Charakterystyka petrograficzna oraz oznaczenie rtęci w węglu z pokładu 207 (Górnośląskie Zagłębie Węglowe)

• Autorzy: Kasprzyk M. , Jelonek I. , Jelonek Z.

Warianty tytułu

EN

Petrographic characterization and mercury content of coal seam No. 207 (Upper Silesian Coal Basin)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wybrane metody petrograficzne: analizę macerałową, analizę mikrolitotypów, obserwacje we fluorescencji oraz pomiary refleksyjności. Scharakteryzowano materię mineralną występującą w profilu pokładu 207. Oznaczono zawartość rtęci w pokładzie. Na podstawie wykazanych korelacji pomiędzy zawartością rtęci w węglu a zawartością materii mineralnej i materii organicznej można stwierdzić, że wyższa koncentracja rtęci występuje w próbkach zasobnych w materię mineralną.

EN

The article presents selected methods: maceral analyses, microlithotype analyses and observation in fluorescence light and reflectance measurements. The mineral matter occurring in coal seam 207 was characterized. The content of mercury in the coal seam was determined. A, significant correlation was established between mercury in coal and the content of mineral matter in coal on the basis of the demonstrated correlation coefficient and it can be ascertained that a higher concentration of mercury occurs in samples abundant in mineral matter.

Słowa kluczowe

PL

węgiel kamienny; macerały; mikrolitotypy; rtęć w węglu; materia mineralna

EN

hard coal; macerals; microlithotypes; mercury in coals; mineral matter

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 96
• Strony: 105--117
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., rys., wykr., tab., zdj.

Twórcy

autor

Kasprzyk M.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec

autor

Jelonek I.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec

autor

Jelonek Z.

• MCKiS, Jaworzno

Bibliografia

• [1] Aleksa i in. 2007 – Aleksa, H., Dyduch, F. i Wierzchowski, K. 2007. Chlor i rtęć w węglu i możliwości ich obniżenia metodami przeróbki mechanicznej. R. 31, z. 3/1, s. 35–48.
• [2] Bojakowska, I. i Sokołowska, G. 2001. Rtęć w kopalinach w Polsce jako potencjalne źródło zanieczyszczenia środowiska. Biuletyn PIG 394, s. 5–54.
• [3] Bojarska, K. i Bzowski, Z. 2015. Ocena zawartości rtęci w węglu kamiennym polskiej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Wiadomości Górnicze 12, s. 657–662.
• [4] Dubiński i in. 2005 – Dubiński, J., Turek, M. i Aleksa, H. 2005. Węgiel kamienny dla energetyki zawodowej w aspekcie wymogów ekologicznych. Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko 2, s. 5–21.
• [5] Dyrektywa, 2010 – Dyrektywa 2010/75/EU w sprawie emisji przemysłowych. Wymóg prowadzenia pomiarów emisji całkowitej rtęci w źródłach opalanych węglem.
• [6] UN–ECE, 1998 – International al classification of in-seam coals. ENERGY/1998/19. United Nations, Geneva and New York, 1998 (EUCORES 56).
• [7] ICCP (International Committee for Coal and Organic Petrology), 1998a. The new vitrinite classification (ICCP System 1994). Fuel 77, s. 349–358.
• [8] ICCP (International Committee for Coal and Organic Petrology), 2001. The new inertinite classification (ICCP System 1994). Fuel 80, s. 459–471.
• [9] ICCP (International Committee for Coal and Organic Petrology), 1998b. Microlithotype. 4th and last draft, September 1998, 18 s.
• [10] Jelonek i in. 2007 – Jelonek, I., Kruszewska, K.J. i Filipiak, P. 2007. Liptinite as an indicator of environmental changes during formation of Coal seam No. 207 (Upper Silesia, Poland). International Journal of Coal Geology 71, s. 471–487.
• [11] Klojzy-Karczmarczyk, B. i Mazurek, J. 2013. Studies of mercury content in selected coal seams of the Upper Silesian Coal Basin. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management t. 29, z. 4, s. 95–106.
• [12] Kokowska-Pawłowska M., 2014 – Zależność pomiędzy zawartością pierwiastków szkodliwych w litotypach węgla i ich popiołach (pokład 405, GZW). Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management t. 30, z. 2, s. 51–66.
• [13] Lorenz, U. i Grudziński, Z. 2007. Zawartość rtęci jako potencjalny czynnik ograniczający wartość użytkową węgla kamiennego i brunatnego. Górnictwo i Geoinżynieria R. 31, z. 3/1, s. 335–349.
• [14] Mastalerz i in. 2006 – Mastalerz, M., Drobniak, A. i Filippelli, G. 2006. Mercury Content of Indiana Coals. Research of Indiana Geological Survey, Indiana University.
• [15] Michalska, A. i Białecka, B. 2012. Zawartość rtęci w węglu i odpadach górniczych. Prace Naukowe GIG Górnictwo i Środowisko 3, s. 73–87.
• [16] PN-G-04501: 1998. Węgiel kamienny i antracyt. Pobieranie próbek pokładowych bruzdowych.
• [17] PN-90/G-04502. Węgiel kamienny i brunatny. Metoda pobierania i przygotowania próbek do badań laboratoryjnych.
• [18] PN-80/G-04511. Paliwa stałe. Oznaczanie zawartości wilgoci.
• [19] PN-80/G-04512/Az 1: 2002. Paliwa stałe. Oznaczanie zawartości popiołu metodą wagową (Zmiana Az 1).
• [20] PN-G-04516: 1998. Paliwa stałe. Oznaczanie zawartości części lotnych metodą wagową.
• [21] PN-81/G-04513. Paliwa stałe. Oznaczanie ciepła spalania i obliczanie wartości opałowej.
• [22] PN-90/G-04525. Paliwa stałe. Oznaczanie zawartości węgla i wodoru.
• [23] PN-77/G-04514.08. Paliwa stałe. Oznaczanie zawartości siarki. Obliczanie zawartości siarki palnej.
• [24] PN-ISO 7404-2: 2005. Metody analizy petrograficznej węgla kamiennego (bitumicznego) i antracytu. Część 2: Metoda przygotowania próbek węgla.
• [25] PN-ISO 7404-3: 2001. Metody analizy petrograficznej węgla kamiennego (bitumicznego) i antracytu. Część 2: Metoda oznaczania składu grup macerałów.
• [26] PN 93/G - 04564. Węgiel kamienny. Analiza petrograficzna. Oznaczanie zawartości mikrolitotypów, karbominerytu i skały płonej.
• [27] PN-ISO 74045: 2002. Metody analizy petrograficznej węgla kamiennego (bitumicznego) i antracytu. Część 5: Metoda mikroskopowa oznaczania refleksyjności witrynitu.
• [28] Smoliński, A. 2007. Energetyczne wykorzystanie węgla źródłem emisji rtęci – porównanie zawartości tego pierwiastka w węglach. Ochrona powietrza i problemy odpadów 2, 238, s. 45–53.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).