Efficacy assessment of field trapping of the currant borer Synanthedon tipuliformis (Lepidoptera: Sesiidae) using different lures with synthetic sex pheromone

• Autorzy: Grodner J. , Piotrowski W. , Łabanowska B.

Warianty tytułu

PL

Ocena skuteczności różnych rodzajów wabików z syntetycznym feromonem w odławianiu samców przeziernika porzeczkowca Synanthedon tipuliformis (Lepidoptera: Sesiidae)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Two-component blends of (2E,13Z)-2,13-octadecadienyl acetate (E2,Z13-18:Ac) and (3E,13Z)-3,13-octadecadienyl acetate (E3,Z13-18:Ac) used in pheromone dispenser were as attractive to males of Synanthedon tipuliformis as standard lure from the Csalomon company, based on field trapping tests. The attractiveness of dispensers with pheromone blend combined in a E2,Z13-18:Ac/E3,Z13-18:Ac - mixture ratio 97:3 at dose of 1000 µg was the highest. Field experiments were performed in central Poland at three commercial black currant plantations and one commercial plantation of gooseberry (no plantation was treated with an insecticide) during the seasons of 2015 and 2017. The use of lures tested to evaluate effectiveness of a pest management programs (monitoring) is discussed.

PL

Zastosowane w testach dyspensery feromonowe z dwukomponentowymi mieszankami zawierającymi octany (2E,13Z)-2,13- oktadekadienylu (E2,Z13-18:Ac) i (3E,13Z)-3,13-oktadekadienylu (E3,Z13-18:Ac) miały podobne własności wabiące samce motyli przeziernika porzeczkowca Synanthedon tipuliformis do wzorcowych wabików z węgierskiej firmy Csalomon. Najlepsze własności wabiące miała dwuskładnikowa mieszanina zawierająca E2,Z13-18:Ac i E3,Z13-18:Ac w proporcji 97:3 i w dawce 1000 µg, dozowana do szarego korka gumowego i umieszczona w lepowej pułapce typu delta. Badania polowe przeprowadzono w centralnej Polsce w trzech produkcyjnych plantacjach czarnej porzeczki i jednej plantacji agrestu (na żadnej z plantacji nie stosowano środków chemicznych do zwalczania szkodników) w latach 2015 i 2017. W pracy omówiono możliwość zastosowania dwuskładnikowych feromonów wabiących motyle S. tipuliformis jako wabika wykorzystywanego w pułapkach z feromonem na produkcyjnych plantacjach porzeczki i agrestu do monitoringu lotu motyli.

Słowa kluczowe

EN

Synanthedon tipuliformis; pheromone blend; lures; sticky trap; field experiments

PL

Synanthedon tipuliformis; mieszanka feromonowa; wabik; pułapka lepowa; badania polowe

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 63, nr 2
• Strony: 72--76
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Grodner J.

• Instytut Przemysłu Organicznego, ul. Annopol 6, 03-236 Warszawa, Poland

autor

Piotrowski W.

• Instytut Ogrodnictwa, ul. Konstytucji 3 Maja 1/3, 96-100 Skierniewice, Poland

autor

Łabanowska B.

• Instytut Ogrodnictwa, ul. Konstytucji 3 Maja 1/3, 96-100 Skierniewice, Poland

Bibliografia

• [1] Mozuraitis R., Karaliusa V., Buda V., Borg-Karlson A-K.: Inter- and Intraspecific Activities of Compounds Derived from Sex Pheromone Glands of Currant Borer, Synanthedon tipuliformis (Clerck) (Lepidoptera: Sesiidae). Z. Naturforsch., 2006, 61c: 278-284.
• [2] Real P., Balachowsky A.S.: Famille des Aegeriidae (=Sesiidae). In A.S. Balachowsky [ed.], Entomologie Appliquée à l’Agriculture. II. Lepidoptères. Masson et Cie, Paris. 1966.
• [3] Yonghe Z., Ruxian B., Wendong L., Xin Z.: The occurrence of Synanthedon tipuliformis (Clerck) and its control. Insect Knowledge, 1990, 27: 148-149.
• [4] Solomon G.D., Dix E.M.: Selected bibliography of the clearwing borers (Sesiidae) of the United States and Canada. US Forest Service General Technical Report. SO-22, 1979.
• [5] Hardy R.J.: Field observations on the effect of currant borer moth, Synanthedon tipuliformis (Clerck) (Lepidoptera: Ae geriidae), on the yield of blackcurrants produced in Tasmania. Sci. Hortic., 1981, 15: 165-172.
• [6] Scott R.R., Harrison R.A.: Sampling plan for population dynamics studies on currant clearwing, Synanthedon tipuliformis (Lepidoptera: Sesiidae). New Zealand J. Zool., 1978, 5(1): 177-184.
• [7] Łabanowska B.H.: Monitoring and control of currant clearwing moth (Synanthedon tipuliformis (Cl) and black currant stem midge (Resseliella ribis Marik.) on black currant plantations. IOBC wprs Bulletin, 2001, 24(5): 253-258.
• [8] Łabanowska B.H., Partyka Z.: Monitoring i zwalczanie przeziernika porzeczkowca (Synanthedon tipuliformis Cl.) na porzeczce czarnej. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin, 2004, 44(2): 929-932.
• [9] Łabanowska B.H., Piotrowski W.: Przeziernik porzeczkowiec (Synanthedon tipuliformis Clerck) - monitoring lotu na porzeczce czarnej. Zeszyty Nauk. Inst. Sadow. Kwiac., 2012, T. 20: 21-27.
• [10] Suckling D.M., Gibb A.R., Burnip G.M., Snelling C., De Rutter J., Langford G., El-Sayed A.M.: Optimization of pheromone lure and trap characteristics for currant clearwing, Synanthedon tipuliformis. J. Chem. Ecol., 2005, 31: 393-406.
• [11] Voerman S., Van Deventer P.: An omnidirectional pheromone trap with high catch capacity for apple clearwing moth Synanthedon myopaeformis (Lepidoptera: Sesiidae). Entomol. Ber., 1984, 44: 38-40.
• [12] Szocs G., Schwarz M., Sziraki G., Toth M., Klun, J.A., Leonhardt B.A.: Sex pheromone of the female currant borer, Synanthedon tipuliformis: identification and field evaluation. Entomol. Exp. Appl., 1985, 39: 131-133.
• [13] Priesner E., Dobler G., Voerman S.: Synergism of positional isomers in sex-attractant systems of clearwing moths. Entomol. Exp. Appl., 1986, 41: 311-313.
• [14] Szocs G., Miller L.A., Thomas W., Vickers R.A., Rothschild G.H., Schwartz L., Toth M.: Compounds modifying male responsiveness to main female sex pheromone component of the currant borer under field conditions. J. Chem. Ecol., 1990, 16: 1289-1305.
• [15] Szocs G., Henderson D., McNeil J.N.: Old World pheromone strain in the New World: sex attractant composition for the currant borer, Synanthedon tipuliformis Cl. (Lepidoptera: Sesiidae) in Canada. Can. Entomol., 1998, 130: 231-234.
• [16] James D.G., Cosse A., Wright C., Perez J.: Pheromone trapping of Synanthedon tipuliformis (Lepidoptera: Sesiidae) in Washington red currants. Environ. Entomol., 2001, 30: 663-666.
• [17] Grodner J.: Stereospecific synthesis of (2E,13Z)-2,13- octadecadienyl acetate, the sex pheromone component of the lapidoptera species. Synth. Commun., 2006, 36: 919-924.
• [18] Ishmuratov G., Yakovleva Yu., Kharisov M.P., Ya R., Kunafina G.I., Gorobets E.V., Kuchin A.V., Tolstikov G.A.: A convergent synthesis of octadeca-2E, 13Z-dienyl acetate, a pheromone component of Synanthedon tipuliformis C. Russian Chemical Bulletin, 1997, 46: 1465-1467.
• [19] Grodner J., Bombińska D.: I.P.O. Internal Report no. 9624 2004, biological part of the work unpublished.