florystycznej zawierają się w granicach 2,06-2,42, największą jego wartość stwierdzono w zbiorowisku Holcus lanatus. Większość (75% badanych użytków zielonych) charakteryzuje się dobrą wartością użytkową runi (Lwu>6,0), We wszystkich badanych gospodarstwach użytki spasane wyróżniają się większą liczbą wartości użytkowej runi.

Słowa kluczowe

EN

pasture and meadow communities; natural value; utility value; Sudetes

PL

zbiorowiska łąkowo-pastwiskowe; wartości przyrodnicze; wartość użytkowa; Sudety

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 59, nr 4
• Strony: 50--55
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., tab.

Twórcy

autor

Paszkiewicz-Jasińska A.

• Lower Silesian Research Centre of the Institute of Technology and Life Sciences, Wrocław, Poland

Bibliografia

• [1] Duuren L. Bakker J.P., Fresco L.F.M.: From intensively agricultural practices to hay-making without fertilization. Vegetatio, 1981, 46-47: 241-258.
• [2] Faliński J. B.: Przewodnik do długoterminowych badań ekologicznych. Warszawa, Wydaw. Nauk. PWN, 2001, 688 ss.
• [3] Filipek J.: Projekt klasyfikacji roślin łąkowych i pastwiskowych na podstawie liczb wartości użytkowej. Postępy Nauk Rolniczych, 1973, 4: 59-68.
• [4] Fitter A.H.: Influence of soil heterogeneity on the coexistence of grassland species. Journal of Ecology, 1982, 70, 139-148.
• [5] Grynia M., Kryszak A.: Ocena geobotaniczna zbiorowisk łąkowych Obniżenia Dusznickiego oraz Gór Bystrzyckich. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 1996, 442: 97-104.
• [6] Grynia M., Kryszak A.: Wartość gospodarcza sudeckich łąk w okolicy Karpacza. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydział Nauk Rolniczych i Leśnych, 1999, 87: 27-31.
• [7] Kondracki J.: Geografia fizyczna Polski. Warszawa, Wydaw. Nauk. PWN, 2000, 468 pp.
• [8] Kryszak. A., Kryszak J., Strychalska A.: Natural and use value of meadow communities of mountain and lowland regions. Grassland Science in Europe, 2011, 16: 490-492.
• [9] Magurran A.E.: Ecological diversity and measurement. Chapman and Hall. Cambridge, 1996, 179 pp.
• [10] Matuszkiewicz W.: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, 537 pp.
• [11] Metera E., Sakowski T., Słoniewski K., Romanowicz B.: Grazing as a tool to maintain biodiversity of grassland - a re-view Animal Science Papers and Reports, Institute of Genet-ics and Animal Breeding, Jastrzębiec, Poland, 2010, 28(4): 315-334.
• [12] Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając M.: Flowering plants and Pteridophytes of Poland - a checklist. - W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, 2002, 442 pp.
• [13] Nadolna L.: Wartości przyrodnicze sudeckich użytków zielonych o zróżnicowanym sposobie użytkowania na tle warunków siedliskowych i fizjograficznych. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, 2012, 10, 4(32): 307-318.
• [14] Nadolna L.: Znaczenie sudeckich pastwisk w ochronie różno-rodności florystycznej i wartości użytkowej. Inżynieria Ekologiczna, 2013, 33: 77-85.
• [15] Nadolna L., Żyszkowska M.: Characteristics of grassland in the Polish Sudetes in view of fodder production potential and grassland protection. Journal of Water and Land Development, 2011: 15, 29-40.
• [16] Pawłowski B.: Skład i budowa zbiorowisk roślinnych oraz metody ich badania. W: Szata roślinna Polski. T. 1. W. Szafer, K. Zarzycki (red.), Warszawa, PWN, 1972, 237-269.
• [17] Paszkiewicz-Jasińska A.: Walory krajobrazowe i wartość przyrodnicza zbiorowisk łąkowych obszaru Natura 2000 „Ostoja Nietoperzy Gór Sowich”. Inżynieria Ekologiczna, 2013, 33: 96-103.
• [18] Paszkiewicz-Jasińska A., Nadolna L.: Wartość użytkowa sudeckich użytków zielonych w gospodarstwach prowadzących działalność w systemie rolnictwa ekologicznego. J. Res. Appl. Agric. Engng, 2013, vol. 58 (3).
• [19] Paszkiewicz-Jasińska A., Nadolna L.: Zbiorowiska łąkowe w powiecie wałbrzyskim - możliwości ich ochrony w ramach pakietów przyrodniczych programu rolnośrodowiskowego. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, 2013, 13, 1(41): 115-128.
• [20] Pławska-Olejniczak J., Żywiczka A.: Wpływ wypasu koników polskich i szkockiego bydła górskiego na florę naczyniową ekstensywnie użytkowanych Łąk Skoszewskich. Łąkarstwo w Polsce, 2009, 12: 131-140.
• [21] Rogalski M., Wieczorek A., Kardyńska S., Płatek K. Wpływ pasących się zwierząt na bioróżnorodność florystyczną runi. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 2001, 478: 65-70.
• [22] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5.01.2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin. Dz. U. 2012. Nr 0 poz. 81.
• [23] Spis rolny 2010 r.: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/dane _cechter.dims?p_id=369893&p_token= 419949581#
• [24] Sarateanu V., Moisuc A., Butnariu M., Cotuna O.: Plant bio-diversity and pastoral value of two permanent grasslands from Tarcului Mountains (Caras-Severin County, western Romania), Proceedings of 15th Meeting of the FAO-CIHEAM Mountain Pasture Network, 2009: 113-114.
• [25] Tichỳ L.: Juice, software for vegetation classification. Journal of Vegetation Science. 2002, vol. 13: 451-453.
• [26] Trąba Cz.: Zawartość niektórych makroelementów i mikroelementów w runi zbiorowisk łąkowych o dużym udziale roślin dwuliściennych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 1997, 453: 331-337.
• [27] Trzaskoś M.: Rola ziół w runi trwałych użytków zielonych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 1997, 453: 339-348.
• [28] Żyszkowska M.: Różnorodność gatunkowa użytkowanych i nieużytkowanych łąk w dolinie rzeki górskiej - Bystrzycy Dusznickiej. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, 2004, 4, 2b(12): 161-174.
• [29] Żyszkowska M.: Chronione gatunki roślin i siedliska użytków zielonych w dolinie rzeki górskiej - Bystrzycy Dusznickiej. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, 2006, 6, 2(18): 387-396.
• [30] Żyszkowska M, Paszkiewicz-Jasińska A.: An assessment of the natural value of selected meadow-pasture communities in the Middle Sudetes region. Journal of Water and Land Development, 2011, 15: 53-64.
• [31] Żyszkowska M, Nadolna L., Paszkiewicz-Jasińska A.: Charakterystyka zbiorowisk użytków zielonych Gór Suchych (Sudety) pod kątem zróżnicowanego gospodarowania. Acta Botanica Silesiaca, 2011, 6: 115-124.