Wypalenie zawodowe personelu medycznego : krótki przegląd przykładów z okresu pandemii SARS-CoV-2

• Autorzy: Jończyk Joanna

Identyfikatory

DOI

10.37055/nsz/150305

Warianty tytułu

EN

Healthcare professional burnout : a brief overview of the examples from the SARS-CoV-2 pandemic period

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przyglądając się zjawisku wypalenia zawodowego z szerokiej perspektywy jawi się ono jako poważny problem dla wielu środowisk. Jednak w przypadku służb świadczących opiekę medyczną należy uznać go za absolutnie priorytetowy zwłaszcza w warunkach pandemii SARS-CoV-2. Przede wszystkim chodzi tu o ogromne koszty zarówno świadczeniodawców, pacjentów i ich rodzin a także całego systemu opieki zdrowotnej. Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie podstawowych informacji i usystematyzowanie wiedzy dotyczącej wypalenia pracowników medycznych w okresie COVID-19.

EN

When looking at the phenomenon of occupational burnout from a broad perspective, it appears as a serious problem for many environments. However, in the case of healthcare services, it should be considered an absolute priority, especially in the conditions of the SARS-CoV-2 pandemic. First of all, it is about the huge costs of both healthcare providers, patients and their families, as well as the entire healthcare system. The purpose of this publication is to provide basic information and systematize knowledge on burnout of medical workers in the initial period of COVID-19.

Słowa kluczowe

PL

wypalenie zawodowe; symptomy wypalenia; narzędzia oceny wypalenia zawodowego; personel medyczny; pandemia COVID-19

EN

burnout; burnout symptoms; burnout assessment tools; medical staff; COVID-19 pandemic

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Nowoczesne Systemy Zarządzania
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 17, nr 2
• Strony: 69--78
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., tab.

Twórcy

autor

Jończyk Joanna

• Politechnika Białostocka, Wydział Inżynierii Zarządzania, Katedra Zarządzania, Ekonomii i Finansów

• https://orcid.org/0000-0003-3605-4089

Bibliografia

• [1] Aronsson, G., Theorell, T., Grape, T. et al., 2017. A systematic review including meta-analysis of work environment and burnout symptoms, BMC Public Health, nr 17.
• [2] Bartkowiak, G., 1999. Psychologia zarządzania, Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, 1999.
• [3] Burdorf, A., Porru, F., Rugulies, R., 2020. The COVID-19 (Coronavirus) pandemic: consequences for occupational health, Scandinavian Journal of Work, Environment & Health, nr 46.
• [4] Chemali, Z., Ezzeddine, F.L., Gelaye, B. et al., 2019. Burnout among healthcare providers in the complex environment of the middle East: a systematic review, BMC Public Health, nr 19(1).
• [5] Chor, W.P.D., Ng, W.M., Cheng, L. et al., 2021. Burnout amongst emergency healthcare workers during the COVID-19 pandemic: a multi-center study, American Journal of Emergency Medicine, nr 46.
• [6] Deldar, K., Froutan, R., Dalvand, S. et al., 2018. The relationship between resiliency and burnout in Iranian nurses: a systematic review and meta-analysis, Open Access Macedonian Journal of Medical Sciences, nr 6.
• [7] Dewey, C., Hingle, S., Goelz, E. et al., 2020. Supporting clinicians during the COVID-19 pandemic, Annals of Internal Medicine, nr 172.
• [8] Duarte, I., Teixeira, A., Castro, L. et al., 2020. Burnout among Portuguese healthcare workers during the COVID-19 pandemic, BMC Public Health, nr 20.
• [9] Hu, D., Kong, Y., Li, W. et al., 2020. Frontline nurses’ burnout, anxiety, depression, and fear statuses and their associated factors during the COVID-19 outbreak in Wuhan, China: a largescale crosssectional study, EClinicalMedicine, nr 24.
• [10] Jończyk, J.A., Siwicka, M., 2019. Wypalenie zawodowe w pracy pielęgniarskiej – studium empiryczne, Akademia Zarządzania, nr 3(3).
• [11] Kannampallil, T.G., Goss, C.W., Evanoff, B.A. et al., 2020. Exposure to COVID-19 patients increases physician trainee stress and burnout, PLoS One, nr 15.
• [12] Khosravi, M., 2021. Worden’s task-based approach for supporting people bereaved by COVID-19, Current Psychology, January.
• [13] Khosravi, M., Mirbahaadin, M., Kasaeiyan, R., 2020. Understanding the influence of high novelty-seeking on academic burnout: moderating effect of physical activity, European Journal of Translational Myology, nr 30.
• [14] Leiter, M.P., Maslach, C., 2009. Nurse turnover: the mediating role of burnout, Journal of Nursing Management, nr 17(3).
• [15] Makowski, Ł., Michalska-Rechowicz, A., 2014. Wypalenie zawodowe w procesie zarządzania przedsiębiorstwem, Poznań: Wyższa Szkoła Bankowa.
• [16] Maldonato, N.M., Bottone, M., Chiodi, A. i in., 2020. A mental health first aid service in an Italian university public hospital during the coronavirus disease 2019 outbreak, Sustainability, nr 12.
• [17] Maslach, C., Jackson, S.E., Leiter, M.P., 1997. Maslach burnout inventory: third edition, [w:] Zalaquett, C.P., Wood, R.J. (red.), Evaluating stress: a handbook of resources, Lanham, MD: Scarecrow Press.
• [18] Mohindra, R., Ravaki, R., Suri, V. et al., 2020. Issues relevant to mental health promotion in frontline health care providers managing quarantined/isolated COVID19 patients, Asian Journal of Psychiatry, nr 51.
• [19] Panagioti, M., Panagopoulou, E., Bower, P. et al., 2017. Controlled interventions to reduce burnout in physicians: a systematic review and meta-analysis, JAMA Intern Med, nr 177.
• [20] Pines, A.M., 2007. Wypalenie – w perspektywie egzystencjalnej, [w:] Sęk, H. (red.), Wypalenie zawodowe – przyczyny i zapobieganie, Warszawa: PWN.
• [21] Sagherian, K., Steege, L.M., Cobb, S.J. i in., 2020. Insomnia, fatigue and psychosocial well-being during COVID-19 pandemic: A crosssectional survey of hospital nursing staff in the United States, Journal of Clinical Nursing, November.
• [22] Salvagioni, D.A.J., Melanda, F.N., Mesas, A.E. et al., 2017. Physical, psychological and occupational consequences of job burnout: a systematic review of prospective studies, PLoS One, nr 12.
• [23] Sarboozi Hoseinabadi, T., Kakhki, S., Teimori, G. et al., 2020. Burnout and its influencing factors between frontline nurses and nurses from other wards during the outbreak of Coronavirus Disease – COVID-19 – in Iran, Investigación y Educación en Enfermería, nr 38.
• [24] Sasangohar, F., Jones, S.L., Masud, F.N. et al., 2020. Provider burnout and fatigue during the COVID-19 pandemic: lessons learned from a high-volume intensive care unit, Anesth Analgesia, nr 131.
• [25] Sęk, H., 2009. Uwarunkowania i mechanizmy wypalenia zawodowego w modelu społecznej psychologii poznawczej, [w:] Sęk, H. (red.), Wypalenie zawodowe – przyczyny i zapobieganie, Warszawa: PWN.
• [26] Talaee, N., Varahram, M., Jamaati, H. et al., 2020. Stress and burnout in health care workers during COVID-19 pandemic: validation of a questionnaire, Journal of Public Health, June.
• [27] Terelak, J.F., 2008. Człowiek i stres. Koncepcje – źródła – reakcje – radzenie sobie – modyfikatory, Bydgoszcz–Warszawa: Oficyna Wydawnicza Branta.
• [28] Yeager, K.R., 2015. Trauma support services for healthcare workers: the Stress, Trauma and Resilience (STAR). Program, [w:] Yeager, K.R., Roberts, A.R. (red.), Crisis intervention handbook: assessment, treatment, and research, New York: Oxford University Press.