Zastosowanie koncepcji świadczeń ekosystemów i świadczeń infrastrukturalnych w programowaniu gospodarki ściekowej : Przykład Wielkopolski

• Autorzy: Mizgajski A. , Stępniewska M.

Warianty tytułu

EN

Use of ecosystem services and infrastructure services in sewage management programming : Example of Wielkopolska

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W gospodarce ściekowej trwają obecnie ożywione działania inwestycyjne. Jest to skutek znacznych zapóźnień Polski w tym zakresie, realizacji zapisów dotyczących okresów przejściowych w Traktacie Akcesyjnym, a także możliwości wykorzystania na ten cel funduszy Unii Europejskiej. Kompleksowa ocena potrzeb gmin w zakresie gospodarki ściekowej powinna uwzględniać aspekty zarówno prawne, ekonomiczne, techniczne, jak i przyrodnicze. Przedmiotem artykułu jest próba zastosowania koncepcji świadczeń ekosystemów do programowania gospodarki ściekowej. Jest to nowe podejście do ochrony środowiska, polegające na przedstawieniu walorów środowiskowych w kategoriach rynkowych. Koncepcja świadczeń ekosystemów stanowi obecnie najbardziej zaawansowany projekt wyrażania metabolizmu ekosystemów w kategoriach pożytków dla człowieka.

EN

The subject of this paper is assessment of services stimulated by sewage management on the regional and local level, which should support decision-making processes. The objective of the study is to develop a theoretical model of the structure of such services and verify whether the model could be employed to quantify services based on the example of the rural areas of Wielkopolska (Greater Poland Voivodeship). The developed theoretical model shows the structure of concepts relevant to the performed study process, with focus on the economic dimension of sewage management improvement. The economic results comprise benefits and avoided costs related to the stimulation of ecosystem services as well as benefits arising from a better real estate infrastructure. Assessment of the value of services stimulated by sewage management for the region of Wielkopolska gives a general view of their economic significance. The highest amounts were obtained for infrastructure services (33.9 million PLN a year). Among ecosystem services, the most significant are those which determine recreational benefits (17.8 million PLN a year) and drinking water availability (13.9 million PLN a year). The results permit to compare and arrange spatial units in order of the value of services stimulated by sewage management. The total amount reaches its peak in the poviat of Poznan, being an area of the most intensive urbanisation and a high lake surface area rate.

Słowa kluczowe

PL

ekosystem; gospodarka wodno-ściekowa; ekologia; Wielkopolska

EN

ecosystem; water and wastewater management; ecology; Wielkopolska

• Wydawca: Polskie Stowarzyszenie Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
• Czasopismo: Ekonomia i Środowisko
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 1
• Strony: 125--139
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Mizgajski A.

• Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu

autor

Stępniewska M.

• Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• L. Ryszkowski, Adaptacja działalności ekonomicznej do procesu metabolizmu ekosystemów podstawą zrównoważonego rozwoju, w: Zrównoważony rozwój w teorii ekonomii i w praktyce, red. A. Graczyk, Wyd. Akademii Ekonomicznej, Wrocław 2007, s. 186.
• R. Costanza et al., The value of the world's ecosystem services and natural capital, "Nature 1997 No. 387, p. 253.
• A. Mizgajski, Jakość środowiska jako czynnik jakości miejsca w świetle koncepcji świadczeń ekosystemów, w: Inwestycje liniowe oraz ochrona środowiska jako szczególne obszary działania rzeczoznawcy majątkowego, Materiały XVII Krajowej Konferencji Rzeczoznawców Majątkowych, Poznań 2008, s. 237.
• R.A. Herendeen, Monetary-costing environmental services: nothing is lost, something is gained, "Ecological Economics" 1998 No. 25, p. 29.
• A. Mizgajski, M. Stępniewska, Koncepcja świadczeń ekosystemów a wdrażanie zrównoważonego rozwoju, w: Ekologiczne problemy zrównoważonego rozwoju, red. D. Kiełczewski, B. Dobrzańska, Wyd. WSE, Białystok 2009, s. 12-23.
• S. Hajkowicz, R. Spencer, A. Higgins, O. Marinoni Evaluating water quality investments using cost utility analysis, "Journal of Environmental Management" 2008 No. 88, p. 1601.
• J. Guziur, M. Woźniak, Produkcja ryb w małych zbiornikach wodnych, Oficyna Wydawnicza "HOŻA", Warszawa 2006, s. 22-23.
• W. Chełmicki, Woda. Zasoby, degradacja, ochrona, PWN, Warszawa 2002, s. 173.
• S. Takasaki, Y. Hamada, Effects of temperature and aggressive anions on corrosion of carbon steel in potable water, "Corrosion Science" 2007 nr 49, s. 240.
• J. Famielec, Straty i korzyści ekologiczne w gospodarce narodowej, PWN, Warszawa-Kraków 1999, s. 72.
• B. Czarny, R. Rapacki, Podstawy ekonomii, PWE, Warszawa 2002, s. 159.
• Kształtowanie i ochrona zasobów wodnych na obszarach wiejskich, red. L. Ryszkowski, S. Bałazy, A. Kędziora, Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN, Poznań 2003, s. 25.
• A. Symonowicz, Bilans strat powstałych wskutek degradacji środowiska, Wyd. SGGW-AR Warszawa 1990, s. 57.
• Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Regionalnych 1998-2006.
• R. Błażejewski, Kanalizacja wsi, PZiTS, Poznań 2003, s. 33.
• F. Piontek, Metody ustalania szkód i kosztów powodowanych degradacją zasobów wodnych i składowaniem odpadów. Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 1995, s. 44.
• Mapa Geomorfologiczna Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej w skali 1:300000, red. B. Krygowski, Instytut Paleogeografii i Geoekologii UAM, Poznań 2007.
• R. Costanza, Ecosystem services: Multiple classification systems are needed, "Biological Conservation" 2008 No. 141, p. 350.
• Ch. Lant, Water Resources Sustainability: An Ecological Economics Perspective, "Water Resources Update" 2004 No. 127, p. 26.
• J. Szpakowska, J. Szpakowski, Rachunek strat związanych z zanieczyszczeniem wód powierzchniowych w województwie rzeszowskim w latach 1989-1990, w: Zaopatrzenie w wodę miast i wsi, red. M. Sozański, Materiały konferencyjne XII Krajowej Konferencji Naukowo-Technicznej, Poznań 1992, s. 272.
• R. Miłaszewski, Ekonomika ochrony wód powierzchniowych, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2003, s. 43.
• M. Cygler, R. Miłaszewski, Koszty środowiskowe i zasobowe, w: Materiały do studiowania ekonomiki zaopatrzenia w wodą i ochrony wód, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2008, s. 45.
• K. Krause, I. Wagner, An ecohydrological approach for the protection and enhancement of ecosystem services, w: Use of Landscape Sciences for the Assessment of Environmental Security, red. I. Petrosillo, Springer 2008, p. 177.
• M. Zalewski, Ecohydrology - the use of ecological and hydrological processes for sustainable management of water resorce, "Hydrological Sciences Journal" 2002 No. 47, p. 825.
• R. Błażejewski, A. Mizgajski, Stan i potrzeby inwestycyjne gmin województwa wielkopolskiego w zakresie gospodarki ściekowej, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Poznań 2001.
• M. Stępniewska, Rola uwarunkowań przyrodniczych w rozwoju gospodarki ściekowej na przykładzie terenów wiejskich województwa wielkopolskiego, "Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Seria A - Geografia Fizyczna" 2007 nr 58, s. 169.
• D. Łowicki, M. Stępniewska, Priorytety w gospodarce wodno-ściekowej województwa wielkopolskiego. Przykład zastosowania numerycznej mapy geośrodowiskowej Polski w zarządzaniu środowiskiem, w: Informacja geograficzna w kształtowaniu i ochronie środowiska przyrodniczego, red. B. Medyńska-Gulij, L. Kaczmarek, Wyd. Naukowe Bogucki, Poznań 2007, s. 165.
• M. Stępniewska, The susceptibilityof lakes to degradation as a premise for rational sewage management in the communes of Wielkopolska, “Limnological Review” 2008 No 8, p.63.
• J.T. Winpenny, Wartość środowiska: metody wyceny ekonomicznej, PWE, Warszawa 1995, s. 108.
• H.E. Daly, The return of Lauderdale’s paradox, „Ecological Economics” 1998 No. 25, p. 21.
• R. Costanza, Social Goals and the Valuation of Ecosystem Services, “Ecosystems” 2000 nr 3, s. 4.
• R. Costanza, et al., The value of ecosystem services: patting the issues in perspective, “Ecological Economics” 1998 No. 25, p. 70.
• S. Engel, S. Pagiola, S. Wunder, Designing payments for environmental services in theory and practice: An overview of the issues, " Ecological Economics" 2008 No. 65, p.663.