2,2-Bis (4-hydroksyfenylo) propan – frakcja wdychana : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy

• Autorzy: Bonczarowska M. , Brzeźnicki S.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0010.4341

Warianty tytułu

EN

2,2-Bis (4-hydroxyphenyl) propane – inhalable fraction : determination method in workplace air

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

2,2-Bis(4-hydroksyfenylo)propan (BPA, bisfenol A) jest substancją stałą, występuje w postaci płatków lub kryształków, ma delikatny zapach fenolu. Związek ten jest stosowany do produkcji różnego rodzaju żywic (epoksydowych, poliwęglanowych i polisulfonowych), klejów i płynów hamulcowych. Stosuje się go także jako środek zmniejszający palność oraz jako środek grzybobójczy – fungicyd. Zawodowe narażenie na 2,2-bis(4-hydroksyfenylo)- propan może powodować podrażnienia: skóry, górnych dróg oddechowych lub błon śluzowych oka. 2,2-Bis(4-hydroksyfenylo)propan wykazuje również negatywny wpływ na rozrodczość. Celem pracy było opracowanie i walidacja metody oznaczania stężeń 2,2-bis(4-hydroksyfenylo)propanu w powietrzu na stanowiskach pracy w zakresie od 1/10 do 2 zaproponowanej wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS), zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie europejskiej PN-EN-482+A1:2016-01. Do badań wykorzystano zestaw do wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją spektrofotometryczną (UV-VIS) i spektrofluorymetryczną (FLD). Rozdziałów chromatograficznych dokonywano przy zastosowaniu kolumny analitycznej Supelcosil LC-18 150 x 3 mm o uziarnieniu 3 µm. Jako fazę ruchomą stosowano mieszaninę acetonitrylu i wody (1: 1). Metoda polega na: zatrzymaniu obecnego w powietrzu 2,2-bis(4-hydroksyfenylo)propanu na filtrze z włókna szklanego, ekstrakcji filtra za pomocą acetonitrylu i chromatograficznej analizie otrzymanego roztworu. Średnia wartość współczynnika odzysku z filtrów wynosi około 90%. Zależność wskazań detektora mas w funkcji stężeń 2,2-bis(4-hydroksyfenylo)propanu ma charakter liniowy (r = 0,9996) w zakresie stężeń 0,125 ÷ 5 mg/m3 (dla próbki powietrza 720 l). Obliczone granice wykrywalności i oznaczania ilościowego wynoszą odpowiednio: 0,02 (UV-VIS) i 0,013 µg/ml (FLD) oraz 0,068 (UV-VIS) i 0,042 µg/ml (FLD). Opisana w niniejszym artykule metoda analityczna umożliwia selektywne oznaczanie 2,2-bis- (4-hydroksyfenylo)propanu w środowisku pracy w przypadku obecności w próbce związków współwystępujących. Opracowana metoda charakteryzuje się dobrą precyzją oraz dokładnością i spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482+A1:2016-01 dla procedur oznaczania czynników chemicznych. Opracowaną metodę oznaczania 2,2-bis(4-hydroksyfenylo)propanu zapisano w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku.

EN

2,2-Bis(4-hydroxyphenyl)propane (bisphenol A BPA) is a substance in a form of a solid crystals or flakes with a mild phenolic odor. BPA is commonly used in the production of epoxide, polycarbonate or polysulfone resins, glues, breaks fluids or as a flame retardants and fungicides. Exposure to BPA can cause irritation of skin, BPA can also act as a nefro or hepatotoxic factor and upper respiratory tract or mucous membranes of the eye. BPA has a negative effects on human fertility. The aim of this study was to develop and validate a sensitive method for determining BPA concentrations in workplace air in the range from 1/10 to 2 MAC values, in accordance with the requirements of Standard No. PN-EN 482. The study was performed using a liquid chromatograph with spectrophotometric (UV-VIS) and spectrofluorimetric (FLD) detection. All chromatographic analyses were performed with Supelcosil LC 18 (150 × 3 mm) analytical column, which was eluted with mixture of acetonitrile and water (1: 1). This method was based on collecting BPA on glass fiber filter, extracting with acetonitrile, and chromatographic determining resulted solution with HPLC technique. The average extraction efficiency of BPA from filters was 90%. The method was linear (r = 0.9996) within the investigated working range 0.125 – 5 mg/m3 for a 720-L air sample. The calculated limit of detection (LOD) and the limit of quantification (LOQ) was to 0.02 µg/ml (UV-VIS) and 0.013 µg/ml (FLD), and 0.068 µg/ml (UV-VIS) and 0.042 µg/ml (FLD), respectively. The analytical method described in this paper enables specific and selective determination of BPA in workplace air in presence of other compounds. The method is precise, accurate and it meets the criteria for measuring chemical agents listed in Standard No. PN-EN 482+A1:2016-01. The method can be used for assessing occupational exposure to BPA and associated risk to workers’ health. The developed method of determining BPA has been recorded as an analytical procedure (see appendix).

Słowa kluczowe

PL

bisfenol A; metoda analityczna; chromatografia cieczowa; powietrze na stanowiskach pracy

EN

bisphenol A; analytical method; liquid chromatography; workplace air

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 3 (93)
• Strony: 137--153
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Bonczarowska M.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8

autor

Brzeźnicki S.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8

Bibliografia

• 1. Arnold J.E. (2003). Epichlorohydrin. The National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). Manual of analytical methods (NMAM). Fourth Edition [dostęp: https://www.cdc.gov/niosh/docs/2003-154/methode. html].
• 2. Aurand C. (2012). Determination of bisphenol a in drinking water sigma – aldrich. Reporter US. Volume 30.1. [dostęp: http://www.sigmaaldrich.com/technicaldocuments/articles/analytical/food-beverage/bisphenola-water.html].
• 3. Gromiec J. (2016). 2,2-Bis(4-hydroksyfenylo)propan (bisfenol A) – frakcja wdychalna. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego [praca nieopublikowana].
• 4. HSDB, Hazardous Substances Data Bank (2013). National Library of Medicine. Bisphenol A [dostęp: https://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/search2/f?./temp/ ~ce5Xdy].
• 5. Ng C.M., Reuter W.M. (2015). Analysis of bisphenol. A in toys by HPLC with fluorescence detection. Application note. Perkin Elmer [dostęp: http://www.perkinelmer.com/pl/searchResult? searchName= bisphenol%20a&N=4nqc4l&searchType=otherContent&push BackURL=/tools/resourcelibrary&Ns=].
• 6. OSHA, Occupational Safety & Health Administration (2000). Index of sampling & analytical methods. Method No 07 Organic vapors [dostęp: https://www.osha.gov/ dts/ sltc/methods/organic/ org007/org007.html].
• 7. Pearce D., Bisphenol A. (2013). Diglycidyl ether of bisphenol A. Occupational Safety and Health Administration. OSHA, Index of sampling and analytical methods.#1018 [dostęp: https://www.osha.gov/dts/sltc/ methods/validated/1018/1018.html].
• 8. PN-EN 482+A1:2016-01 Powietrze na stanowiskach pracy. Wymagania ogólne dotyczące charakterystyki procedur pomiarów czynników chemicznych.
• 9. PN-Z-04008-7:2002/Az1:2004 Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek powietrza. Zasady pobierania próbek powietrza i interpretacji wyników.
• 10. Poskrobko J., Dejnega M., Kiedik M. (2000). High-performance liquid chromatography with multi-wavelength detection of the bisphenol A impurities. J. Chromatogr. A. 23, 883 (1-2), 291–7.
• 11. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16.12.2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji oraz mieszanin, zmieniającego i uchylającego dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1907/2006. Dz. Urz. UE z dnia 31.12.2008 r. (L 353), 1–1355 z późn. zm.
• 12. Szymańska J., Frydrych B. (2006). 2,2-Bis(4-hydroksyfenylo)propan – pyły. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego. Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 3(49), 101–117.
• 13. Ustawa z dnia 11.01.2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych. DzU 2001, nr 11, poz. 84.
• 14. Yoon Y., Westerhoff P., Synder S.A., Esparza M. (2003). HPLC – fluorescence detection and adsorption of bisphenol A, 17b-estradiol and 17a-ethynyl estradiol on powdered activated carbon. Water Research 37, 3530–3537.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).