Substancje chemiczne w e-papierosach i ich wpływ na zdrowie człowieka

• Autorzy: Chmielewski Jarosław

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2020.5.15

Warianty tytułu

EN

Chemical compounds in e-cigarettes and their impact on human health

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono zagrożenia zdrowotne wynikające ze stosowania e-papierosów. Omówiono substancje chemiczne wykorzystywane w e-papierosach, a także skład chemiczny wdychanego aerozolu i jego działanie na organizm człowieka. Dotychczasowa wiedza pozwala jednoznacznie stwierdzić, że stosowanie e-papierosów nie jest bezpieczne dla zdrowia.

EN

A review, with 73 refs., health threats, chem. substances and effects of e-cigarettes on the human body.

Słowa kluczowe

PL

e-papierosy; substancje chemiczne; zdrowie człowieka

EN

e-cigarettes; chemical compounds; human health

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 99, nr 5
• Strony: 756--760
• Opis fizyczny: Bibliogr. 73 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Chmielewski Jarosław

• Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Krucza 5/11D, 00-548 Warszawa

Bibliografia

• [1] E. Ochwanowska, I. Stanisławska, M. Łyp i in., Med. Śród. - Environ. Med. 2017, 20, nr 2, 46.
• [2] P. Naik, L. Cucullo, Fluids Barriers CNS 2015, 12, 25.
• [3] M.S. Rahman, M.A. Haydar, M.K.A. Patwary i in., Intern. Let. Chem., Phys. Astronomy 2014, 39, 21.
• [4] R. Grana, N. Benowitz, S.A. Glantz, Circulation 2014, 129, 1927.
• [5] S. Kalkhoran, S.A. Glantz, Lancet Respir. Med. 2016, 4, nr 2, 116.
• [6] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/40/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów oraz uchylająca dyrektywę 2001/37/WE, https://eurlex.euro-pa.eu/legalcontent/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32014L0040&from=PL, dostęp 11 grudnia 2019 r.
• [7] Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, Dz. U. 2018, poz. 1446.
• [8] https://www.chemikalia.gov.pl/informacje_ogolne.html, dostęp 14 grudnia 2019 r.
• [9] https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2018/04/Postawy-Polak%C3%B3w-do-palenia-tytoniu-Raport-2017.pdf, dostęp 11 grudnia 2019 r.
• [10] https://www.chemikalia.gov.pl/monitorowanie_rynku_epapierosow. html, dostęp 14 grudnia 2019 r.
• [11] https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detaii/tobacco, dostęp 14 grudnia 2019 r.
• [12] D. Kaleta, Przegl. Lek. 2010, 67, 1088.
• [13] https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/statement-fd-a-commissioner-scott-gottlieb-md-and-principal-deputy-commissioner-amy-abernethy-md-phd, dostęp 17 grudnia 2019 r.
• [14] R. Tayyarah, G.A. Long, Regul. Toxicol. Pharmacol. 2014, 70, nr 3, 704.
• [15] J.F. Etter, E. Zather, S. Svensson, Addiction 2013, 108, nr 9, 1671.
• [16] S. Gaur, R. Agnihotri, Biol. Trace Element Res. 2018, 188, nr 1, doi: 10.1007/S12011-018-1423-X.
• [17] S.L. Blair, S.A. Epstein, S.A. Nizkorodov i in., Aerosol Sci. Technol. 2015, 49, nr 9, 816.
• [18] M.L. Goniewicz, J. Knysak, M. Gawron i in., Tobacco Control 2014, 23, nr 2,133.
• [19] A.M. Glasser, L. Collins, J.L. Pearson i in., Am. J. Prev. Med. 2017, 52. nr 2, 33.
• [20] M. Williams, A. Villarreal, K. Bozhilov i in., PLoS ONE 2013, 8, nr 3, e57987.
• [21] V. Varlet, K. Farsalinos, M. Augsburger i in., Int. J. Environ. Res. Public Health 2015, 12, nr 5, 4796.
• [22] L. Kośmider, A. Sobczak, A. Prokopowicz i in., Thorax 2016. 71, nr 4,376.
• [23] F. Cervellati, X.M. Muresan, C. Sticozzi i in, Toxicol. In Vitro 2014, 28 nr 5, 999.
• [24] K.E. Farsalinos, V. Voudris, K. Poulas, Addiction 2015, 110, nr 8, 1352.
• [25] L. Kośmider, A. Sobczak, M. Fik i in., Nicotine Tobacco Res. 2014. 16 nr 10, 1319.
• [26] R.P Jensen, W. Luo, J.F. Pankow, New. Engl. J. Med. 2015, 372, nr 4, 392.
• [27] M. Kucharska, W. Wesołowski, S. Czerczak i in., Med. Pracy 2016, 67 nr 2, 239.
• [28] S. Uchlyama, Y. Inaba, N. Kunugita, J. Chromatog. A 2010, 1217 4383e8.
• [29] C.A. Hess, R Olmedo, A. Navas-Acien i in., Environ. Res. 2017, 152, 221.
• [30] C.J. Brown, J.M. Cheng, Tobacco Control 2014, 23, ii4.
• [31] B. Boonyapookana, P. Parkpian, S. Techapinyawat i in., J. Environ. Sci. Health A Toxicol. Hazard Subst. Environ. Eng. 2005, 40, 117.
• [32] Z.R. Dunbar, A. Das, R.J. 0’Connor i in., Int. J. Emiron. Res. Public Health 2018, 15, 154.
• [33] M. Williams, K. Bozhilov, S. Ghai i in., PLOS ONE 2017, 12, nr 4 e0175430.
• [34] W. Schober, K. Szendrei, W. Matzen i in., Int. J. Hyg. Environ. Health 2014, 217, 628.
• [35] M. Williams, A. To, K. Bozhilov i in., PLoS One 2015, 10, e0138933.
• [36] V.B. Mikheev, M.C. Brinkman, C.A. Granville i in., Nicotine Tobacco Res. 2016, 18, 1895.
• [37] N. Beauval, S. Antherieu, M. Soyez i in., J. Anal. Toxicol. 2017, 41,670.
• [38] U.S. Department of Health and Human Services. E-Cigarette use among youth and young adults. A Report of the Surgeon General. Atlanta, GA: U.S. Department of Health and Human Services, Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion, Office on Smoking and Health, 2016,https://e-cigarettes.surgeongeneral.gov/documents/2016_sgr_full_report_non-508.pdf, dostęp 17 grudnia 2019 r.
• [39] B.P. Jenssen, R. Boykan, Children 2019, 6, nr 30, 1.
• [40] H. Qasim, Z.A. Karim, J. Silva-Espinoza i in., J. Am. Heart Assoc. 2018, 7,1.
• [41] M.A. Kaisar, S. Prasad, T. Liles i in., Toxicology 2016, 365, 67.
• [42] S.A. Meo, S.A. Al Asiri, Eur. Rev. Med. Pharmacol. Sci. 2014, 18, 3315.
• [43] N.L. Benowitz, A.D. Burbank, Trends Cardiovasc. Med. 2016, 26 nr 6, 515.
• [44] K.E. Farsalinos, D. Tsiapras, S. Kyrzopoulos i in., BMC Cardiovasc Disorders 2014, 14, 78.
• [45] A. Caporale, M.C. Langham, W. Guo i in., Radiology 2019, 293, nr 1, 97.
• [46] S. Marini, G. Buonanno, L. Stabile, Toxicol. Appl. Pharmacol. 2014 278, nr 1, 9.
• [47] J. Chmielewski. B. Gworek, M. Florek-Łuszczki, Przem. Chem. 2020 99, nr 1, 50.
• [48] O.H. Obisesan, M. Mirbolouk, A.D. Osei i in., JAMA NetWork Open 2019 2, nr 12, e1916800.
• [49] H.R. Middlekauff, J. Park, R.S. Moheimani, J. Am. Coll. Cardiol. 2014 64, nr 16, 1740.
• [50] J.M. Corkery, J. Button, A.E. Vento i in., Forensic Sci. Int. 2010, 199 nr 1-3, e9.
• [51] L.B. Christensen, T. van't Veen, J. Bang, Clin. Toxicol. 2013, 51, nr 4, 290.
• [52] S.L. Thornton, L. Oller, T. Sawyer, J. Med. Toxicol. 2014, 10, nr 2, 202.
• [53] J.M. Cameron, D.N. Howell, J.R. White i in., Tobacco Control. 2014, 23, nr 1, 77.
• [54] M. Hua, M. Alfi, P. Talbot, J. Med. Internet Res. 2012, 15, nr 4, e59.
• [55] A. Palamidas, S.A. Gennimata, G. Kaltsakas, Eur. Respir. J. 2013, 42, nr 57, P1054.
• [56] K.E. Farsalinos, A. Spyrou, K. Tsimopoulou i in., Sci. Rep. 2014, 4, 4133.
• [57] A. Sobczak, Med. Rodz. 2018, 21, nr 2, 181.
• [58] A.D. Flouris, K.P. Poulianiti, M.S. Chorti i in., Food Chem. Toxicol. 2012, 50, nr 10, 3600.
• [59] M. Chorti, K.K. Poulianiti, A. Jamurtas i in., Toxicol. Lett. 2012, 211 (Suppl), 64.
• [60] A.R. Vansickel, C.O. Cobb, M.F. Weaver i in., Cancer Epidemiol Biomark. Prev. 2010, 19, nr 8, 1945.
• [61] K.E. Farsalinos, D. Tsiapras, S. Kyrzopoulos i in., BMC Cardiovasc. Disord. 2014, 14, 78.
• [62] M.N. Tzatzarakis, K.I. Tsitoglou, M.S. Chorti, Toxicol. Lett. 2013, 221, S86.
• [63] L. Prieto, V. Gutiérrez, A. Cervera i in., J. Investig. Alergen Clin. Immunol. 2002, nr 12, 91.
• [64] I. Rahman, Treat. Respir. Med. 2005, nr 4, 175.
• [65] N. Mathur, S.K. Rastogi, Indian J. Occup. Environ. Med. 2007, nr 11, 26.
• [66] P. Fuchs, C. Loeseken, J.K. Schubert i in.. Int. J. Cancer 2010, nr 126, 2663.
• [67] C. Dinakar, G. O’Connor, N. Engl. J. Med. 2016, nr 375, 1372.
• [68] S.A. Meo, M.A. Ansary, F.R. Barayan i in., Am. J. Men's Health 2019,13, nr 1, doi: 10.1177/1557988318806073.
• [69] S. Chatterjee, J.Q. Tao, A. Johncola i in., Am. J. Physiol. Lung Cell Mol. Physiol. 2019, nr 317, L155.
• [70] S.K. Solleti, S. Bhattacharya, A. Ahmad i in., Sci. Rep. 2017, nr 7, 1081.
• [71] Y. Shen, M.J. Wolkowicz, T. Kotova i in., Sci. Rep. 2016, nr 6, 23984.
• [72] R.S. Moheimani, M. Bhetraratana, K.M. Peters i in., J. Am. Heart Asscc. 2017, nr 6, e006579.
• [73] R.S. Moheimani, M.F. Yin, K.M. Peters i in., JAMA Cardiol. 2017, nr 2, 278.