Kształtowanie systemu zieleni w mieście i strefie podmiejskiej. Wybrane zagadnienia na przykładzie Minneapolis i Wrocławia

• Autorzy: Niedźwiecka-Filipiak I. , Rubaszek J. , Pyszczek J.

Warianty tytułu

EN

Forming the system of greenery in the city and suburban zone. The selected issues on the example of Minneapolis and Wrocław

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszego artykułu jest pokazanie roli działań architektów krajobrazu w kształtowaniu systemów zieleni miast. Do analiz wybrano przykłady dwóch miast Minneapolis i Wrocławia. Zwrócono uwagę na porównanie ciągłego, systematycznego działania w przypadku Minneapolis i kontynuacji z budowaniem nowej idei na bazie istniejących założeń systemu zieleni we Wrocławia. System zieleni Minneapolis zaprojektowany pod koniec XIX w. przez H.W.S. Clevelanda do dziś jest realizowany i wzmacniany przez kolejnych architektów krajobrazu. We Wrocławiu od początku XIX w. zakładano tereny zieleni publicznej, natomiast całościowy plan systemu zieleni powstał w latach 20. XX w. Obecnie trwają prace nad ochroną istniejących elementów tego systemu, a także jego rozbudową. Ponadto, zaprojektowano system zielonej infrastruktury w obrębie Wrocławskiego Obszaru Funkcjonalnego (WROF), który łączy się z systemem zieleni miasta wzmacniając jego oddziaływanie na klimat i jakość środowiska.

EN

The aim of this article is to show the role of landscape architects in shaping urban greenery systems. The two examples selected for the analysis aim to compare the continual, systematic actions ongoing in Minneapolis, and the continuation of a new idea based on the existing complexes of the greenery system in Wroclaw. The Minneapolis system of greenery designed by H. W. Cleveland at the end of the 19th century is still being implemented and reinforced by successive generations of landscape architects. In Wroclaw public green areas have been established since the beginning of the 19th century, while the overall plan of the greenery system was created in the 1920s. Currently, there are works under way on the protection of the existing elements of the system as well as its extension. In addition, within the Wrocław Functional Area (WROF) a green infrastructure system has been designed, which combines with the urban greenery system, strengthening its impact on the climate andquality of the environment.

Słowa kluczowe

PL

system zieleni; zielona infrastruktura; park; zielone ulice

EN

system of greenery; green infrastructure; park; greenery streets

• Wydawca: Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Zakład Architektury Krajobrazu
• Czasopismo: Topiarius. Studia krajobrazowe
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 2
• Strony: 117--130
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., ryc., fot.

Twórcy

autor

Niedźwiecka-Filipiak I.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Architektury Krajobrazu

autor

Rubaszek J.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Architektury Krajobrazu

autor

Pyszczek J.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Architektury Krajobrazu

Bibliografia

• • Austin G. (2014). Green infrastructure for Landscape Planning: Integrating human & natural systems London – New York: Routledge.
• • Benedict M., McMahon E.T. (2006). Green Infrastructure, Linking Landscapes and Communities. Washington D.C.: Island Press.
• • Berrini M., Colonetti A. (2010). Green life. Building sustainable cities. Milano: Editrice Compositori.
• • Bińkowska I. (2011). Natura i miasto. Publiczna zieleń miejska we Wrocławiu od schyłku XVIII do początku XX wieku. Wrocław: Muzeum Architektury we Wrocławiu.
• • Bińkowska, I., Szopińska E. (red.). (2013). Leksykon zieleni Wrocławia. Wrocław: Wydawnictwo Via Nova.
• • Carter-Whitney M., Esakin T.C. (2010). Ontario's Greenbelt in an International Context. Canadian Institute for Environmental Law and Policy.
• • Chądzyński L.( 2001). Park Milenijny we Wrocławiu. Architektura Krajobrazu 1/2001, s. 34-37.
• • Cieszewska A., Szulczewska B., Giedych R., Maksymiuk G., Wałdykowski P., Adamczyk J. (2015). Droga do zielonej infrastruktury. Kozi Gród – Pomlewo: Warsztaty Obszarów Metropolitalnych. Dostępne pod adresem http://www.metropoliagdansk.pl/upload/files/Cieszewska_ZielonaInfraMetro1(1).pdf.
• • Dramstad W.E., Olson J.D., Forman R.T.T. (1996). Landscape Ecology principles in landscape architecture and land-use planning. Harvard University Graduate School of Design. Cambridge, Mass.
• • Drapella-Hermansdorfer A. (2014). Plany krajobrazowe i zarządzanie zieloną infrastrukturą miast. [w:] Pancewicz A. (red.). Zielona infrastruktura miasta. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, s. 31-58.
• • du Plessis Ch. (2012). Towards a regenerative paradigm for the built environment. Building Research & Information, 40 (1), pp. 7-22.
• • Eckbo G., Dean F., Austin D., Williams E. (1971). Minneapolis Parkway System: Concepts for the Future. (Prepared for the Minneapolis Park and Recreation Board.) University of Minnesota.
• • Forman R.T.T., Godron M. (1986). Landscape ecology, New York: John Wiley & Sons.
• • Fuller B.A.G. (1967). Historia filozofii, t. II. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• • Keeping the Promise: Completing the Grand Rounds, https://www.minneapolisparks.org/_asset/3mg82y/grand_rounds_july_mtg.pdf [dostęp 6.06.2016].
• • Kipar A. (2008). Making Milan a permeable city. Topos (64), pp. 44-49.
• • Kononowicz W. (1997). Wrocław. Kierunki rozwoju urbanistycznego w okresie międzywojennym. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
• • Kowalski P. (2011). Kształtowanie systemów zieleni na obszarach miejskich. Zielona infrastruktura w VIII Dzielnicy Krakowa. Przestrzeń i forma (15), s. 353-366.
• • Maleczyński K., Morelowski M., Ptaszycka A. (1956). Wrocław. Rozwój urbanistyczny. Warszawa: Budownictwo i Architektura.
• • Martin F.E. (red.) (2001). Valued Places: Landscape Architecture in Minnesota: a Field Guide to Minnesota's Favorite Places and the People who Shaped Them. Minneapolis, MN: Minnesota Chapter of the American Society of Landscape Architects.
• • Nadenicek D.J. (1997). Emerson's aesthetic and natural design: A theoretical foundation for the work of Horace William Shaler Cleveland In: J. Wolschke-Bulmahn (red.). Nature and Ideology: Natural Garden Design in the Twentieth Century, Washington D.C.: Dumbarton Oaks Research Library and Collection, pp. 59-80.
• • Niedźwiecka-Filipiak I., Potyrała J., Filipiak P. (2015). Contemporary management of green infrastructure within the borders of Wrocław Functional Area (WrOF). Architektura Krajobrazu/Landscape Architecture, 2/2015 (47), s. 4-27.
• • Szulczewska B. (2009). Plan zielonej infrastruktury: nowa moda czy rzeczywista potrzeba?[ w:] Markowski T., Drzazga D. (red.). System przyrodniczy w zarządzaniu rozwojem obszarów metropolitalnych. Warszawa: Studia KPZK PAN, t. CXXIII, s. 89-96.
• • Szulczewska B. (2014). W pułapkach zielonej infrastruktury. [w:] Pancewicz, A. (red.). Zielona infrastruktura miasta, Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, s. 9-29.
• • Tate A., Eaton M. (2015). Great city parks. 2nd ed. London / New York: Routledge.
• • Tishler W.H., Luckhardt V.S. (1985). H.W.S. Cleveland: Pioneer architect for the Upper Midwest. Minnesota History Magazine, Fall 1985, pp. 281-291.
• • Zachariasz A. (2006). Zieleń jako współczesny czynnik miastotwórczy ze szczególnym uwzględnieniem roli parków publicznych, Monografia 336, seria architektura, Kraków: Politechnika Krakowska.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).