Zabójstwo miasta, zabójstwo przestrzeni. Manipulacje urbanistyczną tkanką miejską Sarajewa jako pochodna przemian politycznych

• Autorzy: Szyszko D.

Warianty tytułu

EN

Murder of the city, murder of space. Manipulation of urban tissue of Sarajevo as a consequence of political transformations

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Przemiany polityczne powodują ważne konsekwencje przestrzenne, architektoniczne i infrastrukturalne w obrębie struktury miejskiej. Uwypuklenie różnic ideologicznych pomiędzy skłóconymi grupami społecznymi może prowadzić do roszczeń terytorialnych, polaryzacji i odosobnienia, które stają się źródłem kolejnych napięć pomiędzy mieszkańcami. Projektowanie środowiska miejskiego jest wówczas często traktowane jako środek do symbolicznego zdobycia władzy nad inną grupą; na porządku dziennym są próby wpływania na praktyki społeczne poprzez tworzenie dosłownych i umownych rozgraniczeń. W niniejszym artykule podjęto próbę diagnozy podstawowych mechanizmów bezpośrednio oddziałujących na aktualne uformowanie urbanistyczne i architektoniczne Sarajewa, stolicy Bośni i Hercegowiny, dotkniętej podziałami narodowo-etnicznymi i religijnymi oraz naznaczonej piętnem niedawnej wojny.

EN

Political transformations result in serious spatial, architectonic and infrastructural consequences within the urban structure. Emphasising ideological differences between opposing social groups can lead to territorial claims, polarisation and isolation, which can become a springboard for subsequent tension among inhabitants. Designing urban environment is then frequently treated as a means for symbolically gaining power over another group; attempts at influencing social practices by creating literal and figurative boundaries are then the order of the day. This article tries to diagnose fundamental mechanisms directly influencing current urban and architectonic form of Sarajevo, the capital of Bosnia and Herzegovina, suffering from national-ethnic and religious divisions and carrying the stigma of the recent war.

Słowa kluczowe

PL

Bośnia; Hercegowina; Sarajewo; architektura; urbanistyka; podział etniczny; zniszczenia wojenne

EN

Bosnia; Herzegovina; Sarajevo; architecture; urban planning; ethnic division; war ravages

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 35
• Strony: 79--86
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., fot.

Twórcy

autor

Szyszko D.

Bibliografia

• 1. M. Prstojević, Sarajevo Survival Guide, Workman Pub Co, 1994.
• 2. Dž. Karahasan, Sarajewska Sevdalinka, przekł. D. Cielić-Straszyńska, J. Pomorska, Biblioteka Krasnogrudy, Pogranicze, Sejny 1995.
• 3. S.A. Bollens, Intervening in Politically Turbulent Cities: Spaces, Buildings, and Boundaries, Journal of Urban Technology 16:2-3, 2009, s. 79-107.
• 4. E. Imamović, Moć imaginacije, Bosanskohercegovački dani 121, 24.09.1999.
• 5. R. Kumar, Divide and fall? Bosnia in the annals of partition, Verso, Londyn 1999, s. 114.
• 6. T. Gjelten, A City and Its Newspaper Under Siege, HarperCollins, 1995
• 7. R.J. Donia, Sarajewo: a biography, University of Michigan Press, 2006.
• 8. P. Torsti, History Culture and Banal Nationalism in post-War Bosnia, South East European Politics Online, Vol V, nr 2-3, 2004.
• 9. S. Mehmedinović, Sarajevo blues.
• 10. F. Markowitz, Sarajevo: a Bosnian kaleidoscope, Contemporary Issues (Suvremene teme) 4/2011, s. 99-101.
• 11. S. Supple, Memory Slain: Recovering Cultural Heritage in Post-war Bosnia, InterActions: UCLA Journal of Education and Information Studies, 1(2), Article 8, 2005.
• 12. A. Herscher, Warchitectural Theory, Journal of Architectural Education Vol. 61, Issue 3, s. 35–43, 2008.
• 13. V. Simcic, Post War Sarajewo, ICOMOS Canada Bulletin vol. 6, nr 2, 1997.
• 14. B. Bogdanović, Rytualne zabijanie miasta, przekł. K. Bąk, Krasnogruda nr 6, Sejny 1997, Pogranicze.
• 15. M. Falski, Zawłaszczanie przestrzeni miejskiej a destrukcja kultury Bośni, Slavia Meridionalis 8 SOW, Warszawa 2008.
• 16. M. Shaw, New wars of the city: ‘urbicide’ and ‘genocide’, http://www. sussex.ac.uk/Users/hafa3/city.htm, artykuł pierwotnie opublikowany w 1997 r. w „Dos, dos: revista sobre las cuidades” 2, Valladolid, Spain, s. 67-75.
• 17. M. Czerwiński, Kulturowe aspekty bośniacko-hercegowińskich języków wobec językowych narzędzi wyznaczania odrębności etnonarodowej, Socjolingwistyka XX, 2006.
• 18. R. Brand, From the Guest Editor: The Architecture of War and Peace, Journal of Urban Technology 16:2-3, 2009, s. 1-7.
• 19. W. J. Burszta, Antropologia kultury, Zysk i ska, Warszawa 2008.