Nieoczywista rola ruin poprzemysłowych w krajobrazie kulturowym Polski

• Autorzy: Dąbrowski Jacek , Walczak Bartosz M.

Warianty tytułu

EN

Ambiguous role of post-industrial ruins in the cultural landscape of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł zajmuje się zagadnieniami związanymi z ochroną dziedzictwa przemysłowego. Autorzy skupili się na problemie zaniedbanych obiektów przemysłowych w stanie ruiny, które można uznać za historyczne. Omawiany temat został rozstrzygnięty w kontekście historycznym i społeczno-kulturowym. Znaczenie percepcji i tożsamości podkreśla się jako kluczowe czynniki skutecznej ochrony dziedzictwa, w tym dawnych terenów przemysłowych. Sporządzono krytyczną analizę wybranych przypadków fabryk znajdujących się w stanie ruiny. Podano różne podejścia do ruin poprzemysłowych. Lokalizacja oraz podejście społeczności lokalnej do przeszłości przemysłowej to najważniejsze aspekty określające przyjęte scenariusze ochrony dziedzictwa. Rola współczesnej popkultur i cyfryzacji została zidentyfikowana w odniesieniu do autentyczności doświadczenia

EN

The paper deals with the issues related to protection of industrial heritage. Authors focused on the problem of derelict industrial objects in the state of disrepair, which might be considered as historic ruins. The discussed subject was settled in the historical and socio-cultural context. The importance of perception and identity was underlined as crucial factors for successful heritage protection, including former industrial sites. This is followed by the critical analysis of selected cases of ruined factories. Various approaches to the post-industrial ruins ware identified. The location type as well as local society approach to the industrial pasts were identified as the most important aspects determining adopted heritage protection scenarios. The role of contemporary pop- and digital cultures was also identified in respect of experience authenticity.

Słowa kluczowe

PL

archeologia przemysłowa; ruiny; ochrona dziedzictwa przemysłu

EN

industrial archaeology; ruins; industrial heritage protection

• Wydawca: Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS ; Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 6
• Strony: 43--52
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Dąbrowski Jacek

• Departament Ochrony Zabytków MKiDN Polska

autor

Walczak Bartosz M.

• Instytut Architektury i Urbanistyki, Politechnika Łódzka Polska

Bibliografia

• 1. Ashworth G. J., Can you move from the object to the experience? [w:] Kongres Konserwatorów Polskich, Warszawa 2005.
• 2. Czmuchowski A., Zabytkowa Huta „Józef” w Samsonowie – potrzeba kompleksowej opieki: sympozjum w Sielpi Wielkiej, 27 lipca 2013 r., „Studia Muzealno-Historyczne” nr 5, 2013.
• 3. Decyzja Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Nr 216/2012 z dnia 13.03.2012 r. w sprawie wpisania zabytku do rejestru zabytków.
• 4. Edensor T., Industrial Ruins: Spaces. Aesthetics and Materiality, Oxford – Nowy Jork, 2005.
• 5. https://www.meyerwerft.de/en/meyerwerft_de/werft/das_unternehmen/das_unternehmen.jsp – (dostęp 11.07.2018).
• 6. Hudson K., Industrial Archaeology: An Introduction, Londyn – Nowy Jork 1963.
• 7. Januszewski S., Archeologia przemysłowa – jej narodziny i przedmiot badań, http://www.spotkania-z-zabytkami.pl/artykuly/2/8/1/ (dostęp 11.07.2018).
• 8. Kanclerz F., Ochrona zabytków budownictwa przemysłowego, „Ochrona zabytków”, nr 4, 1951.
• 9. Kępczyńska-Walczak A., Industrial Heritage Revitalisation as a Wordplay [w:] A. Kepczyńska-Walczak (red.) Envisioning Architecture. Image, Perception and Communication of Heritage, Łódź 2015.
• 10. Szot-Radziszewska E., Postindustrialne dziedzictwo Staropolskiego Okręgu Przemysłowego w krajobrazie kulturowym Kielecczyzny: zagrożenia i szanse, „Ochrona Zabytków” nr 4, 2009.
• 11. Walczak B.M., Czy zabytki techniki i inżynierii to w Polsce wciąż dziedzictwo „drugiej kategorii”? Rys historyczny oraz aktualne problemy [w:] „Ochrona dziedzictwa kulturowego”, nr 2, 2016.
• 12. Walczak B.M., Krajobraz kulturowy miasta przemysłowego. Prace nad wnioskiem w sprawie uznania wybranych obszarów Łodzi za Pomnik Historii [w:] A. Kępczyńska–Walczak (red.) Zakres i granice ingerencji konserwatorskiej w adaptacji obiektów i zespołów poprzemysłowych, Łódź 2012.