Wyzwania stojące przed sektorem rolno-spożywczym w Polsce związane z akcesją Ukrainy do UE

• Autorzy: Grochowska Renata , Józwiak Wojciech , Mirkowska Zofia

Identyfikatory

DOI

10.15199/65.2023.12.1

Warianty tytułu

EN

Challenges facing in the Polish agri-food sector related to Ukraine’s accession to the EU

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyzwania, przed jakimi stoi sektor rolno-spożywczy w Polsce, wynikające z członkostwa Ukrainy w Unii Europejskiej. Kraj ten już obecnie jest w światowej czołówce produkującej słonecznik, rzepak i soję, kukurydzę, jęczmień, pszenicę oraz olej rzepakowy, makuchy i śruty słonecznikowe, orzechy i masło, eksportując ok. 70-80% wszystkich produktów rolnych. Są to głównie surowce o niskim stopniu przetworzenia, natomiast przemysł spożywczy odbiega jeszcze od poziomu charakterystycznego dla krajów UE, w tym Polski. Warto więc zwrócić większą uwagę na te obszary, w których polski i ukraiński sektor rolno-spożywczy mogą zarówno uzupełniać się, jak i wzajemnie konkurować. W artykule skoncentrowano się głównie na możliwościach wykorzystania tanich surowców ukraińskich do dalszego rozwoju polskiego sektora rolnego, przetwórstwa oraz transportu. Wskazano ponadto na niezbędne kierunki zmian w polskim sektorze w najbliższych latach oraz działania mające na celu zwiększenie polskich inwestycji w Ukrainie.

EN

The article presents the challenges faced by the agri-food sector in Poland resulting from Ukraine’s membership in the European Union. This country is already among the world’s leading producers of sunflower, rapeseed and soybean, corn, barley, wheat and rapeseed oil, sunflower expeller and meal, nuts and butter, exporting approximately 70-80% of all agricultural products. These are mainly raw materials with a low degree of processing, while the food industry still differs from the level typical of EU countries, including Poland. It is therefore worth paying more attention to those areas in which the Polish and Ukrainian agri-food sectors can both complement and compete with each other. The article focused mainly on the possibilities of using cheap Ukrainian raw materials for the further development of the Polish agricultural, processing and transport sectors. Moreover, the necessary directions of changes in the Polish sector in the coming years and actions aimed at increasing Polish investments in Ukraine were indicated.

Słowa kluczowe

PL

sektor rolno-spożywczy; Polska; Ukraina; akcesja do UE

EN

agri-food sector; Poland; Ukraine; EU accession

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2023
• Tom: T. 77, nr 12
• Strony: 10--16
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz.

Twórcy

autor

Grochowska Renata

• Zakład Ekonomiki Agrobiznesu i Biogospodarki, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-0102-953X

autor

Józwiak Wojciech

• Zakład Ekonomiki Gospodarstw Rolnych i Ogrodniczych, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-5358-261x

autor

Mirkowska Zofia

• Zakład Ekonomiki Gospodarstw Rolnych i Ogrodniczych, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-6241-1054

Bibliografia

• [1] Ada N., Y. Kazancoglu, M.D. Sezer, C. Ede-Senturk, I. Ozer, M. Ram. 2021. „Analyzing Barriers of Circular Food Supply Chains and Proposing Industry 4.0 Solutions”. Sustainability 13 (12), 6812. DOI: 10.3390/su13126812.
• [2] Agro Nawigator. 2022. Nr 4. Analizy sektorowe PKO BP. 30.12.2022.
• [3] Augustyńska I. 2023. Produkcja, koszty i dochody wybranych produktów rolniczych w latach 2021-2022. IERiGŻ-PIB. Maszynopis.
• [4] Biofuels Annual. Country: European Union. 2022. USDA. Report Number: E42022-0048. July 13, 2022.
• [5] Bułkowska M., H. Bazhenova. 2023. „Bezpośrednie i pośrednie konsekwencje wojny w Ukrainie dla polskiego handlu produktami rolno-spożywczymi”. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej / Problems of Agricultural Economics 376(3) : 66–90. DOI: 10.30858/zer/170892.
• [6] Ciesielska-Maciągowska D., J. Gniadek, H. Kępka, I. Chojna (współpraca). 2019. Zagraniczna ekspansja inwestycyjna polskich przedsiębiorstw – tendencje, perspektywy. Polski Instytut Ekonomiczny. Grudzień.
• [7] Cyfrowa dekada Europy: cele cyfrowe na 2030 r., Cyfrowa dekada Europy: cele na rok 2030 r. | Komisja Europejska (europa.eu).
• [8] Dorożyński T. 2018. Wspieranie zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Polsce przez system zachęt dla inwestorów. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• [9] Dudziński M., 32-lata-wojny-o-przejęcie-ukrainskiej-ziemi-rolnej. 23.08.2022. 32 lata wojny o przejęcie ukraińskiej ziemi rolnej – Biznes w INTERIA.PL
• [10] Dzwonkowski W. (red.). 2023. Rynek pasz. Stan i perspektywy. Nr 45. Analizy Rynkowe. IERiGŻ-PIB.
• [11] Emilewicz: Cieszę się z normalizacji relacji ukraińsko-polskich. 13.10.2023. Emilewicz: cieszę się z normalizacji relacji ukraińsko-polskich | Polska Agencja Prasowa SA (pap.pl)
• [12] Greenhouse gas abatement costs for passenger cars. 2022. ePURE. May.
• [13] G rubiel R. Jakie jest znaczenie ukraińskiego rolnictwa dla Polski? Klub Jagielloński, 20 marca, 2023. https://www.ppr.pl/wiadomosci/jakie-jest-znaczenie-ukrainskiego-rolnictwa-dla-polski.
• [14] Hryniewicz M. 2008. „Ocena efektywności ekonomicznej produkcji bioetanolu z ziaren zbóż jako komponentu do benzyn według technologii firmy Lurgi”. Problemy Inżynierii Rolniczej XVI 2 (60) : 175-183.
• [15] https://agropolit.com [dostęp: 24.11.2023].
• [16] https://news.un.org/ru/story/2022/12/1435827 [dostęp: 22.11.2023].
• [17] Juchniewicz M. 2022. „Level and Efficiency of Using Production Resources Food Industry in the European Union Countries”. Annals of the Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists XXIV(3) : 70-82. DOI: 10.5604/01.3001.0015.9879.
• [18] Juchniewicz M., K. Łukiewska. 2021. „Diversity of the International Competitive Performance of the Food Industry of the European Union Member States”. Agribusiness: an International Journal 37(2) : 422-437. DOI: 10.1002/agr.21669.
• [19] Karwacka M., A. Ciurzyńska, A. Lenart, M. Janowicz. 2020. „Sustainable development in the agri-food sector in terms of the carbon footprint: a review”. Sustainability 12 (16), 6463. DOI: 10.3390/su12166463.
• [20] Kierunki rozwoju ekspansji zagranicznej. 2023. Ministerstwo Rozwoju i Technologii. luty.
• [21] Konfederacja Lewiatan. 2023. Interaktywna mapa możliwości inwestycyjnych w U krainie jest już dostępna. 6.03.2023.
• [22] Konsumenci unikają GMO – nie wiedzą, czy jest bezpieczne. 2021. portalspożywczy.pl. 03.02.2021. Konsumenci unikają GMO – nie wiedzą, czy jest bezpieczne (portalspozywczy.pl)
• [23] Koszty produkcji wybranych produktów roślinnych oraz zwierzęcych w zależności od kierunków produkcji. Stan na czerwiec 2023 roku. 2023. Raport wstępny. IERiGŻ-PIB. czerwiec.
• [24] Kozak M. Ukraińskie rolnictwo walczy dziś na dwa fronty. 03.01.2023.Ukraińskie rolnictwo walczy dziś na dwa fronty – Biznes w INTERIA.PL
• [25] Kozak M. Ukraińskie rolnictwo wychodzi z wojny obronną ręką. 09.07.2023. Obserwator Finansowy: ekonomia, debata, Polska, świat
• [26] Lepiej późno niż później. Redukcja śladu węglowego a konkurencyjność klimatyczna polskich firm. 2022. Fundacja Climate Strategies Poland. Gdańsk.
• [27] Matuszak S. 2021. Spichlerz świata? Rozwój rolnictwa na Ukrainie. Raport Ośrodka Studiów Wschodnich im. Marka Karpia. Warszawa. Grudzień.
• [28] Ochrona polskich inwestycji zagranicą. 13.04.2016. Ochrona polskich inwestycji za granicą – Eksport
• [29] Pożyczka z Ameryki. Ćwierć miliarda dolarów dla największego producenta drobiu na Ukrainie. Ceny Rolnicze.pl, 26.10.2023.
• [30] Szczepaniak I. 2023. „Działalność innowacyjna przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w Polsce w latach 2019-2021”. Przemysł Spożywczy 77 (5) : 9-13. DOI: 10.15199/65.2023.5.2.
• [31] Wróbel-Jędrzejewska M., E. Włodarczyk, E. Polak. 2022. „Zrównoważona produkcja rolno-spożywcza – wymagania prawne w celu przeciwdziałania zmianom klimatycznym”. Przemysł Spożywczy 76 (9) : 8-14. DOI: 10.15199/65.2022.9.2.
• [32] Zieliński M., W. Józwiak, W. Ziętara, W. Wrzaszcz, J. Sobierajewska, Z. Mirkowska, M. Adamski. 2022. Kierunki i możliwości rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Warszawa: Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, IERiGŻ-PIB. https://efrwp.pl/publikacje/kierunki-i-mozliwosci-rozwoju-rolnictwa-ekologicznego-w-polsce/.
• [33] Zielony transport. Stan obecny i perspektywy. 2022. Raport przygotowany przez Bridge sp. z o.o. we współpracy z Polską Organizacją Przemysłu i Handlu Naftowego.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).