Monitoring tąpań kopalnianych na podstawie odcinkowej analizy korelacyjnej i widmowej zapisu drgań sejsmicznych

• Autorzy: Piesiak S. , Grzywa K. , Jarguliński W.

Warianty tytułu

EN

Monitoring of mining bounces on the basis of sectional correlational and spectral analysis of seismic vibrations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Autorzy w publikacji analizują rzeczywistą realizację drgań tąpnięć kopalnianych (o czasie trwania 8,2 s), otrzymaną ze stacji sejsmicznej LGOM. Realizację podzielono na siedem odcinków (po 1,2 s), z których wyestymowano funkcje autokowariancji i gęstości widma mocy. Przykład analizy otrzymanych charakterystyk zestawiono na rysunkach 1-7. Bazując na analizie rozkładu widma drgań w dyskretnym (po czasie) zbiorze estymat charakterystyk i parametrów (moc widma, struktura częstotliwościowa widma, wariancja z realizacji odcinkowych), zaproponowano metodologię i narzędzia do badań porównawczych tąpań kopalnianych w postaci kart atlasu tąpań dla LGOM.

EN

In this publication the authors have analysed the real mining bounces signal (of 8.2 sec. duration) received from the LGOM seismic station. The signal was divided into 7 segments (of 1.2 sec. duration each) from which the auto covariance and the spectra energy density functions were estimated. The sample results of the characteristic analysis are presented in Figs.1-7. On the basis of spectral density analysis of the oscillation spectrum in discrete (in time) set of estimates of the characteristics and parameters (spectral power, spectrum frequency structure, segment realizations variance) there was suggested a metrology and tools for comparative study of mining bounces in the form of the bounces atlas sheets for LGOM region.

Słowa kluczowe

PL

tąpania kopalniane; analiza sygnałów

EN

mining bounces signal; vibration analysis

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelni Jana Wyżykowskiego
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Technicznych
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 5
• Strony: 75--88
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., wykr.

Twórcy

autor

Piesiak S.

• Uczelnia Jana Wyżykowskiego

autor

Grzywa K.

• Uczelnia Jana Wyżykowskiego

autor

Jarguliński W.

• emerytowany nauczyciel akademicki Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych im. gen. Tadeusza Kościuszki

Bibliografia

• 1. Piesiak S., Jamroziak K., Jarguliński W., Identyfikacja wybuchów podziemnych i tąpnięć kopalnianych na podstawie pomiarów widm i energii zarejestrowanych drgań, „Zeszyty Naukowe DWSPiT. Studia z Nauk Technicznych”, nr 4, 2015, Polkowice, s. 205-215.
• 2. Wielka Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa 2001-2005.
• 3. Trajdos-Wróbel T., Matematyka dla inżynierów, WNT, Warszawa 1965.
• 4. Bobrowski Cz., Fizyka - krótki kurs dla inżynierów, WNT, Warszawa 1978.
• 5. Internet, Tąpnięcia w Polsce. Największe tąpnięcia w Polsce odczuwalne na powierzchni.
• 6. Internet, Wikipedia, wolna encyklopedia.
• 7. Bukowska M., Wskaźnikowe metody oceny skłonności do tąpań Skał i górotworów, „Prace naukowe GiG. Górnictwo i Środowisko”, nr 2, 2005, s. 95-107.
• 8. Gryz G., Jarguliński W., Balawender T., Badania drgań wymuszonych w podłożu gruntowym, „Wojskowy Przegląd Techniczny”, nr 11, 1974, s. 23-26.
• 9. Jarguliński W., Analiza możliwości wykorzystania drgań podłoża gruntowego w technice minerskiej, „Biuletyn Naukowo-Metodyczny”, Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Inżynieryjnych im. gen. Jakuba Jasińskiego, Wojskowy Instytut Techniki Inżynieryjnej, artykuły nr 2/81, s. 127-132.
• 10. Kulisiewicz M., Piesiak S., Metodologia modelowania i identyfikacji mechanicznych układów dynamicznych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1994.
• 11. Osiński Z., Teoria drgań mechanicznych, PWN, Warszawa 1979.
• 12. Blackman R. B., Tukey J. W., Measurement of power spectra from the point view of communications engineering, cz. 1, „Bell Technical Journal”, nr 37 (1), 2013.
• 13. Piesiak S., Identyfikacja układów mechanicznych w dziedzinie nieliniowych i zdegenerowanych modeli dynamicznych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2003.
• 14. Roberts J. B., Spanos P. D., Random vibration and statistical linearization, Wiley, Chichester 1990.
• 15. Otnes R. K., Enochson L., Analiza numeryczna szeregów czasowych, WNT, Warszawa 1978.
• 16. Sradomski W., MATLAB - praktyczny podręcznik modelowania, Helion, Gliwice 2015.
• 17. Tłaczała W., Środowisko LabVIEWTM w eksperymencie wspomaganym komputerowo, WNT, Warszawa 2014.
• 18. Tarski Ł., Kornowski J., Prognoza zagrożenia tąpnięciem na podstawie prognozy energii wstrząsu i znanych warunków lokalnych, „Górnictwo i Geologia”, t. 6, z. 3, 2011.
• 19. Lyons Richard G., Wprowadzenie do cyfrowego przetwarzania sygnałów, WKiŁ, Warszawa 2010.
• 20. Osowski S., Cichocki A., Siwek K., MATLAB w zastosowaniu do obliczeń obwodowych i przetwarzania sygnałów, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).