Zagrożenia dla zasobów wód słodkich na wyspie Uznam w świetle badań modelowych i geofizycznych

• Autorzy: Gurwin J. , Krawiec A.

Warianty tytułu

EN

Hazards of freshwater resources on the Uznam island after modelling and geophysical investigations

• Konferencja: Modelowanie przepływu wód podziemnych = Modelling of groundwater flow : IV Ogólnopolskie Sympozjum / pod red. nauk. Romualda Szymkiewicza
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Analizowany obszar znajduje się w północno-wschodniej części synklinorium szczecińskiego. Miasto Świnoujście położone jest głównie na wyspie Uznam, a niewielka, wschodnia część na wyspie Wolin. Od wielu lat występują tu problemy z pozyskaniem odpowiedniej ilości wody słodkiej. Płytkie występowanie wód słonych ogranicza możliwości wykorzystania wód podziemnych do celów użytkowych i prowadzi do degradacji zasobów wód słodkich. W pracy przedstawiono wyniki badań modelowych i geofizycznych z obszaru polskiej części wyspy Uznam. Wyniki obliczeń numerycznego modelu filtracji wykazały, że dopływ do obszaru jest formowany głównie od strony SW, gdzie wskutek rozwoju leja depresji na ujęciu Wydrzany następuje wzmożona infiltracja wód powierzchniowych z Zalewu Szczecińskiego. Na podstawie badań elektrooporowych zlokalizowano strefy ascenzji i ingresji wód o podwyższonej mineralizacji. Wyniki badań elektrooporowych przeprowadzonych na ujęciu Wydrzany w 2006 r. sugerują, że tempo ingresji wód słonych od strony Zalewu Szczecińskiego do studzien tego ujęcia zostało ograniczone. Związane jest to ze zmniejszonym poborem oraz racjonalną gospodarką wód podziemnych na obszarze Świnoujścia.

EN

The study area is located in the north-eastern part of the Szczecin syncline. Almost entire area of Świnoujście is located on the Uznam Island, only the most western small part on the Wolin Island. The problems with potable water supplying is known for years. The possibility of the use of groundwater is strictly limited due to shallow appearance of salt waters that induces degradation of freshwater resources. The investigations were conducted to establish as well a flow system under modelling simulations as the zones of salt water ascension and intrusion under the geoelectrical tests. A numerical model was developed using Modflow package. It is evidenced that propagation of a cone of depression of the Wydrzany water intake causes an increased infiltration of surface waters from the Szczecin Lagoon. Additional geoelectrical imaging was done in 2006. The geoelectrical logging allowed to mark the interface line on the cross-sections. This logging, repeated at intervals of few years, proved the vertical and horizontal movement of interface surface between saline and fresh water.

Słowa kluczowe

PL

system krążenia wód; ingresja wód słonych; skład izotopowy; modelowanie numeryczne; ujęcia wód podziemnych; badania elektrooporowe; tomografia elektrooporowa; ERT

EN

groundwater flow system; saltwater intrusion; isotopic composition; numerical modelling; groundwater intakes; resistivity research; electrical resistivity tomography; ERT

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2010
• Tom: nr 442 Hydrogeologia z. 11
• Strony: 61--68
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gurwin J.

• Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska, Instytut Nauk Geologicznych, pl. Maxa Borna 9, 50-205 Wrocław

autor

Krawiec A.

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Biologii i Nauk o Ziemi, ul. Gagarina 9, 87-100 Toruń

Bibliografia

• 1. GURWIN J. (red.), MARSZAŁEK H., RYSIUKIEWICZ M., SERAFIN R., WĄSIK M., 2009 – Monitoring środowiska wodnego i modelowanie hydrogeologiczne rejonu Zalewu Szczecińskiego. Projekt badawczy pt. Litogeneza i geochemia osadów dna i strefy brzegowej Zalewu Szczecińskiego (dla Ministerstwa Środowiska, niepubl.).
• 2. GURWIN J., RUSZKIEWICZ P., 2009 – Zastosowanie numerycznego modelu filtracji w ocenie wpływu robót inżynierskich na wody podziemne na przykładzie planowanego tunelu między wyspami Wolin i Uznam. Biul. Państw. Inst. Geol., 436, Hydrogeologia, IX/1: 129–140
• 3. GURWIN J., SERAFIN R., 2008 – Budowa przestrzennych modeli koncepcyjnych GZWP w systemach GIS zintegrowanych z MODFLOW. Biul. Państw. Inst. Geol., 431, Hydrogeologia: 41–48.
• 4. KACHNIC M., 1999 – Ingresja wód zasolonych na wyspie Uznam – ujęcie „Wydrzany”. W: Współczesne problemy hydrogeologii, t. 9: 126–133. Warszawa–Kielce.
• 5. KŁYZA T., 1988 – Wody podziemne na Wolinie i polskim Uznamie. W: Aktualne problemy hydrogeologii. IV Ogólnopolskie Symp.: 83–92. Gdańsk.
• 6. KRAWIEC A., RÜBEL A., SADURSKI A., WEISE S.M., ZUBER A., 2000 – Preliminary hydrochemical, isotope, and noble gas investigations on the origin of salinity in coastal aquifers of Western Pomerania, Poland. W: Hydrogeology of the coastal aquifers (red. A. Sadurski): 87–93. UMK, Toruń.
• 7. KRAWIEC A., ZUBER A., WAWRZYNIAK M., WEISE S., RÜBEL A., 2005 – Wstępne wyniki badań hydrochemicznych, izotopowych i gazów szlachetnych w ujęciach wód podziemnych Świnoujścia. W: Współczesne problemy hydrogeologii, t. 12: 871–872. UMK, Toruń.
• 8. KUCHARSKI R., TKACZYK A., 1997 – Sprawozdanie z badań geofizycznych wykonanych dla tematu: Ochrona zasobów wód podziemnych w warunkach ich eksploatacji w strefie brzegowej zachodniego wybrzeża Polski. Arch. SEGIAT.
• 9. KUCHARSKI R., TWAROGOWSKI J., 1993 – Dynamika rozprzestrzeniania się zasolenia i zanieczyszczenia wód podziemnych na obszarze Świnoujścia. Prz. Geol., 41: 639–646.
• 10. McDONALD M.G., HARBAUGH A.W., 1988 – A modular three-dimensional finite-difference ground-water flow model. U.S. Geological Survey Open-File Report, Washington.
• 11. POLLOCK D.W., 1988 – Semianalytical computation of path lines for finite difference models. Ground Water, 26, 6: 743–750.
• 12. POLLOCK D.W., 1994 – User’s guide for MODPATH, version 3: a particle tracking post-processing package for MODFLOW the U.S. Geological Survey finite-difference groundwater flow model. Reston, VA. U.S. Geological Survey.
• 13. RAPORT WIOŚ, 2007 – Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w latach 2005–2006 – Ocena jakości wód powierzchniowych. WIOŚ, Szczecin.
• 14. RAPORT WIOŚ, 2009 – Raport o stanie środowiska – Ocena jakości wód powierzchniowych w województwie zachodniopomorskim w roku 2008 według rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych. WIOŚ, Szczecin.