Fenylometanol. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

• Autorzy: Konieczko K. , Czerczak S.

Warianty tytułu

EN

Phenylmethanol

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Fenylometanol jest najprostszym związkiem z grupy alkoholi aromatycznych. W temperaturze pokojowej jest przezroczystą, bezbarwną cieczą o lekkim zapachu, charakterystycznym dla węglowodorów aromatycznych oraz o ostrym i piekącym smaku. Występuje w olejku jaśminowym, hiacyntowym i ylang-ylang, a na skalę przemysłową jest otrzymywany syntetycznie. Fenylometanol znalazł zastosowanie w różnorodnych gałęziach przemysłu; 60% światowej produkcji alkoholu benzylowego wykorzystuje przemysł tekstylny w procesach barwienia nylonu. Związek powszechnie jest stosowany jako środek zapachowy i konserwujący w przemyśle kosmetycznym, spożywczym i farmaceutycznym, a także jako wywoływacz w fotografice, składnik preparatów owadobójczych i repelentów w rolnictwie oraz w wielu gałęziach przemysłu jako rozpuszczalnik. W przemyśle chemicznym stanowi substrat do syntezy estrów i eterów benzylowych. W dostępnym piśmiennictwie nie ma doniesień o ostrych ani o przewlekłych zatruciach ludzi w warunkach narażenia zawodowego. Informacje podawane przez Międzynarodowy Program Bezpieczeństwa Chemicznego (IPCS) oraz Międzynarodową Organizację Pracy (ILO) wskazują na działanie drażniące i narkotyczne związku jako efekt krytyczny tej substancji. Narażenie inhalacyjne na pary lub aerozole fenylometanolu może spowodować podrażnienie oczu oraz błon śluzowych nosa i gardła, z takimi objawami, jak: kaszel, ból gardła i zaburzenia oddychania. Spożycie dużych ilości fenylometanolu lub inhalacja par (brak danych liczbowych o dawkach lub stężeniach) może powodować nudności, wymioty, biegunkę, bóle i zawroty głowy oraz depresję ośrodkowego układu nerwowego. Fenylometanol działa drażniąco na oczy, może powodować niewielkie podrażnienie skóry, a liczne doniesienia wskazują na działanie uczulające alkoholu benzylowego na skórę. Wartości DL50 fenylometanolu po podaniu dożołądkowym wyznaczone przez różnych autorów dla różnych gatunków zwierząt są w granicach 1040 ÷ 3100 mg/kg m.c., ale w większości wypadków nie przekraczają jednak 2000 mg/kg m.c. Po podaniu dożołądkowym fenylometanolu psom obserwowano wymioty i działanie przeczyszczające, a letalne dawki powodowały u szczurów zaburzenia oddychania i chwiejny chód, co sugeruje działanie fenylometanolu na ośrodkowy układ nerwowy. Wartość CL50 dla szczura wynosi 4410 mg/m³/8 h, a żadnych objawów klinicznych nie obserwowano po narażeniu przez 6 h na fenylometanol, którego stężenie oszacowano na 270 mg/m³ (61 ppm), lub na pary fenylometanolu, znajdujące się w powietrzu przepuszczanym przez płuczkę, zawierającą fenylometanol ogrzany do temperatury 100 ÷ 150 °C. Wartość DL50 dla królika po podaniu na skórę wynosi 2000 mg/kg m.c. Zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (DzU nr 129, poz. 1110) fenylometanol jest zamieszczony w wykazie substancji niebezpiecznych i klasyfikowany jako substancja szkodliwa (Xn) z przypisanym zwrotem wskazującym zagrożenie R20/22 – „działa szkodliwie przez drogi oddechowe i po połknięciu”. Badanie toksyczności fenylometanolu po podaniu dożołądkowym w warunkach narażenia krótkoterminowego i przewlekłego przeprowadzono w ramach National Toxicology Program (NTP). Doświadczenia wykonano na dwóch gatunkach zwierząt: szczurach i myszach. Przeprowadzono eksperymenty: 16-dniowe, 13-tygodniowe i 2-letnie. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że wartość NOAEL działania układowego alkoholu benzylowego wynosi 400 mg/kg m.c./dzień, a w doświadczeniu 2-letnim przeprowadzonym na szczurach nie zaobserwowano żadnych skutków narażenia. Nie stwierdzono także działania rakotwórczego fenylometanolu. Wyniki badań działania mutagennego fenylometanolu in vitro były w większości negatywne. Negatywny wynik uzyskano również w badaniu genotoksyczności in vivo. Działanie embriotoksyczne fenylometanolu obserwowano jedynie po dawkach toksycznych dla matek. Normatyw higieniczny fenylometanolu ustalono jedynie w Rosji, określając wartość NDSCh na poziomie 5 mg/m³ i stwierdzono, że substancja wchłania się przez skórę. W piśmiennictwie nie znaleziono danych ilościowych o skutkach narażenia inhalacyjnego ludzi, a dane, dotyczące zwierząt, pochodzą sprzed wielu lat i są zbyt mało wiarygodne, aby mogły posłużyć do obliczenia normatywów higienicznych. Proponowaną wartość NDS fenylometanolu obliczono, przyjmując za efekt krytyczny działanie układowe związku na podstawie wyników badań NTP. Za wartość NOAEL dla działania układowego fenylometanolu przyjęto dawkę 400 mg/kg m.c./dzień, po której w eksperymencie 2-letnim nie obserwowano u szczurów skutków narażenia. Po przyjęciu współczynników niepewności o wartościach: równej 2 dla współczynnika związanego z wrażliwością osobniczą, równej 2 dla wspólczynnika związanego z różnicami międzygatunkowymi oraz równej 3 dla współczynnika związanego z drogą podania inną niż inhalacyjna, obliczono wartość NDS fenylometanolu na poziomie 240 mg/m³. Ze względu na stosunkowo małe stężenie pary nasyconej fenylometanolu (około 880 mg/m³) oceniono, że istnieje małe prawdopodobieństwo wystąpienia w warunkach przemysłowych stężeń znacznie przekraczających wartość zaproponowanego NDS i w związku z tym uznano, że nie ma potrzeby ustalania wartości NDSCh fenylometanolu.

EN

Phenylmethanol (benzyl alcohol) is a clear, colorless liquid with a pleasant, aromatic odour and burning taste. It is widely used in the industry, mainly in the textile industry. It is employed in the manufacture of perfumes, pharmaceuticals, inks and dyestuffs. It is also widely used as a lacquer, wax and resin solvent, as a developer, as - preservative in injectable saline and other injectable drugs and as an int ermediate in organic synthesis. Phenylmethanol is classified as harmful by inhalation and if swallowed. Ingestion of large volumes is followed by vomiting, diarrhea and central nervous system depression. The aerosol or vapour may cause eye, nose and ±roat irritation (cough, sore throat), but there are no quantitative data and phenylmethanol is not classified as irritant. There is no evidence of carcinogenic activity of benzyl alcohol for mice and rats under the conditions of 2-vear gavage studies.ased on animal data no observed adverse effect level (NOAEL) after oral administration of phenylmethanol as established at 400 mg/kg for systemic symptoms. Based on this value The Expert Group for Chemical Agents established an 8-hour TWA value of 240 mg/m3. No STEL and BEI were recommended.

Słowa kluczowe

PL

fenylometanol; narażenie zawodowe; działanie toksyczne

EN

phenylmethanol; occupational exposure; toxic effects

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2003
• Tom: Nr 3 (37)
• Strony: 71--93
• Opis fizyczny: Bibliogr. 65 poz., tab.

Twórcy

autor

Konieczko K.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul.św. Teresy 8

autor

Czerczak S.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul.św. Teresy 8

Bibliografia

• 1. American Academy of Pediatrics (1997) Committee on Drugs: Inactive ingredients in pharmaceutical products: Update (Subject review). Pediatrics 99(2), 268-278.
• 2. Ball J.C. i in. (1984) Mutagenicity studies of p-substituted benzyl derivatives in the Ames Salmonellaplate - incorporation assay. Mutat. Res. 138, 145-151 [cyt. zalUCLID 1996],
• 3. Bayer AG Data, Report No. 19799, 12.12.1990 [cyt. za IUCLID 1996],
• 4. BIBRA (1989) Toxicity profile benzyl alcohol [cyt. za IUCLID 1996].
• 5. Bray i in. (1958) Biochem. J., 70, 570 (cyt. za Patty’s 1982).
• 6. Bronaugh R.L. i in. (1990). In vivo percutaneous absorption of fragrance ingredients in Rhesus monkey and humans. Food. Chem. Toxicol. 28(5), 369-373.
• 7. Browning E. (1965) Toxicity and metabolism of industrial solvents. Amsterdam, 393-396, 401-411.
• 8. CANCER (1992-1999) [komputerowa baza danych].
• 9. Carpenter C.P. i in. (1949) The assay of acute vapor toxicity and the grading and interpret- stion of results on 96 chemical compounds. J. Ind. Hyg. Toxicol. 31(6), 343-346.
• 10. Carter DM. i in. (1958) J. Pharmacol., Suppl. 10, 1958, T149-T159 [cyt. za IUCLID 1996].
• 11. CHEMINFO (1999) [komputerowa baza danych].
• 12. CHRIS, Chemical Hazard Response Information System (1999) [komputerowa baza danych].
• 13. Dugard P.H. i in. (1984) Absorption of some glycol ethers through human skin in vitro. Environ. Health Perspect. 57, 193-197.
• 14. EINECS Plus (lipiec 1991) [komputerowa baza danych].
• 15. Florin I. i in. (1980) Screening of tabacco smoke constituents for umtagenicity using Ames test. Toxicology 15, 219-232 [cyt. za IUCLID 1996],
• 16. Fluck E.R. i in. (1976) Evaluation of DNA polymerase - deficirent mutant of E.coli for a rapid detection of corcinagens. Chem.-Biol. Interactions 15, 219-231 [cyt. za IUCLID 1996],
• 17. Gosselin R.E. i in. (1984) Clinical Toxicology of Commercial Products. 5th ed. Williams Baltimore 11-173 (406).
• 18. Grant W.M. (1993)Toxicology of eye. 4th ed. Sprinfield IL., 217-218.
• 19. Hardin B.D. i in. (1987) Evaluation of 60 chemicals in a preliminary developmental toxicity test. Teratog. Carcinog. Mutag. 7, 29-48.
• 20. Hawley’s Condensed chemical dictionary (1993) Ed. 12. Van Nostrand Reinhold Co., New York, 134.
• 21. Hayakawa R. i in. (1988) A skin protection trial for barber's hand dermatitis. Skin Res. 30, 243-246.
• 22. Hayashi M. i in. (1988) Micronucleus tests in mice on 39 food additives and eight miscellaneous chemicals. Food Chem. Toxicol. 26, 487-500.
• 23. Hedrick J.W. i in. (1995) Nebulized saline and bronchtis. J. Fam. Pract. 40(6), 535-536.
• 24. HSDB, Hazardous Substances Data Base (1999) [komputerowa baza danych],
• 25. ILO, International Labour Office (1983) Encyclopaedia of occupational health and safety. Vol. I. ILO Genewa, 75.
• 26. INCHEM (1999) [komputerowa baza danych],
• 27. IPCS, International Programme of Chemical Safety [W:] INCHEM (1999/1) [komputerowa baza danych].
• 28. Ischidate M. i in. (1984) Food Chem. Toxicol. 22, 623-636 [cyt. za IUCLID 1996].
• 29. Ischidate M. i in. (1988) Mutat. Res. 195, 151-213.
• 30. Ischidate M. Jr i in. (1984) Food Chem. Toxicol., 22, 623 [cyt. za IUCLID 1996].
• 31. IUCLID (1996) [komputerowa baza danych].
• 32. JECFA, Joint FAO/WHO Expert Commitee on Food Additives: Monographs and evaluations. Monograph series 37. [W:] INCHEM (1999/1) [komputerowa baza danych].
• 33. Kimura E.T. i in. (1971) Parenteral toxicity studies with benzyl alcohol. Toxicol. Appl. Pharmacol. 18, 60-68.
• 34. Klecak G. i in. (1977) J. Soc. Cosmet. Chem. 28, 53-64 [cyt. za IUCLID 1996].
• 35. Kuroda K. i in. (1984) Autimutagenic activity of food additives. Mutat. Res. 130, 369 [cyt. za IUCLID 1996],
• 36. Macht D.I., ShohlA.T. (1921) J. Pharmac. Exp. Ther. 16, 61-69 [cyt. za IUCLID 1996].
• 37. Martindale the extra pharmacopoeia (1996) Ed. 31. Royal Pharmeceutical Society, London 1119-1120.
• 38. McCloskey S.E. i in. (1986) Toxicity of benzyl alcohol in adult and neonatal mice. J. Pharm. Sci. 75, 702-705.
• 39. McGregor D.B. i in. (1988) Responses of catecholamines and related substances in the mouse lymphoma L5178Y cell assay for mutagens. Environ. Mutagen. 12, 85-154 [cyt. za IUCLID 1996],
• 40. MEDLINE (1966-1999) [komputerowa baza danych].
• 41. Merck Index (1989) Ed. 11. New Jersey, 1138.
• 42. Milvy P., Garro A.J. (1976) Mutagenic activity of styrene oxide (1,2-epoxyethylbenzene), a pressumed styrene metabolite. Mutat. Res. 40, 15-18 [cyt. za IUCLID 1996].
• 43. Mitchell D.M., Beck M.H. (1988) Contact allergy to benzyl alcohol in a cutting oil reodorant. Contact Dermatitis 18, 301-302.
• 44. Mortelmans K. i in. (1986) Salmonella mutagenicity tests. 2. Results from the testing of 270 chemicals. Environ. Mutagen. 8, supp.7, 1-119 [cyt. za IUCLID 1996].
• 45. Motoyoshi K. i in. (1979) Comparative studies on the irritancy of oils and synthetic perfumes to the skin of rabbit, guinea pig, rat, miniature swine and man. Cosmetics and Toiletries 94, 41-48.
• 46. NIOSH (1998) Pocket Guide to Chemical Hazards [komputerowa baza danych 1999].
• 47. NIOSHTIC (1999) [komputerowa baza danych].
• 48. NTP Technical Report (1989) No. TR 343, Toxicology and carcinogenesis studies of benzyl alcohol in F344/N rats and B6C3F1 mice.
• 49. Opdyke D.L.J. (1973) Monographs of fragrance raw materials. Benzyl alcohol. Food. Cosmet. Toxicol. 11, 1011-1081.
• 50. Patty’s Industrial hygiene and toxicology (1982) 3 ed., vol. II, New York, 4636-4641, 4689- 4708.
• 51. Patty’s Industrial hygiene and toxicology (1994) Ed. 4 ed., vol. II, New York, 2590, 2704- 2707, 2739-2760.
• 52. Podda M. i in. (1999) Allergic contact dermatitis from benzyl alcohol during topical antimy- cotic treatment. Contact Dermatitis 41(5), 302-303.
• 53. Reylnolds R.D., Smyth R.M. (1995) Nebulized bacteriostatic saline as a cause if bronhitis. J. Fam. Pract. 40(1), 35-40.
• 54. Rogan E.G. i in. (1986) Mutagenicity of benzylic acetates, sulfates and bromides of policyclic aromatichydrocarbous. Chem.-Biol. Interactions 58, 253-275 [cyt. za IUCLID 1996].
• 55. Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem. DzU 129, poz. 1110.
• 56. RTECS, Registry of Toxic Effects of Chemical Substances (1999) [komputerowa baza danych opracowana przez the National Institute for Occupational Safety and Health].
• 57. Sharp D.W. (1978) The sensitization potential of some perfume ingredients tested using a modified Draize procedure. Toxicology 9, 261-271.
• 58. Shaw D.W. (1999) Allergic contact dermatitis to benzyl alcohol in a hearing aid impression material. Am. J. Contact Dermat. 10(4), 228-232 [cyt. za TOXLINE pre-1981-1999].
• 59. Smyth H.F. i in. (1951) Range-finding toxicity data: List IV. Arch. Ind. Hyg. Occup. Med. 4, 119-122.
• 60. TOXLINE (pre-1981-1999) [komputerowa baza danych].
• 61. Wiessler M. i in. (1983) Biological activity of benzylating N-nitroso compounds. Models of activated N-nitrosomethylbenzylamine. Carcinogenesis 4, 867-871 [cyt. Za IUCLDD 1996].
• 62. Wurbach G. i in. (1993) Contact allergy to benzyl alcohol and benzyl paraben. Contact Dermatitis 28, 187-188.
• 63. Yoo Y.S. (1985) Osaka-shi Igakkai Zasshi 34, 267-288 [cyt. za IUCLED 1996].
• 64. Zeigler E. i in. (1990) Environ. Mutagen. Molec. Mutagen 16, supp.18, 1-14 [cyt. za IUCLID 1996].
• 65. Żiriakow W.G. (1976) Chemia organiczna. Warszawa, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 79-81.