Niegdyś sacrum, dziś profanum – dawne cmentarze ewangelickie Poznania i okolic

• Autorzy: Rydzewska Agnieszka , Krzyżaniak Michał , Urbański Piotr

Warianty tytułu

EN

Once sacred, profane today – the farmer evangelic cemeteries of the city of Poznan and the surrounding area

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cmentarze stanowią jedną z najcenniejszych form dziedzictwa kulturowego. Współcześnie odzwierciedlają także poziom tolerancji i wrażliwości obecnego pokolenia w stosunku do innych kultur czy narodowości. Dotyczy to między innymi nieczynnych już cmentarzy poniemieckich, które na ziemiach Wielkopolski są licznie jeszcze spotykane. Dziś, zdecydowana większość cmentarzy poewangelickich jest nie tylko zaniedbana, ale także zniszczona w wyniku świadomej działalności okolicznych mieszkańców i zaniedbania lokalnych władz. Tylko nieliczne cmentarze dawnych niemieckich osadników, których kultura jest przecież częścią naszej historii, są uporządkowane lub w ich miejscu postawione zostały obeliski upamiętniające dawne przeznaczenie miejsca. Część z nich, na przykład w Poznaniu, już nie istnieje. W pracy zajęto się badaniami 6 poznańskich parków przekształconych z cmentarzy ewangelickich oraz 2 dawnymi cmentarzami poniemieckimi, przedstawionymi jako pozytywny przykład działań zmierzających do ich zachowania.

EN

The cemeteries are one of the most valuable forms of cultural heritage. Nowadays they reflects the level of tolerance and sensitivity of current generations in relation to other cultures or nationalities. That refers to already inactive former German cemeteries, which were common in the region of Wielkopolska. Today, the vast majority of the post‐protestant cemeteries is not only neglected, but also damaged as a result of deliberate negligence of local residents or local authorities. Only a few cemeteries of the old German settlers, who are the part of our history, are arranged or the monuments commemorating the former designation of those places were risen. Some of those cemeteries, for example in the city of Poznań, no longer exist. The paper presents the results of the research conducted both in six post‐protestant cemeteries in the city of Poznan as well as in two post‐evangelical cemeteries, presented as a positive example of the efforts to preserve them.

Słowa kluczowe

PL

cmentarz ewangelicki; Poznań; okolice; badania terenowe

EN

evangelic cemeteries; Poznań; surroundings; field research

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 15
• Strony: 64--72
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., ryc., fot.

Twórcy

autor

Rydzewska Agnieszka

• Uniwersytet Przyrodniczy, Katedra Terenów Zieleni, Poznań, Polska

autor

Krzyżaniak Michał

• Uniwersytet Przyrodniczy, Katedra Terenów Zieleni, Poznań, Polska

autor

Urbański Piotr

• Uniwersytet Przyrodniczy, Katedra Terenów Zieleni, Poznań, Polska

Bibliografia

• Affek-Bujalska B., 1994: Podstawy prawne ochrony cmentarzy. [w:] Studia i materiały. Cmentarze 1 (4). Ośrodek ochrony zabytkowego krajobrazu. Warszawa, s. 27 – 32.
• Błaszczyk I., 2001: Dawny zbór Świętego Krzyża na Grobli. Wydawnictwo Miejskie. Poznań.
• Hałas H., 2005: Ochrona cmentarzy poznańskich. Kronika Miasta Poznania, 2005/2.
• Karolczak W., 1993: Parki publiczne, skwery i promenady dawnego Poznania (do 1914 r.). Kronika Miasta Poznania 1993/3-4.
• Konon A., 2006: Analiza dendroflory na cmentarzach zabytkowych północnej Wielkopolski. Biblioteka, Filia nr 2 przy Wydziale Ogrodnictwa i Architektury krajobrazu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
• Krzyżaniak M., 2009: Ocena stanu i wpływ lokalizacji parków miejskich na rozwój terenów zieleni w Poznaniu. Biblioteka, Filia nr 2 przy Wydziale Ogrodnictwa i Architektury krajobrazu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
• Marciniec W., 1929: Parki i ogrody miasta Poznania. [w:] Księga Pamiątkowa Miasta Poznania. Dziesięć lat pracy polskiego zarządu Stołecznego Miasta Poznania. Poznań.
• Rezler M., 2003: Kalendarium poznańskie. Wydawnictwo Halszka. Poznań.
• Szulczewski J. W., 1926: Osobliwości dendrologiczne Poznania. [w:] Pamiętnik Jubileuszowej Wystawy Ogrodniczej w Poznaniu 25 IX – 3 X 1926. Poznań.
• Turck J. i Szulc K., 2000: Park Pamięci. Stary cmentarz ewangelicki w Tarnowie Podgórnym. Druk: Drukarnia św. Wojciecha, Poznań.