Innowacyjne aspekty szkolenia psów służbowych do wykrywania materiałów wybuchowych

• Autorzy: Żmuda-Gołębiewska Agnieszka , Szmigielski Radosław , Czerwińska Magdalena , Prasuła Piotr , Pniewski Wawrzyniec , Cieślak Piotr , Kasprzak Piotr , Borkowski Jacek , Bazela Rafał

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0013.3770

Warianty tytułu

EN

Innovative aspects of dog training in high explosives detection

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Psi nos jest nieocenioną pomocą dla ludzkości dzięki jego znakomitej czułości i zdolności do rozpoznawania oraz rozróżniania zapachów, tj. substancji lotnych wydzielanych przez dany materiał. W zestawieniu z coraz bardziej zaawansowaną technologią urządzeń elektronicznych do detekcji nadal zajmuje pierwsze miejsce na „podium”. Dzięki takim zdolnościom pies jest świetnym wsparciem w walce z terroryzmem, gdzie wczesne wykrycie materiałów wybuchowych (MW) odgrywa kluczową rolę dla bezpieczeństwa. W szkoleniu psów do wykrywania materiałów wybuchowych w polskich służbach mundurowych wykorzystuje się rzeczywiste próbki materiałów wybuchowych. Badania na arenie międzynarodowej wykazały jednak, że takie podejście nie daje stuprocentowej gwarancji wykrycia MW przez psa. Dodatkowo stosowanie klasycznych próbek MW w szkoleniu jest obarczone zarówno ryzykiem związanym z bezpieczeństwem przewodnika oraz psa, jak i z prawnymi restrykcjami podczas przechowywania, używania i transportu. Innowacyjne rozwiązanie wypracowane podczas realizacji tematu „Referencyjny zestaw próbek materiałów wybuchowych do szkolenia i atestacji psów służbowych” pozwala na większą swobodę manipulacji próbką szkoleniową, zwiększa bezpieczeństwo użytkowania i w rzeczywistości daje większą gwarancję wykrycia materiału wybuchowego przez psa.

EN

A nose of a dog is an invaluable help to humanity thanks to its excellent sensitivity and ability to recognize and distinguish odours, i.e. volatile substances emitted by a given material. In comparison with the increasingly advanced technology of electronic detection devices, it still ranks first on the “podium”. Due to its special abilities the dog is a great support in the fight against terrorism, where the early detection of explosives plays a key role in security. In the training process of a dog for the detection of explosives in Polish uniformed services genuine explosives samples are used. However, international studies have shown that this approach does not give 100% guarantee of HE detection by a dog. In addition, the use of classic HE samples in training involves a risk associated to the safety of both the operator and the dog and is burdened by law enforcement restrictions related to storage, use and transportation. An innovative solution developed during the implementation of the subject “Reference set of explosives samples for training and validation of service dogs” allows for more flexibility while handling the sample, increases the safety of use and provides a better detection of the explosive by the dog.

Słowa kluczowe

PL

pies do wykrywania MW; materiał wybuchowy; próbka zapachowa

EN

EM detection dog; explosive material; odour sample

• Wydawca: Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia
• Czasopismo: Problemy Techniki Uzbrojenia
• Rocznik: 2019
• Tom: R. 48, z. 149
• Strony: 47--64
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Żmuda-Gołębiewska Agnieszka

• Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia, ul. Wyszyńskiego 7, 05-220 Zielonka

autor

Szmigielski Radosław

• Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia, ul. Wyszyńskiego 7, 05-220 Zielonka

autor

Czerwińska Magdalena

• Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia, ul. Wyszyńskiego 7, 05-220 Zielonka

autor

Prasuła Piotr

• Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia, ul. Wyszyńskiego 7, 05-220 Zielonka

autor

Pniewski Wawrzyniec

• Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia, ul. Wyszyńskiego 7, 05-220 Zielonka

autor

Cieślak Piotr

• Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia, ul. Wyszyńskiego 7, 05-220 Zielonka

autor

Kasprzak Piotr

• Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia, ul. Wyszyńskiego 7, 05-220 Zielonka

autor

Borkowski Jacek

• Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia, ul. Wyszyńskiego 7, 05-220 Zielonka

autor

Bazela Rafał

• Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia, ul. Wyszyńskiego 7, 05-220 Zielonka

Bibliografia

• 1. Furton, K. G. & Myers, L. J. (2001). The scientific foundation and efficacy of the use of canines as chemical detectors for explosives. Talanta, 54.3, 487-500.
• 2. Gosling, S. D. & Hilliard, S. J. (2009). Personality and performance in explosive-detection military working dogs (MWDs). Journal of Veterinary Behaviour: Clinical Applications and Research, 4.6, 239-240.
• 3. Harper, R. J., Almirall, J. R. & Furton, K. G. (2005). Identification of dominant odor chemicals emanating from explosives for use in developing optimal training aid combinations and mimics for canine detection. Talanta, 67.2, 313-327.
• 4. Jenkins, T. F., Leggett, D. C., Miyares, P. H., Walsh, M. E., Ranney, T. A., Cragin, J. H. & George, V. (2001). Chemical signatures of TNT-filled land mines. Talanta, 54.3, 501-513.
• 5. Joshi, M., Rigsby, K. & Almirall, J. R. (2011). Analysis of the headspace composition of smokeless powders using GC–MS, GC-μECD and ion mobility spectrometry, Forensic science international, 208.1-3, 29-36.
• 6. Köhler, J., & Meyer R. (1993). Explosives. VCH Publishers.
• 7. Konwencja w sprawie znakowania plastycznych materiałów wybuchowych w celu ich wykrywania. Montreal.1991.03.01 (Dz.U. z 2007 r. Nr 135, poz. 948).
• 8. Kranz, W., Kitts, K., Strange, N., Cummins, J., Lotspeich, E. & Goodpaster, J. (2014). On the smell of Composition C 4. Forensic science international, 236, 157-163.
• 9. Kranz, W. D., Strange, N. A. & Goodpaster, J. V. (2014). “Fooling fido” – chemical and behavioral studies of pseudo-explosive canine training aids. Analytical and bioanalytical chemistry, 406.30, 7817-7825.
• 10. Lorenzo, N., Wan, T., Harper, R. J., Hsu, Y. L., Chow, M., Rose, S. & Furton, K. G. (2003). Laboratory and field experiments used to identify Canis lupus var. familiaris active odor signature chemicals from drugs, explosives, and humans. Analytical and bioanalytical chemistry, 376.8, 1212-1224.
• 11. Lorz, P. M., Towae, F. K., Enke, W., Jäckh R., Bhargava N. & Hillesheim W. (2000). Phthalic acid and derivatives. Ullmann's encyclopedia of industrial chemistry,
• 12. Maranda A. (2004). Metody badań wrażliwości materiałów wybuchowych na bodźce zewnętrzne w aspekcie przepisów ADR oraz norm polskich i europejskich. Górnictwo i Geoinżynieria, 28.3/1, 349-360.
• 13. Moore, C. H., Pustovyy, O., Dennis, J. C., Moore, T., Morrison, E. E. & Vodyanoy, V. J. (2012). Olfactory responses to explosives associated odorants are enhanced by zinc nanoparticles. Talanta, 88, 730-733.
• 14. O'Neil M.J. (Ed.). (2006). The Merck Index - An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals. Whitehouse Station, NJ: Merck and Co., Inc.,
• 15. Prokopczyk M., (2013). Doskonalenie sprawności użytkowej psów służbowych do wyszukiwania zapachów materiałów wybuchowych. Kwartalnik Policyjny, 4, 49-50
• 16. Sakai, K., Kamijima, M., Shibata, E., Ohno, H. & Nakajima, T., (2009). Annual transition and seasonal variation of indoor air pollution levels of 2-ethyl-1-hexanol in large-scale buildings in Nagoya, Japan. Journal of Environmental Monitoring, 11.11, 2068-2076.
• 17. Sakai, K., Kamijima, M., Shibata, E., Ohno, H., & Nakajima, T. (2006). Indoor air pollution by 2-ethyl-1-hexanol in non-domestic buildings in Nagoya, Japan. Journal of Environmental Monitoring, 8.11, 1122-1128.
• 18. Sittig, M. (1985). Handbook of Toxic and Hazardous Chemicals and Carcinogens, 2nd ed. Park Ridge, NJ: Noyes Data Corporation.
• 19. Trzciński, W. A., Cudziło, S., i Dyjak, S. (2012). Otrzymywanie i badanie właściwości kompozytów nitrocelulozowo-celulozowych: część eksperymentalna. Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej, 61.3, 223-232.
• 20. Verschueren, K. (2001). Handbook of Environmental Data on Organic Chemicals. Volumes 1-2. 4th ed. New York: John Wiley & Sons.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).