Psychological intervention for dysphoria and dysfunctional attitudes: an integrative approach, theoretical foundation, and prac tical guidelines

• Autorzy: Ivanova Tetyana

Identyfikatory

DOI

10.54264/0105

Warianty tytułu

PL

Interwencja psychologiczna w przypadku dysphorii i dysfunkcjonalnych postaw: podejście integracyjne, podstawy teoretyczne i wytyczne praktyczne

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article presents the integration of Dialectical Behavioral Therapy (DBT) and Cognitive Behavioral Therapy (CBT) methods in working with dysphoria and dysfunctional attitudes. Dysphoria is considered a state of deep emotional discomfort characterized by a complex of negative emotions, including anxiety, depression, and irritability. Dysfunctional attitudes are defined as overly generalized and unrealistic beliefs about oneself, the world, and the future, forming Beck’s «cognitive triad». The paper provides a detailed analysis of the theoretical foundations and practical aspects of CBT and DBT. The main CBT techniques are described, including cognitive restructuring, behavioral activation, and exposure. Key DBT skills are examined: mindfulness, effective communication, emotional regulation, and distress tolerance. A structured plan for integrating CBT and DBT is presented, which includes seven stages: diagnosis, basic skills formation, cognitive restructuring, behavioral activation, stress resistance development, interpersonal effectiveness, and relapse prevention. Specific techniques are described for each stage, providing a systematic approach to psychological problem correction. The conclusions emphasize that the proposed approach takes into account both rational and emotional components of psychological difficulties, ensuring a comprehensive therapeutic effect. Prospects for further research are outlined, including empirical verification of the effectiveness of the integrative approach, development of tools for assessing therapeutic changes, and adaptation of methods to different clinical contexts.

PL

Artykuł przedstawia integrację metod Terapii Dialektyczno-Behawioralnej (DBT) oraz Terapii Poznawczo-Behawioralnej (CBT) w pracy z dysforią i dysfunkcjonalnymi postawami. Dysforia jest rozpatrywana jako stan głębokiego dyskomfortu emocjonalnego, charakteryzujący się złożonym zespołem negatywnych emocji, w tym lękiem, depresją i drażliwością. Dysfunkcjonalne postawy są definiowane jako nadmiernie uogólnione i nierealistyczne przekonania na temat siebie, świata i przyszłości, tworzące „triadę poznawczą” Becka. W artykule dokonano szczegółowej analizy podstaw teoretycznych oraz praktycznych aspektów CBT i DBT. Opisano główne techniki CBT, w tym restrukturyzację poznawczą, aktywizację behawioralną i ekspozycję. Omówiono kluczowe umiejętności DBT: uważność, skuteczną komunikację, regulację emocji i tolerancję dystresu. Przedstawiono strukturalny plan integracji CBT i DBT obejmujący siedem etapów: diagnozę, kształtowanie podstawowych umiejętności, restrukturyzację poznawczą, aktywizację behawioralną, rozwijanie odporności na stres, skuteczność interpersonalną oraz zapobieganie nawrotom. Dla każdego etapu opisano konkretne techniki, zapewniające systematyczne podejście do korekcji problemów psychologicznych. Wnioski podkreślają, że proponowane podejście uwzględnia zarówno racjonalne, jak i emocjonalne komponenty trudności psychologicznych, zapewniając kompleksowy efekt terapeutyczny. Zarysowano także perspektywy dalszych badań, obejmujące empiryczną weryfikację skuteczności podejścia integracyjnego, opracowanie narzędzi do oceny zmian terapeutycznych oraz adaptację metod do różnych kontekstów klinicznych.

Słowa kluczowe

EN

dysphoria; dysfunctional attitudes; cognitive behavioral therapy; dialectical behavioral therapy; emotional regulation; cognitive restructuring; integrative approach

PL

dysforia; dysfunkcjonalne postawy; terapia poznawczo-behawioralna; terapia dialektyczno-behawioralna; regulacja emocji; restrukturyzacja poznawcza; podejście integracyjne

• Wydawca: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
• Rocznik: 2024
• Tom: T. 19
• Strony: 143--154
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., tab.

Twórcy

autor

Ivanova Tetyana

• Sumy State University, Sumy, Ukraine

• https://orcid.org/0000-0002-9394-8858

Bibliografia

• [1] Beck A. T. Cognitive therapy: a 30-year retrospective. American psychologist. 1991. Vol. 46, no. 4. P. 368–375.
• [2] Beck A. T. Cognitive therapy of depression. 2nd ed. New York: Guilford Press, 2024. 406 p.
• [3] Beck A., Weissman A. Development and validation of the dysfunctional attitude scale: a preliminary investigation. Washington, 1978. P. 33.
• [4] Berle D., Moulds M. L. Emotional reasoning processes and dysphoric mood: cross-sectional and prospective relationships. PLoS ONE. 2013. Vol. 8, no. 6. P. e67359.
• [5] Compton M. T., Carrera J., Frank E. Stress and depressive symptoms/dysphoria among US medical students. The Journal of Nervous and Mental Diseases. 2008. Vol. 196, no. 12. P. 891–897.
• [6] Dimeff L., Linehan M. M. Dialectical behavior therapy in a nutshell. The California Psychologist. 2001. Vol. 34, no. 3. P. 10–13.
• [7] Doerfler L. A., Connor D. F., Toscano P. F. Aggression, ADHD symptoms, and dysphoria in children and adolescents diagnosed with bipolar disorder and ADHD. Journal of Affective Disorders. 2011. Vol. 131, no. 1-3. P. 312–319.
• [8] Dougherty E. N., Bottera A. R., Haedt-Matt A. A. Dysphoric mood may explain the relation between sleep reactivity and binge eating but not purging. Journal of American College Health. 2024. P. 1–5.
• [9] Gatchel R. J., Rollings K. H. Evidence-informed management of chronic low back pain with cognitive behavioral therapy. The spine journal. 2008. Vol. 8, no. 1. P. 40–44.
• [10] Jacobson N. S. et al. A component analysis of cognitive-behavioral treatment for depression. Journal of consulting and clinical psychology. 1996. Vol. 64, no. 2. P. 295–304.
• [11] Jarrett et al. R. B. Cognitive reactivity, dysfunctional attitudes, and depressive relapse and recurrence in cognitive therapy responders. Behaviour Research and Therapy. 2012. Vol. 50, no. 5. P. 280–286.
• [12] Lewinsohn P. M., Graf M. Pleasant activities and depression. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 1973. Vol. 41, no. 2. P. 261–268.
• [13] Linehan M. M., Wilks C. R. The course and evolution of dialectical behavior therapy. American Journal of Psychotherapy. 2015. Vol. 69, no. 2. P. 97–110.
• [14] Nakao M., Shirotsuki K., Sugaya N. Cognitive–behavioral therapy for the management of mental health and stress-related disorders: recent advances in techniques and technologies. BioPsychoSocial medicine. 2021. Vol. 15, no. 1.
• [15] Pazzagli A., Monti M. R. Dysphoria and aloneness in borderline personality disorder. Psychopathology. 2000. Vol. 33, no. 4. P. 220–226.
• [16] Perczel-Forintos D. et al. Introducing the brief version of the Dysfunctional Attitude Scale (DAS-14) based on a large clinical sample. Mentálhigiéné és pszichoszomatika. 2021. Vol. 22, no. 4. P. 395–417.
• [17] Robins C. J., Rosenthal M. Z. Dialectical behavior therapy. Acceptance and mindfulness in cognitive behavior therapy. Hoboken, NJ, USA, 2012. P. 164–192.
• [18] Rzhevska-Shtefan Z. Zhyttyestiykist osobystosti ta dysfunktsionalni perekonannya yunakiv [Personality resilience and young people’s dysfunctional attitides]. Naukovyy chasopys NPU imeni M. P. Drahomanova – Scientific Journal of the National Pedagogical Dragomanov University, 2023, 21 (66), pp. 78-88. [in Ukrainian]
• [19] Starcevic V. Dysphoric about dysphoria: towards a greater conceptual clarity of the term. Australasian psychiatry. 2007. Vol. 15, no. 1. P. 9–13.
• [20] Stusiński J., Lew-Starowicz M. Gender dysphoria symptoms in schizophrenia. Psychiatria polska. 2018. Vol. 52, no. 6. P. 1053–1062.
• [21] Turk D. C., Meichenbaum D. A cognitive-behavioral approach to pain management. The evolution of cognitive behavior therapy. 2017. P. 132–154.
• [22] Wenzel A. Basic strategies of cognitive behavioral therapy. Psychiatric clinics of North America. 2017. Vol. 40, no. 4. P. 597–609.
• [23] What is cognitive behavioral therapy? www.apa.org. URL: www.apa.org/ptsd-guideline/patientsand-families/cognitive-behavioral.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2025).