Nowe dane o petrografii skał czerwonego spągowca z zachodniej części monokliny przedsudeckiej

• Autorzy: Kuberska M. , Kozłowska A.

Warianty tytułu

EN

New data on petrography of the Rotliegend rocks in the western part of the Fore-Sudetic Monocline

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań skał czerwonego spągowca z czterech otworów wiertniczych, usytuowanych w zachodniej części monokliny przedsudeckiej. Do badań zastosowano standardową analizę petrograficzną (analizę mikroskopową, analizę planimetryczną), poszerzoną o analizę katodoluminescencyjną, badania w elektronowym mikroskopie skaningowym i badania rentgenowskie. Wyróżniono zlepieńce, przeważnie drobnoziarniste, polimiktyczne, piaskowce kwarcowe, sublityczne, lityczne i subarkozowe oraz mułowce i iłowce. W opisywanych skałach zauważono zmienne zabarwienie czerwonobrunatne i jasnoszaro-zielonkawe, często plamiste. Stwierdzono, że ma to związek ze zmianami Eh i pH w obrębie osadów w trakcie zachodzących przemian diagenetycznych.

EN

The paper presents the results of studies of Rotliegend rocks from four boreholes located in the western part of the Fore-Sudetic Monocline. Standard petrographic (microscopic and planimetric) analysis accompanied by cathodoluminescence, SEM and XRD studies has been applied. The rocks are represented by conglomerates (mostly fine-grained and polymictic), sublithic, lithic and subarkosic quartz sandstones, mudstones and claystones. Their colours are variable and range from red-brown to light-grey-greenish. It is due to Eh and pH changes within the sediments during diagenetic alterations.

Słowa kluczowe

PL

procesy diagenetyczne; czerwony spągowiec; monoklina przedsudecka

EN

diagenetic processes; Rotliegend; Fore Sudetic Monocline

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 444
• Strony: 135--147
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., 2 k. tabl., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kuberska M.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Kozłowska A.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

• [1] BOJARSKA J., ĆWIERZ Z., GREGOSIEWICZ Z., MERTA H., RYDZEWSKA K., STĘPNIEWSKA E., ŻURAWEK E., 1980 — Kompleksowa analiza litologiczno-zbiornikowa czerwonego spągowca w rejonie Żuchwowa–Góry–Rawicza. Arch. B.G. GEONAFTA, Warszawa.
• [2] BOJARSKA J., ĆWIERZ Z., CZERWONKA A., MUSZYŃSKI M., RYDZEWSKA W., STĘPNIEWSKA E., ŻURAWEK E., 1981 — Opracowanie zmienności litologicznej i własności zbiornikowych oraz warunków hydrogeologicznych i geochemicznych w osadach czerwonego spągowca w rejonie Cicha Góra–Ujazd –Łagiewniki pod kątem poszukiwań złóż w pułapkach niestrukturalnych. Arch. PGNiG, Warszawa.
• [3] BOJARSKA J., MUSZYŃSKI M., RYDZEWSKA W., ŻURAWEK E., 1984 — Opracowanie litologiczno-facjalne z uwzględnieniem własności zbiornikowych czerwonego spągowca w obszarze środkowej monokliny przedsudeckiej w rejonie Leszno–Rawicz–Krotoszyn. Arch. B.G. GEONAFTA, Warszawa.
• [4] BUNIAK A., MIKOŁAJEWSKI Z., 1997 — Środowiska depozycyjne, petrografia i diageneza osadów czerwonego spągowca w rejonie Poznania. Geologos, 2: 201-214.
• [5] CHOQUETTE P. W., PRAY L.C., 1970 — Geologic nomenclatare and classification of porosity in sedimentary carbonates. AAPG Bull., 54: 207-220.
• [6] GRABOWSKA-OLSZEWSKA B., 1974 — Mikrostruktury skał górnego czerwonego spągowca rejonu Bogdaj–Uciechów (monoklina przedsudecka) badane za pomocą elektronowego mikroskopu skaningowego. Biul. Geol. Wydz. Geol. UW, 17: 58-72.
• [7] GREGOSIEWICZ Z., PROTAS A., 1997 — Facje, diageneza a właściwości zbiornikowe piaskowców czerwonego spągowca rejonu złoża Radlin. Nafta-Gaz, 57: 371-387.
• [8] KUBERSKA M., 2004 — Diageneza osadów czerwonego spągowca w strefie Szczecinek–Bydgoszcz (Pomorze Zachodnie). Biul. Państw. Inst. Geol., 411: 87-168.
• [9] KUBERSKA M., MALISZEWSKA A., 1999 — Sekwencje diagenetyczne w utworach czerwonego spągowca. W: Czerwony spągowiec w otoczeniu Wyniesienia Wolsztyńskiego. Analiza sedymentologiczno-facjalna (red. H. Kiersnowski). Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [10] KUBERSKA M., MALISZEWSKA A., 2000 — Diagenesis of the Rotliegend rocks at the margins of the Wolsztyn Ridge. Pr. Specjalne PTM, 17:208-209.
• [11] MALISZEWSKA A., KUBERSKA M., 1996 — Cementation of the Rotliegend sandstones, their porosity and permeability. W: The 2nd Conf. on the Geochemical and Petrophysical Investigations in Oil and Gas Exploration: 167-178. Janowice.
• [12] MIGASZEWSKI Z., NARKIEWICZ M., 1983 — Identyfikacja pospolitych minerałów węglanowych przy użyciu wskaźników barwiących. Prz. Geol.: 31, 4: 258-261.
• [13] MICHALIK M., 1996 — Zróżnicowanie procesów krystalizacji diagenetycznych illitów w piaskowcach permu w niecce północnosudeckiej i na monoklinie przedsudeckiej. W: Datowanie minerałów i skał. III Ogólnopolska Sesja Naukowa. 24-25 października 1996: 45-50. UMCS, Lublin.
• [14] MICHALIK M., 2001 — Diagenesis ofthe Weissliegend sandstones in the south-west margin of the Polish Rotliegend Basin. Pr. Miner. 91.
• [15] MUSZYŃSKI M., 1999 — Środowisko sedymentacji i spoiwo osadów górnego czerwonego spągowca obszaru niecki poznańskiej. Prz. Geol., 47, 5: 466-467.
• [16] PETTIJOHN F.J., POTTER P.E., SIEVER R., 1972 — Sand and sandstone. Springer-Verlag, Berlin.
• [17] ROCHEWICZ A., 1980 — Wpływ procesów illityzacji i chlorytyzacji na własności kolektorskie piaskowców czerwonego spągowca SW Polski. Arch. Miner., 36, 2: 55-61.