Ocena wartości technologicznej ziarna pszenżyta nawożonego obornikiem i mikroelementami

• Autorzy: Knapowski Tomasz , Kozera Wojciech , Ducsay Ladislav

Identyfikatory

DOI

10.14597/INFRAECO.2023.013

Warianty tytułu

EN

Assessment of the technological value of tritical grain fertilized with manure and microelements

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ziarno pszenżyta charakteryzuje się wysoką wartością paszową, ale stwarza również możliwości wykorzystania go w celach konsumpcyjnych, gdzie może być wykorzystywane jako surowiec do produkcji chleba. Wartość wypiekowa związana jest z parametrami technologicznymi, które powinny cechować się optymalnymi wartościami. Są one determinowane, m. in., nawożeniem mineralnym, jak i naturalnym. W związku z powyższym przeprowadzono 2. czynnikowe badania, założone metodą losowanych podbloków. Materiał doświadczalny stanowiło ziarno pszenżyta ozimego. Czynnikami badawczymi były: nawożenie naturalne (obornik) i aplikacja mikroelementami (Cu, Zn, Mn, Cu+Zn+Mn). Celem było sprawdzenie wpływu wyżej wymienionych czynników oraz ich interakcji na wartość technologiczną ziarna. Najwyższą wartość liczby opadania, w stosunku do obiektu kontrolnego, stwierdzono po zastosowaniu 30 t⸱ha-1 obornika oraz na obiekcie, gdzie aplikowano dolistnie łącznie miedź, cynk i mangan. Stwierdzono również, że nawożenie obornikiem i dolistne nawożenie Cu, Zn, Mn oraz łączne ich zastosowanie powodowało średnio istotny wzrost wartości cech kompleksu białkowego ziarna pszenżyta (białko, gluten, sedymentacja) i objętości pieczywa, w stosunku do kontroli. Wskaźniki kompleksu enzymatycznego i białkowego były istotnie determinowane współdziałaniem nawożenia naturalnego i aplikacją mikroelementami. Najkorzystniejsze wartości tych cech stwierdzono po zastosowaniu obornika oraz dolistnie cynku.

EN

Triticale grain has a high feed value, but it can also be used for consumption purposes, where it can be used as a raw material for the production of bread. The baking value is related to the technological parameters, which should be characterized by optimal values. They are determined, among other things, by both mineral and natural fertilisation. Therefore, two-factor research was carried out using the randomized subblock method. The experimental material consisted of winter triticale grain. The research factors were: natural fertilisation (manure) and foliar spraying with selected microelements (Cu, Zn, Mn, Cu+Zn+Mn). The aim was to check the influence of the abovementioned factors and their interactions on the technological value of grain. The highest values of the falling number, in relation to the control objects, were found after the application of manure and in the object where a total of copper, zinc and manganese were applied foliarly. It was found that manure fertilisation and foliar fertilisation with copper, zinc, manganese and their combined application resulted in an average in the value increase of features of the protein complex of triticale (protein, gluten, sedimentation) and bread volume, compared to the control. The indicators of the enzymatic and protein complex were significantly determined by the interaction of natural fertilisation and the application of microelements. The most favorable values of these features were found after the application of manure and foliar zinc.

Słowa kluczowe

PL

nawożenie mikroelementami; nawożenie obornikiem; pszenżyto ozime; wartość technologiczna; ziarno

EN

winter triticale; manure fertilisation; microelements fertilization; technological value; grain

• Wydawca: Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2023
• Tom: nr I/1
• Strony: 240--253
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Knapowski Tomasz

• Politechnika Bydgoska, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Katedra Biogeochemii i Gleboznawstwa Ul. Seminaryjna 5, 85-326 Bydgoszcz

• https://orcid.org/0000-0003-1466-8477

autor

Kozera Wojciech

• Politechnika Bydgoska, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Katedra Biogeochemii i Gleboznawstwa Ul. Seminaryjna 5, 85-326 Bydgoszcz

• https://orcid.org/0000-0001-6780-1353

autor

Ducsay Ladislav

• Uniwersytet Rolniczy w Nitrze, Instytut Nauk Agronomicznych, Wydział Agrobiologii i Zasobów Żywnościowych, Tr. A. Hlinku 2, 94976 Nitra, Słowacja

• https://orcid.org/0000-0003-0811-3803

Bibliografia

• 1. Alsafran, M., Saleem, M.H., Rizwan, M. AlJabri, H., Usman, K., Fahad, S. (2023). An overview of heavy metals toxicity in plants, tolerance mechanism, and alleviation through lysine-chelation with micronutrients.- A novel approach. Plant Growth Regulation, 100: 337-354. https://doi.org/10.1007/s10725-022-00940-8.
• 2. Boros, D., Jabłonka, O., Myszka, K. (2013). Triticale as a source of nutrients and bioactive components - study based on chemical characteristics of 29 varieties currently registered in Poland. In: Abstract Book of the 8th International triticale Symposium, Ghent, Belgium, 10-14 June 2013, p 47.
• 3. Ceglińska, A., Cichy, H., Cacak-Pietrzak, G., Haber, T., Smuga, W. (2006). Wykorzystanie pszenżyta jarego do produkcji pieczywa. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis. Agricultura 100: 39-44.
• 4. Dekić, V., Milivojević, J., Baranković, S. (2018). The interaction of genotype and environment on yield and quality components in triticale. Biologica Nyssana, 9: 45-53.
• 5. Domska, D., Wojtkowiak, K. (2004). The effect of fertilization technique on triticale yield and grain quality. Part. II. Protein content and composition. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 502: 51-59.
• 6. Fraś, A., Gołębiewska, K., Gołębiewski, D., Mańkowski, D.R., Boros, D., Szecówka, P. (2016). Variability in the chemical composition of triticale grain, flour and bread. Journal of Cereal Science, 71: 66-72. https://doi.org/10.1016/j.jcs.2018.05.001.
• 7. Fraś, A. (2022). Wpływ dodatku otrąb na wybrane właściwości reologiczne ciasta pszenżytniego oraz cechy pieczywa. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, 297/298, 39-44.
• 8. Grzyś, R. (2004). The role and importance of micronutrients in plants nutrition, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 502: 89, 2004.
• 9. Hegarty, J.M., Shchipak, G.V., Nichiporuk, Y.A., Shchipak, V.G., Relina, L.I., Dubcovsky, J. (2022). Triticale grain: it’not just for animals anymore. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, 297: 38.
• 10. Kandrokov, R.K., Kusova, I.U., Kiryushin, V.A., Krivonos, I.N. (2023). Processing of winter triticale grain into various flour according to the developed technological scheme. Вестник АПК Верхневолжья, 3, 63: 70-77.
• 11. Kaszuba J., Pycia, K., Wiśniewski, R., Jaworska, G., Kuźniar, P. (2017). Effect of selected oil-bearing plant seed contained in triticale bread on its quality. Food Science Technology Quality 24:90-102. https://doi.org/10.15193/zntj/2017/113/213.
• 12. Kaszuba, J., Jaworska, G., Krochmal-Marczak, B., Kogut, B., Kuźniar, P. (2021). Effect of bran addition on rheological properties of dough and quality of triticale bread. Journal of Food Process Preservation 45(1): e15093. https://doi.org/10.1111/jfpp.15093.
• 13. Kaszuba, J., Woś, H., Shchipak, G.V. (2024). Bread making quality parameters of some Ukrainian and Polish triticale cultivars. Euphytica, 220: 15. https://doi.org/10.1007/s10681-023-03272-4.
• 14. Knapowski, T., Ralcewicz, M., Barczak, B., Kozera, W. (2009). Effect of nitrogen and zinc fertilizing on bread-making quality of spring triticale cultivated in Noteć Valley. Polish Journal of Environmental Studies, 18, 2, 227-233.
• 15. Knapowski, T., Kozera, W., Majcherczak, E., Barczak, B. (2010). Wpływ nawożenia azotem i cynkiem na skład chemiczny i plon białka ziarna pszenżyta jarego. Fragmenta Agronomica 27(4): 45-55.
• 16. Knapowski, T., Szczepanek, M., Wilczewski, E., Pobereżny, J. (2015). Response of wheat to seed dressing with humus and foliar potassium fertilization. Journal of Agricultural Science and Technology, 17, 6, 1559-1569.
• 17. McGoverin, C.M., Synders, F., Muller, N., Botes, W., Fox, G., Manley, M. (2011). A review of triticale uses and the effect of growth environment on grain quality. Journal of the Science of Food and Agriculture, 91: 1155-1165.
• 18. Mihaly-Lango, B., Erika, A., Purgel, S, Tomoskozi, S., Bona, L. (2022). Resent results on food-use quality of Hungarian triticale genotypes: nutrional and technological aspects. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, 297:36.
• 19. Murawska, B., Spychaj-Fabisiak, E., Keutgen, A., Wszelaczyńska, E., Pobereżny, J., (2014). Cechy technologiczne badanych odmian ziarna pszenicy ozimej uprawianych w warunkach Polski i Wielkiej Brytanii. Inżynieria i Aparatura Chemiczna, 53(2): 96-98.
• 20. Mut, Z., Sezer, I., Gǘlǘmser, A. (2005). Effect of different sowing rates and nitrogen levels on grain yield, yield components and some quality traits of triticale. Asian Journal of Plant Science, 4 (5): 533.
• 21. Rocznik Statystyczny Rolnictwa (red. Rozkrut D.) (2023). Główny Urząd Statystyczny, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2023, ss 441.
• 22. Sadkiewicz, K., Sadkiewicz, J., Sadkiewicz J. (2004). Bydgoska aparatura do badania zboża, mąki i pieczywa. Wydawnictwa Uczelniane Akademii Techniczno-Rolniczej, Bydgoszcz.
• 23. Shchipak, G.V., Shchipak, V.G. (2022). Hexaploid triticale breeding for adaptability, yield and quality. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, 297: 24.
• 24. Tayyar, S. (2014). Some chemical and technological properties of Turkish triticale (Triticosecale Wittm.) genotypes. Romanian Biotechnological Letters, 19, 6: 9891-9898.
• 25. Tohver, M., Kann, A., That, R., Mihhalevski A., Hakman, R. (2005). Quality of triticale cultivars suitable for growing and bread-making in northern conditions. Food Chemistry, 89, 125: 132.
• 26. Warechowska, M. (2004). Qualitative evaluation of spring triticale grain fertilized with different nitrogen and zinc doses. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 502: 411-417.
• 27. Wrigley C., Bushuk W. (2017). Triticale: Grain-quality characteristics and management of quality requirements. Cereal grains. Woodhead Publishing, ss 179-194. http://dx.doi.org/10.1016/B978-0-08-100719- 8.00008-5.
• 28. Yang, M., Li, Y., Liu Z., Tian J., Liang, L., Qiu, Y., Wang, G., Du, Q., Cheng, D., Cai, H., Shi, L., Xu, F., Lian, X. (2020). A high activity zinc transporter OsZIP9 mediates zinc uptake in rice. The Plant Journal 103: 1695-1709. http://doi.org/10.1111/tpj.14855.