Ocena narażenia środowiskowego na Cr, Cu, Pb, Ni oraz Zn obecne w pyłach miejskich

Trojanowska, M.; Świetlik, R.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Ocena narażenia środowiskowego na Cr, Cu, Pb, Ni oraz Zn obecne w pyłach miejskich

Autorzy

Trojanowska M. , Świetlik R.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Evaluation of environmental exposure to Cr, Cu, Pb, Ni and Zn present in urban dusts

Języki publikacji

Abstrakty

W pracy dokonano oceny narażenia środowiskowego mieszkańców miast na metale ciężkie, obecne w pyłach miejskich. Badania skoncentrowano na całożyciowym narażeniu osoby dorosłej oraz dziecka na Cr, Pb, Ni, Cu i Zn. W ocenie ryzyka zdrowotnego uwzględniono narażenie drogą pokarmową, inhalacyjną i dermalną. Szacowanie zagrożeń przeprowadzono w oparciu o metodę zalecaną przez Amerykańską Agencję Ochrony Środowiska (US EPA). Wyznaczone wartości indeksów zagrożenia, charakteryzujących ryzyko zdrowotne wykazały, że największe zagrożenie występuje na skutek przypadkowego wprowadzania substancji toksycznych drogą pokarmową. W mniejszym stopniu o zagrożeniu decyduje wnikanie metali przez skórę człowieka, natomiast w najmniejszym wnikanie drogą inhalacyjną. Zgodnie z przyjętym scenariuszem narażenia mieszkańca bardziej zagrożoną populacją są dzieci, dla których uzyskano większe wartości indeksów zagrożenia.

The paper assesses the environmental exposure of urban dwellers to heavy metals present in urban dusts. The research was focused on lifelong exposure of an adult and a child to chromium, lead, nickel, copper and zinc. The assessment of health hazard included exposure by digestion, inhalation and skin contact. The hazard estimation was carried out using a method recommended by the American Environmental Protection Agency (US EPA). The determined hazard index values characterizing a health risk have shown that the highest hazard results from accidental unintentional intake of toxic substances. Skin penetration by metals is much less hazardous, whereas inhalation is least hazardous. According to the accepted scenario of human exposure, children are most at risk compared to other populations considered. The hazard index values obtained for them were the highest.

Słowa kluczowe

ryzyko zdrowotne metale ciężkie indeks zagrożenia

health risk heavy metals hazard index

Wydawca

Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego

Czasopismo

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

Rocznik

2017

Tom

nr 167 (47)

Strony

88--100

Opis fizyczny

Bibliogr. 37 poz., tab.

Twórcy

autor

Trojanowska M.

Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny w Radomiu, Katedra Ochrony Środowiska ul. Chrobrego 27, 26-600 Radom

autor

Świetlik R.

Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny w Radomiu, Katedra Ochrony Środowiska ul. Chrobrego 27, 26-600 Radom

Bibliografia

1. ADAMIEC, E.; 2017. Road environments: Impact of metals on human health in heavily congested cities of Poland. International Journal of Environmental Research and Public Health, 14, 697-713.
2. AHMED, F.; BIBI, M.H.; AHMED, H.I.; 2007. Environmental assessment of Dhaka City (Bangladesh) based on trace metal contents in road dusts. Environmental Geology, 51, 975-985.
3. BIESIADA, M.; 2006. Ocena ryzyka zdrowotnego mieszkańców Wiślinki związanego z oddziaływaniem hałdy fosfogipsu. Instytut Medycyny Pracy I Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec.
4. BIRCH, G.F.; SCOLLEN, A.; 2003. Heavy metals in road dust, gully pots and parkland soils in a highly urbanized subcatchment of Port Jackson, Australia. Australian Journal of Soil Research, 41, 1329-1342.
5. BOJAKOWSKA, I.; DUSZYŃSKI, J.; JAROŃ, I.; KARMASZ, D.; KU-CHARZYK, J.; MAKSYMOWICZ, A.; 2009. Pierwiastki śladowe w pyłach tuneli drogowych na terenie Warszawy. Przegląd Geologiczny, 57(12), 1069-1072.
6. BUDAI, P.; CLEMENT, A.; 2011. Refinement of national-scale heavy metal load estimations in road runoff based on field measurements. Transport Res D-TR E, 16, 244-252.
7. DEHGHANI, S.; MOORE, F.; KESHAVARZI, B.; HALE, B.A.; 2017. Health risk implications of potentially toxic metals in street dust and surface soil of Teheran, Iran. Ecotoxicology and Environmental Safety, 136, 92-103.
8. GRUSZECKA-KOSOWSKA, A.; WDOWIN, M.; 2016. The mineralogy, geochemistry and health risk assessment of deposited particulate matter (PM) in Kraków, Poland. Geology, Geophysics and Environment, 42(4), 429-441.
9. HU, X.; ZHANG, Y.; LUO, J.; WANG, T.; LIAN, H.; DING, Z.; 2011. Bio-accessibility and health risk of arsenic, mercury and other metals in urban street dust from a mega-city, Nanjing, China. Environmental Pollution 159, 1215-1221.
10. IRIS Integrated Risk Information System US EPA, A-Z List of Substances, https://www.epa.gov/iris.
11. KIEBAŁA, A.; KOZIEŁ, M.; ZGŁOBICKI, W.; 2015. Cr, Cu, Ni, Pb i Zn w pyle drogowym na terenie Lublina. Inżynieria i Ochrona Środowiska, 18(3), 299-310.
12. KRAJEWSKA, E.; NIESIOBĘDZKA, K.; 2008. Pyły uliczne jako źródło zanieczyszczenia wielkomiejskiego ekosystemu glebowego metalami ciężkimi, [w] Ekotoksykologia w Ochronie Środowiska (KOŁWZAN, B.; GRABAS, K. red.), Materiały II Konferencji Naukowej PZJiTS.
13. KRAJEWSKA, E.; NIESIOBĘDZKA, K.; 2009. Wpływ zasolenia spływów powierzchniowych na wymywanie metali z pyłów ulicznych do fazy wodnej. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, 40, 137-143.
14. KURT-KARAKUS, P.B.; 2012. Determination of heavy metals in indoor dust from Istanbul, Turkey: Estimation of health risk. Environment International, 50, 47-55.
15. LIU, E.; YAN, T.; BIRCH, G.; ZHU, Y.; 2014. Pollution and health risk of potentially toxic metals in urban road dust in Nanjing, a mega-city of China, Science of the Total Environment, 476, 522-531.
16. MOHMAND, J.; EQUANI, S.A.M.A.S.; FASOLA, M.; ALAMDAR, A.; MUSTAFA, I.; ALI, N.; LIU, L.; PENG, S.; SHEN, H.; 2015. Human expo-sure to toxic metals via contaminated dust: Bioaccumulation trends and their potential risk estimation. Chemosphere, 137, 142-151.
17. ORDONEZ, A.; LOREDO, J.; De MIGUEL, E.; CHARLESWORTH, S.; 2003. Distribution of heavy metals in the street dusts and soils of an industrial city in Northern Spain. Archives of Environmental Contamination Toxicology, 44, 160-170.
18. PIONTEK, M.; WALCZAK, B.; CZYŻEWSKA, W.; LECHÓW, H.; 2012. Miedź, kadm i cynk w pyle drogowym miast oraz określenie toksyczności związków tych metali metodą biologiczną. Kosmos Problemy Nauk Biologicznych, 61(3), 409-415.
19. ROBERTSON, D.J.; TAYLOR, K.G.; HOON, S.R.; 2003. Geochemical and mineral magnetic characterization of urban sediment particulates, Manchester, UK. Applied Geochemistry, 18, 269-282.
20. SAEEDI, M.; LORETTA, Y.L.; SALMANZADEH, M.; 2012. Heavy metals and polycyclic aromatic hydrocarbons: Pollution and ecological risk assess-ment in street dust of Tehran. Journal of Hazardous Materials, 27, 9-17.
21. SEŃCZUK, W.; 2006. Toksykologia współczesna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
22. SEZGIN, N.; OZCAN, H.K.; DEMIR, G.; NEMLIOGLU, S.; BAYAT, C.; 2003. Determination of heavy metal concentrations in street dusts in Istanbul E-5 highway. Environment International, 2003, 29, 979–985.
23. SHI, G.; CHEN, Z.; BI, C.; WANG, L.; TENG, J., LI, Y.; XU, S.; 2011. A comparative study of health risk of potentially toxic metals in urban and suburban road dust in the most populated city of China. Atmospheric Environment, 45, 764-771.
24. ŚWIETLIK, R.; STRZELECKA, M.; TROJANOWSKA, M.; 2013. Evaluation of traffic-related heavy metals emissions by noise barrier road dust analysis. Polish Journal of Environmental Studies, 22(2), 561-567.
25. ŚWIETLIK, R.; TROJANOWSKA, M.; 2014. Transport samochodowy jako źródło metali ciężkich do środowiska. Logistyka – Nauka, 6, 10172-10178.
26. ŚWIETLIK, R.; TROJANOWSKA, M.; 2015. Struktura emisji metali ciężkich z ruchu samochodowego. Technika Transportu Szynowego TTS, 12, 1519-1521.
27. ŚWIETLIK, R.; TROJANOWSKA, M.; STRZELECKA, M.; BOCHO-JANISZEWSKA, A.; 2015. Fractionation and mobility of Cu, Fe, Mn, Pb and Zn in the road dust retained on noise barriers along expressway - A potential tool for determining the effects of driving conditions on speciation of emitted par-ticulate metals. Environmental Pollution, 196, 404-413.
28. TROJANOWSKA, M.; ŚWIETLIK, R.; 2012. Inhalacyjne narażenie mieszkańców miast Polski na zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego arsenem, kadmem i niklem. Medycyna Środowiskowa, 15(2), 33-41.
29. TROJANOWSKA, M.; ŚWIETLIK, R.; 2013. Ocena ryzyka nowotworowego związanego z narażeniem inhalacyjnym na benzo(a)piren w wybranych miastach Polski. Medycyna Środowiskowa, 16(2), 14-22.
30. TROJANOWSKA, M.; ŚWIETLIK, R.; 2016. Ocena narażenia mieszkańców miast na metale ciężkie obecne w pyłach ulicznych. Autobusy – Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe, Bezpieczeństwo i Ekologia, 12, 474-478.
31. US EPA, 1989, Risk Assessment Guidance for Superfund, Vol. I, Human Health Evaluation Manual (Part A), EPA/540/1-89/002. Office of Emergency and Remedial Response, Washington, D.C.
32. US EPA, 2017. Regional Screening Levels (RSLs) - Generic Tables, https://www.epa.gov/risk/regional-screening-levels-rsls-generic-tables-june-2017.
33. WALCZAK, B.; 2010. Lead and zinc in the street dust of Zielona Góra, Poland, [w] „Environmental engineering III” (PAWŁOWSKI, L.; DUDZIŃSKA, M. R.; PAWŁOWSKI, A. (red.)). Taylor & Francis Group, London, 105-113.
34. WANG, Z.; CHEN, J.; CHAI, L.; YANG, Z.; HUANG, S.; ZHENG, Y.; 2011. Environmental impact and site-specific human health risk of chromium in the vicinity of ferro-alloy manufactory, China. Journal of Hazardous Materials, 190, 980-985.
35. WERKENTHIN, M.; KLUGE BJÖRN, K.; WESSOLEK, G.; 2014. Metals in European roadside soils and soil solution – A review. Environmental Pollution, 189, 98-110.
36. ZHANG, M.K.; WANG, H.; 2009. Concentrations and chemical forms of potentially toxic metals in road-deposited sediments from different zones of Hangzhou, China. Journal of Environmental Science, 21, 625-631.
37. ZHENG, N.; LIU, J.; WANG, Q.; LIANG, Z.; 2010. Heavy metals exposure of children from stairway and sidewalk dust in the smelting district, northeast of China. Atmospheric Environment, 44, 3239-3245.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-1fbf3c81-122d-4570-bf65-58d35ebf2448