Ocena efektywności preparatów na bazie kwasu ortokrzemowego do wzmacniania zabytkowych zapraw sztukatorskich typu lubelskiego

• Autorzy: Barnat-Hunek D. , Klimek B.

Warianty tytułu

EN

Valuation of possibility of the silicon based preparations application for strengthening Lublin-type mouldings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W Małopolsce na początku XVII w. powszechne były płaskie, geometryczne dekoracje o niemiecko-północnej genezie, pojawiające się w indywidualnych rodzajach, charakterystycznych dla ośrodków, w których miał miejsce ruch budowlany. Typowe odmiany tych dekoracji opisał J. Szablowski, wskazując dekoracje sieciowe (charakterystyczne dla Lublina), okuciowe oraz złożone z osobnych geometrycznych figur – typowe dla Krakowa [1]. W typie „krakowskim” dostrzegano charakter „zachodnio-europejski”, natomiast typ „lubelsko-kaliski” miał być domeną lokalnych, majstrów murarskich [2], to spostrzeżenie nie ma jednakże oparcia w faktach, gdyż dla listwowych, lubelskich dekoracji nietrudno wytypować zagraniczne pierwowzory [3]. W artykule przedstawiono ocenę możliwości zastosowania preparatów wzmacniających na bazie estrów kwasu ortokrzemowego różniących się podstawnikami. Środki te wykorzystywane są w pracach konserwatorskich do wzmacniania takich materiałów jak tynki wapienne i zaprawy sztukatorskie.

EN

At the beginning of XVII-th Century in Little Poland region, flat, geometric decorations were common. Their came from North Germany and appeared in individual types, characteristic for particular regions. Typical variants of decorations were described by J. Szablowski with underlined net (typical for Lublin region), ferrule and geometrical decorations (typical for Cracow region). Cracovian-type decoration resembled West-European decorations and Lublin-Calisia-type were made by local bricklayers, which is hard to be proven, because of the foreign prototypes visible in many Lublin decorations. Article presents valuation of the silicon based preparations application possibility for strengthening Lublin-type mouldings. Valuated preparations differ in compounds. They are applied for conservatory works to strengthen such materials like calcium plasters and mouldings.

Słowa kluczowe

PL

sztukateria typu lubelskiego; wzmacnianie; preparaty; kwas ortokrzemowy

EN

moldings’ of the lubelski type; strengthening; preparation; silicon product

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Budownictwo i Architektura
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 12, nr 4
• Strony: 71--81
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Barnat-Hunek D.

• Katedra Budownictwa Ogólnego, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska

autor

Klimek B.

• Katedra Konserwacji Zabytków, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska

Bibliografia

• [1] Szablowski J. Architektura krakowskiego kościoła Bernardynów [w:] Kantak K., Szblowski J. Żarnecki J. Kościół i klasztor Bernardynów w Krakowie. Kraków 1938, s. 92, 93.
• [2] Karpowicz M. Rzeźba około roku 1600-1630 [w:] Sztuka około roku 1600. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Warszawa 1974, s. 57.
• [3] Kurzej M. Siedemnastowieczne sztukaterie w Małopolsce. Kraków 1012.
• [4] Zin W. Rzemiosło renesansowych sztukatorów lubelskich. Czasopismo Techniczne 5 (1958) 7-14.
• [5] Łukaszewicz J.W. Badania nad zastosowaniem związków krzemoorganicznych w konserwacji zabytków. Toruń 2002.
• [6] Barnat-Hunek D., Klimek B. Ocena efektywności preparatów na bazie kwasu ortokrzemowego do wzmacniania zabytkowych tynków. Materiały Budowlane 9 (2011) 40-41.