Gąbki wapienne Elasmostoma lomes W. Mliller, 1984, z dolnego kimerydu Karsów koło Korytnicy, ich ekofenotypia i tafonomia

Radwański, A.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Gąbki wapienne Elasmostoma lomes W. Mliller, 1984, z dolnego kimerydu Karsów koło Korytnicy, ich ekofenotypia i tafonomia

Autorzy

Radwański A.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Behavioural palaeobiology and taphonomy of the Late Jurassie calcareous sponge Elasmostoma fomes W. Muller, 1984

Języki publikacji

Abstrakty

Calcareous sponges Elastostoma !'omes W MUller, 1984, from the Lower Kimmeridgian marly onkolitic limestones exposed at Karsy in the Holy Cross Mountains, Central Poland, are studied in terms of their settlement, growth, behaviour, and resulting phenotypy. The lichen-shaped auriculate specimens are interpreted as growing upwardly, at a higher angle to the bottom surface, in order to involve passive flow carrying suspended nutrients up on which they fed. Unstable bottom and hydrodynamie conditions, under which the growth of sponges progressed, we re basic prerequisites that controlled ecophenotypic variability of the studied specimens, A peculiar case of regeneration is discussed, to postulaie the skeleton parts having been lithified during the sponge's life, and healed after an accidental injury. Aviolent event that caused catastrophic burial of the studied sponge assemblage is ascribed to high-energy agents, most likely of storm origin.

Słowa kluczowe

Calcispongea fenotyp ekotafonomia Kimmeridgian Karsy Małogoszcz Polska

Calcispongea phenotype eco-taphonomy Kimmeridgian Karsy Małogoszcz Poland

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Volumina Jurassica

Rocznik

2005

Tom

Vol. 3, no. 1

Strony

109--121

Opis fizyczny

Bibliogr. 44 poz.

Twórcy

autor

Radwański A.

ularadw@geo.uw.edu.pl

Instytut Geologii Podstawowej, Wydzał Geologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

Bibliografia

1. Balsam W L. i Vogel S. 1973. Water movement in archaeocyathids: evidence and implications of passive flow in models. Journal of Paleontology, 47, 5: 979-984.
2. Bałuk W i Radwański A. 1984. The regeneration in some caryophyllid corals from the Korytnica Clays (Middle Miocene; Holy Cross Mountains). Acta Geologica Polonica, 34, 3-4: 213-221.
3. Bidder G. 1923. The relation of the form of a sponge to its currents. The Quarterly Journal of Microscopical Science, 67: 293-323.
4. Boschma H. 1925. Papers from Dr. Th. Mortensen's Pacific Expedition 1914-16, XXVIII, Madreporaria, I: Fungiidae. Videnskabelige Meddelelser fra Dansk Naturhistorisk Forening i København, 79: 185-259.
5. Finks R. M. 2003. Functional morphology and adaptation. W: Treatise on Invertebrate Paleontology, Part E (Porifera, revised), Vol. 2 (Introduction to the Porifera), 211-222.
6. Finks R. M. i Rigby J . K. 2004. Hypercalcified sponges. W: Treatise on Invertebrate Paleontology, Part E (Porifera, revised), Vol. 3 (Porifera: Demospongea, Hexactinellida, Heteractinida, Calcarea), 585-764.
7. Fromentel E. de 1860. Introduction á l'étude des Éponges fossiles. Mémoires de la Société Linnéenne de Normandie, 11,2: 1-50.
8. Hurcewicz H. 1972. Eudea Lamouroux (Calcispongea) from the Oxfordian of Poland. Acta Palaeontologica Polonica, 17,2: 253-261.
9. Hurcewicz H. 1975. Calcispongea from the Jurassic of Poland, Acta Palaeontologica Polonica, 20, 2: 223-291.
10. Kutek J. 1968. The Kimmeridgian and Uppermost Oxfordian in the SW margins of the Holy Cross Mts (Central Poland); Part 1- Stratigraphy Acta Geologica Polonica, 18, 3: 493-586.
11. Kutek J. 1969. The Kimmeridgian and Uppermost Oxfordian in the SW margins of the Holy Cross Mts (Central Poland); Part II - Paleogeography Acta GeologicaPolonica, 19,2: 221-321.
12. Kutek J., Matyja B. A. i Wierzbowski A. 1992a. The Holy Cross Mts. W: B. A. Matyja, A. Wierzbowski i A. Radwański (red.), Oxrordian &; Kimmeridgian Joint Working Groups Meeting: Guide Book &; Abstracts, 22-26.
13. Kutek J., Matyja B. A., Radwański A. i Wierzbowski A. 1992b. Large quarry of cement works at Małogoszcz: Kimmeridgian. W: B.A. Matyja, A. Wierzbowski i A. Radwański (red.) , Oxrordian & Kimmeridgian Joint Working Groups Meeting: Guide Book & Abstracts, 30-34.
14. Laubenfels M. W de 1955. Porifera. W: R. C. Moore (red. ), Treatise on Invertebrate Paleontology, Part E (Archaeocyatha and Porifera), str. E21- E122. Lawrence, Kansas.
15. Machalski, M. 1983. Ekologia wybranych zespołów faunistycznych dolnego kimerydu okolic Korytnicy, str. 1-58. Unpublished M. Sc. thesis; Institute of Geology, University of Warsaw. Warszawa.
16. Małecki J. 1995. Die Kalkschwämme aus dem Weissen Jura von Zalas bei Kraków. Bulletin or the Polish Academy of Sciences, Earth Sciences, 43,3: 173-184.
17. Małecki J. 1997. Revision der Arten von Gattungen Platychonia und Leiodorella (Demospongia, Tomy Jurajskie. tom III Rhizomorina) aus dem oberen Jura von Zalas bei Krakau (polen). Bulletin or the Polish Academy or Sciences, Earth Sciences, 45, 1: 15-25.
18. Małecki J. 2002. Gąbki krzemionkowe i wapienne oksfordu z Zalasu pod Krakowem. (Oxfordian siliceous and calcareous sponges from Zalas near Kraków). Geologia, 28, 1-3: 1-120.
19. Matyja, B. A. 1985, 1991. Jurassic. W: Z. Bełka, B. A. Matyja i A. Radwański (red.), Field-Guide or the geological excursion to Poland, 65-70.
20. Matyja,B. A. i Wierzbowski A. 1995. Biogeographic differentiation of the Oxfordian and Early Kimmeridgian ammonite faunas of Europe, and its stratigraphic consequences. Acta Geologica Polonica, 45, 1-2: 1-8.
21. Müller,W 1984. Die Kalkschwämme der Unterordnung Inozoa Steinmann aus dem Oberen Jura von Württemberg (SW-Deutschland). Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde, Serie B (Geologie und Paläontologie) , 100: 1-85.
22. Muller W 1991. Observations on the Jurassic hexactinellid sponge Tremadictyon radicatum (Quenstedt) . W: Reitner J. i Keupp H. (red.), Fossil and Recent Sponges, 36-42. SpringerVerlag; Berlin-Heidelberg.
23. Oppliger F. 1929. Die Kalkschwämme des schweizerischen Jura. Abhandlungen der Schweizerischen Palaeontologischen Gesellschart, 48: 1-31.
24. Pożaryska K. i Urbanek A. 1955. O pewnych przykładach regeneracji u zwierząt kopalnych. Kosmos, Seria A (Biologia), 4, 15: 551-567.
25. Radwańska U. 1999. Lower Kimmeridgian echinoids of Poland. Acta Geologica Polonica 49,4: 287-364.
26. Radwańska U. i Radwański A. 2003. Siedlisko życia, miejsce pogrzebania oraz epibionty ramienionogów Sellithyris subsella (Leymerie, 1846) z muszlowców dolnego kimerydu Małogoszcza. (Life habitat, burial, and epibionts of the brachiopod Sellithyris subsella (Leymerie, 1864) from Early Kimmeridgian shellbeds of Małogoszcz). Tomy Jurajskie, 1: 85-92.
27. Radwańska U. i Radwallski A. 2004a. Chore i okaleczone zwierzęta jako ofiary pasożytów i drapieżców w jurze Polski - przegląd stanu wiedzy (Disease and trauma in Jurassic invertebrate animals of Poland - an updated review) . Tomy Jurajskie, 2: 99-111.
28. Radwańska U. i Radwański A. 2004b. Systemy piętrowych nor krewetek-alfeuszy i ich znacze nie środowiskowe w oksfordzie i kimerydzie Gór Świętokrzyskich, (Tiered burrows of alpheid shrimps and their eco-taphonomic significance in the Oxfordian and Kimmeridgian of the Holy Cross Mountains). Tomy Jurajskie, 2: 113-130.
29. Roemer F. A. 1839. Die Versteinerungen des norddeutschen Oolithen-Gebirges. Ein Nachtrag, 1-59. Hannover.
30. Roemer F. A. 1841. Die Versteinerungen des norddeutschen Kreidegebirges, 1-145. Hannover.
31. Roemer F. A. 1864. Die Spongitarien des norddeutschen Kreide-Gebirges. Palaeontographica, 13: 1-62.
32. Siemiradzki J. 1913. Gąbczaki jurajskie ziem polskich. (Les spongiaires jurassiques de la Pologne). Paleontologia Ziem Polskich (Paléontologie de la Pologne), 1: 1-50.
33. Siemiradzki J. 1914. Die Spongien der polnischen Juraformation. Beiträge zur Paläontologie und Geologie Osterreich-Ungarns und Orients, 26: 163-211.
34. Stratton J. F. i Horowitz A. S. 1974. Studies of the flow of water through models of Polypora. W: "Bryozoa 1974", Documents des Laboratoires de Géologie de la Faculté des Sciences de Lyon, H.S. 3, 2: 425-438.
35. Trammer J. 1978. Zewnętrznie wzbudzony przepływ cieczy i gazów przez organizmy lub ich nory (Current-induced flow through animals or their burrows). Kosmos, Seria A (Biologia), 27, 5: 547-549.
36. Trammer J. 1979. Some aspects of the biology of fossil solid-branching demosponges, exemplified by Reiswigia ramosa gen. n., sp. n., from the Lower Oxfordian of Poland. Acta Geologica Polonica, 29, 1: 39-49.
37. Trammer J. 1980. Stopień ruchliwości środowiska a kształty gąbek; Analiza funkcjonalna. (The relation of the morphological type of a sponge to water turbulence; The functional analysis). Kosmos, Seria A (Biologia) , 29, 2: 193-198.
38. Trammer J. 1981. Morphological variation and relative growth in two Jurassic demosponges. Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Monatshefte 1981,1: 54-64.
39. Trammer J . 1989. Middle to Upper Oxfordian sponges of the Polish Jura. Acta Geologica Polonica, 39, 1-4: 49-91.
40. Trammer J. 1991. Ecologic history of the Oxfordian sponge assemblage in the Polish Jura Chain. W: J. Reitner i H. Keupp (red.), Fossil and Recent Sponges, str. 506-515. Springer-Verlag; Berlin-Heidelberg.
41. Vogel S. 1978. Organisms that capture currents. Scientific American, 239, 2: 128-135.
42. Vogel S. i Bretz W L. 1972. Interfacial organisms: passive ventilation in the velocity gradient s near surfaces. Science, 175,4018: 210-211.
43. Wiedenmayer F. 1978. Modern sponge bioherms of the Great Bahama Bank. Eclogae Geologicae Helvetiae, 71, 3: 699-744.
44. Zittel K. A. von 1903. Grunzüge der Paläontologie (Paläozoologie); 1. Abteilung: Invertebrata, str. 1-558. München-Berlin.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-20892209-3378-448e-896e-486c46d97beb