Inteligentne ornamenty. Forma i funkcja murali w przestrzeni urbanistycznej

• Autorzy: Petelenz M.

Identyfikatory

DOI

10.4467/25438700SM.18.074.9990

Warianty tytułu

EN

Smart ornaments. The form and function of murals in urban space

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Dziś sztuka to nie tylko eksponaty zamknięte w muzeach. Współczesny obraz miasta współkreują kolorowe murale i graffiti. Są nasycone informacjami i znaczeniami, a dzięki egalitarności i wszechobecności przestrzeni publicznej - wszyscy ulegają ich oddziaływaniu. Mogą nadawać funkcję perswazyjną przestrzeni miejskiej, w której informacje intensywnie rezonują. Murale, wykorzystując architekturę jak płótno, stanowią inteligentne, współczesne detale w przestrzeni. Poza funkcją estetyzującą, przekazują informacje i znaczenia, wchodząc w relację z mieszkańcami. Autorka bada różnorodne zespoły murali wybranych miast i podejmuje próbę kategoryzacji przyczyn ich powstawania.

EN

Today art is not confined to exhibits enclosed in museums. The contemporary image of the city is co-created by colourful murals and graffiti. They are saturated with information and meaning, and thanks to their egalitarianism and ever-presence in public space-everybody becomes affected by them. They can bestow a persuasive function upon urban space, in which information intensely resonates. Murals, using architecture like a canvas, constitute smart, contemporary details in space. Apart from an aestheticising function, they convey information and meanings, entering into relationships with residents. The author investigated various complexes of murals of selected cities and made an attempt at categorising the causes of their creation.

Słowa kluczowe

PL

przestrzeń publiczna; graffiti; mural; sztuka; Łódź; Teheran; ekspresja; informacja; polityka miasta

EN

public space; graffiti; mural; art; Łódź; Tehran; expression; information; municipal policy

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 25
• Strony: 18--28
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., il., tab., wykr.

Twórcy

autor

Petelenz M.

• Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• [1] Basista Andrzej, Nowakowski Andrzej, Jak czytać architekturę, Kraków, Universitas, 2012, ISBN 97883-242-1767-0. Cześć III budynek z zewnątrz, s. 154-253.
• [2] Biskupski Ł., Banksy: „Ta rewolucja to atrapa”, W: Kultura Popularna, nr 3 (21)/2008, s. 85–97.
• [3] Cullen Gordon, Obraz miasta. Wydanie skrócone, Lublin, Ośrodek Brama Grodzka, 2011, ISBN: 978-83-61064-22-0.
• [4] Kodym-Kozaczko G., Detal „niezależny” – dopełnienie współczesnej przestrzeni architektonicznej, w: Czasopismo Techniczne. Architektura, 2012, R. 109, z. 5-A/2, s.285-290.
• [5] Loos Adolf, Ornament i zbrodnia. Eseje wybrane, Warszawa, Fundacja Centrum Architektury, 2013, ISBN: 978-83-935538-9-1.
• [6] Malinowska-Petelenz Beata, Ludwin Krzysztof, Brazylia. Potencjał, Kraków, Wydawnictwo PK, 2018, ISBN 978-83-7242-638-3.
• [7] Niziołek K., Czy street art jest sztuką społeczną? Kulturotwórczy i obywatelski sens sztuki ulicznej w perspektywie koncepcji społecznych enklaw, w: Pogranicze. Studia Społeczne, T. 26, 2015, s. 49-74.
• [8] Osińska Barbara, Sztuka i czas. Od prehistorii do rokoka, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, 2004, ISBN 978-83-02-09085-1. Sztuka prehistoryczna, s.13-19.
• [9] Pallasmaa Juhani, Oczy skóry – Architektura i zmysły, Kraków, Instytut architektury, 2012, ISBN 978-83-63786-01-4.
• [10] Petelenz M., Zieleń łódzkich Bałut. Kompozycja przestrzenna miejsc pamięci, w: Housing Environment, nr22/2018, s.121-129.
• ŹRÓDŁA INTERNETOWE:
• Wasilewski J., Drogowska K., Media a street art, Uniwersytet Warszawski, dostępny online: https://www.researchgate.net/profile/Jacek_Wasilewski3/publication/313692893_Street_art_-_przekaz_polityczny_czy_estetyczny/links/58a306af45851598bac01656/Street-art-przekaz-polityczny-czy-estetyczny.pdf?origin=publication_list. [dostęp: 20.10.2018r].
• Smith W., “Our Defense is a Holy Defense!” – The Iran-Iraq War and its Legacy in Contemporary Iranian Factional Politics, Massachusetts, 2015, Journal of Georgetown University-Qatar, online: http://www.qscience.com/doi/pdf/10.5339/messa.2015.3, [dostęp: 20.10.2018].
• Marzolph Ulrich, The Martyr’s Way to Paradise. Shiite Mural Art in the urban context, online: http://wwwuser.gwdg.de/~umarzol/files/56Marzolph_Martyrs.pdf, [dostęp: 18.10.2018].
• Chehabi H.E., Christia F., The art of state persuasion. Iran’s post-revolutionary murals, online: http://fotini.mit.edu/sites/default/files/images/Chehabi_Christia.pdf, [dostęp: 18.10.2018].
• https://www.km.com.pl/upload_pdf/dzkie%20murale.pdf [dostęp: 15.10.2018].
• http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/114466-largest-spray-paint-mural-by-a-team, [dostęp:14.10.2018r].
• http://lodz.naszemiasto.pl/artykul/w-lodzi-powstal-32-mural-stworzyl-go-eduardo-kobra-zdjecia,2696738,art,t,id,tm.html, [dostęp: 14.10.2018r].
• https://en.wikipedia.org/wiki/Murals_in_Northern_Ireland [dostęp: 13.10.2018].
• http://lodz.naszemiasto.pl/artykul/powstala-mobilna-aplikacja-o-lodzkich-muralach,2728962,art,t,id,tm.html, [dostęp: 16.10.2018].
• Informacje i raport z badań: http://urbanforms.org/assets/Uploads/Dialog-wokol-murali-raport.pdf, [dostęp: 16.10.2018].
• https://www.visitdenmark.nl/nl/denmark/murals-helsingor-middle-ages-and-sound-dues-gdk789176, [dostęp: 16.10.2018].

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).