Odzyskane piękno klasztoru pielgrzymkowego w Imbramowicach – w 900-lecie zakonu norbertańskiego. Wyzwania i zagrożenia dziedzictwa religijnego

• Autorzy: Gil-Mastalerczyk Joanna

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK67BEAUTY

Warianty tytułu

EN

The regained beauty of the pilgrimage monastery in Imbramowice, on the 900ᵗʰ anniversary of the Norbertine Order: religious heritage challenges and threats

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Zespół klasztorny norbertanek z Sanktuarium Męki Pańskiej w Imbramowicach pod Krakowem to szczególne miejsce niosące namacalne niematerialne znaczenie. Kompleks stanowi cenny skarbiec wielowiekowego duchowego i kulturowego dziedzictwa zakonu premonstratensów na ziemiach polskich, jednego z najstarszych klasztorów norbertańskich i jednego z dwóch funkcjonujących do dziś domów norbertańskich w Polsce. Analiza koncentruje się na podjętych w ostatnich latach działaniach sióstr norbertanek i systematycznie przeprowadzanych pracach remontowych, modernizacyjnych i konserwatorskich, które wpłynęły na funkcjonalność i odzyskany urok zabytku – w 900-lecie zakonu, przypadające na rok 2021. Materialne i kulturowe dziedzictwo wieków sprawia, że przed zabytkowym zespołem pojawiają się nowe wyzwania. Współcześnie istotny pozostaje problem inwestycji w utrzymanie tego typu obiektów, zachowanie pielgrzymkowego charakteru miejsca, równoważenie troski o dziedzictwo kulturowe z dążeniem do jego ekonomicznego wykorzystania.

EN

The Monastery complex of Norbertine and the Sanctuary of the Passion of Our Lord Jesus Christ in Imbramowice near Cracow is a special site with tangible and intangible significance. The convent complex is a valuable treasury of multi-century spiritual and cultural heritage of the Premonstratensian Order in the Polish land - one of the oldest Norbertine convents and one of the two Norbertine convents that are still functioning in Poland today. The analysis focuses on the activities of the Norbertine Sisters that have been undertaken in recent years and the systematic renovation, modernization and conservation works, which contributed to the monument regaining its functionality and charm - on the 900ᵗʰ anniversary of the order, which is celebrated in 2021. The material and cultural heritage of centuries creates new challenges for the historic complex. At present, the problem of investing in the maintenance of this type of facilities, the preservation of the pilgrimage character of the place, balancing the care for the cultural heritage with the pursuit of its economic use, remains significant.

Słowa kluczowe

PL

klasztor w Imbramowicach; norbertanki; zakon premonstrateński; dziedzictwo religijne; zabytek; adaptacja; remont

EN

Convent in Imbramowice; Norbertine Sisters; Premonstratensian Order; religious heritage; monument; adoption; renovation

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 67
• Strony: 101--114
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., fot.

Twórcy

autor

Gil-Mastalerczyk Joanna

• Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Świętokrzyskiej

• https://orcid.org/0000-0002-6904-7304

Bibliografia

• Archiwalia / Archive materials
• 1. Archiwum klasztoru norbertanek w Imbramowicach.
• 2. Pieńkowska Hanna, „Fabryka kościoła i klasztoru ss. Norbertanek w Imbramowicach”, mps, 1975, Archiwum klasztoru norbertanek w Imbramowicach.
• Opracowania / Secondary sources
• 3. Białkiewicz Andrzej, Stelmach Bolesław, Żychowska Maria Jolanta, Dobra kultury współczesnej. Zarys problemu ochrony, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2020, nr 63.
• 4. Bielak Włodzimierz, Żurek Waldemar Witold, Zofia Grothówna, Kronika Klasztorna Sióstr Norbertanek w Imbramowicach 1703–1741, Kielce 2011.
• 5. Dębowska Maria, Klasztor Norbertanek w Imbramowicach, Studia i materiały, Lublin 2012.
• 6. Długosz Jan, Liber Beneficiorum Diocesis Cracoviensis, t. 3, Kraków 1864.
• 7. Frodl Walter, Pojęcia i kryteria wartościowania zabytków, ich oddziaływanie na praktykę konserwatorską, Warszawa 1966.
• 8. Gil-Mastalerczyk Joanna, Premonstratensian Convent Complex in the Polish Lands: Imbramowice in the Past and Today, „IOP Conference Series: Materials Science and Engineerin” 2019, v. 603.
• 9. Gombin Krzysztof, Kościół Norbertanek w Imbramowicach. Dzieje budowy i wartości artystyczne, [w:] Trzechsetlecie konsekracji kościoła klasztornego Świętych Apostołów Piotra i Pawła Sióstr Norbertanek w Imbramowicach 1717–2017, red. Beata Skrzydlewska, Waldemar W. Żurek, Lublin 2017.
• 10. Grassl Basilius Franz, Der Praemonstratenserorden. Seine Geschichte und seine Ausbreitung bis zur Gegenwart, „Analecta Praemonstratensia” 1934, cz. 10.
• 11. Gwardzińska Żaneta, Problemy egzekwowania nadzoru konserwatorskiego na przykładzie zbiegu administracyjnego postępowania egzekucyjnego z postępowaniem upadłościowym dysponenta zabytku, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2020, nr 61.
• 12. Kozień Adam, Sprawne zarządzanie dziedzictwem kulturowym przez organy samorządu terytorialnego, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2020, nr 64.
• 13. Niżnik-Mucha Agata, Metoda konstytucyjnej regulacji w przedmiocie ochrony dziedzictwa narodowego i dóbr kultury – zarys rozważań, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2019, nr 60.
• 14. Nowak Weronika, „Fabryka” kościoła i klasztoru ss. Norbertanek w Imbramowicach w latach 1711–1740. Nowe ustalenia w sprawie finansowania i organizacji prac budowlanych oraz angażowanych artystów, „Modus. Prace z Historii Sztuki – Art History Journal” 2019, t. 19.
• 15. Sobol Leszek, Klasztor ss. Norbertanek w Imbramowicach. Uwagi do historii i problemów konserwatorskich, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2004, nr 15.
• 16. Sobol Leszek, Skarby kultury i sztuki w zbiorach imbramowickiego klasztoru, [w:] Leszek Sobol, Kultura Klasztoru ss. Norbertanek w Imbramowicach, Kraków 2007.
• 17. Sobol Leszek, Średniowieczna i późnorenesansowa architektura klasztoru imbramowickiego, [w:] Leszek Sobol, Kultura Klasztoru ss. Norbertanek w Imbramowicach, Kraków 2007.
• 18. Szmygin Bogusław, Światowe dziedzictwo kultury UNESCO
• – charakterystyka, metodologia, zarządzanie, Politechnika Lubelska, Warszawa–Lublin 2016.
• 19. Tajchman Jan, Metoda konserwacji i restauracji dziedzictwa architektonicznego w zakresie zabytkowych budowli, [w:] Problemy remontowe w budownictwie ogólnym i obiektach zabytkowych, red. J. Jasieńko i in., Wrocław 2006.
• 20. Zdanowski Józef ks., Klasztor i kościół ss. Norbertanek w Imbramowicach, Kraków 1958.
• Źródła elektroniczne / Electronic sources
• 21. http://www.n.tjmedia.pl/.
• 22. www.imbramowice.norbertanki.org.
• Wywiady
• 23. Wywiad autorki z siostrą Teresą, subprzeoryszą i siostrą ekonomką klasztoru norbertanek w Imbramowicach, archiwum autorki.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).