Ropa naftowa jako główny surowiec energetyczno-przemysłowy

• Autorzy: Ptak S. , Jakóbiec J.

Identyfikatory

DOI

10.18668/NG.2016.06.09

Warianty tytułu

EN

Crude oil as the main energy-industrial raw material

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ropa naftowa to naturalny i wyjątkowy surowiec przemysłowy. Jest ona obecnie wykorzystywana głównie do produkcji paliw płynnych, stosowanych do napędu środków transportu, ale także do wytwarzania innych produktów niezbędnych do zaspokajania potrzeb gospodarczych świata. Do takich produktów zaliczamy środki smarowe, w tym oleje silnikowe i przemysłowe, smary plastyczne, produkty parafinowe i woski, asfalty drogowe oraz przemysłowe, plastyfikatory naftowe i inne specyfiki naftowe, a także surowce petrochemiczne. Klasyfikacja produktów naftowych otrzymywanych w wyniku przerobu ropy naftowej została przedstawiona w normie ISO 8681. W normie tej przetwory naftowe i produkty podobne zostały podzielone na: paliwa, rozpuszczalniki i surowce dla przemysłu chemicznego, środki smarowe, oleje przemysłowe i produkty podobne, woski i asfalty. Ropa naftowa jeszcze przez długie lata będzie podstawowym i strategicznym surowcem w skali globalnej.

EN

Crude oil is a natural and unique industrial feedstock in the world. It is at present used mainly to produce liquid fuels applied for the propulsion of means of transport, but also for other products necessary to meet the economic needs of the world. These products include lubricants, motor and industrial oils, greases, paraffins and waxes, paving grade and industrial bitumens, plasticizer oils, and other petroleum specifics, and petrochemical raw materials. The classification of petroleum products obtained by processing crude oil was presented in standard ISO 8681. In this standard, petroleum products and related products have been divided into: fuel, solvents and raw materials for the chemical industry, lubricants, industrial oils and related products, waxes and asphalts. Crude oil for many years to come, will be the basic and strategic resource on a global scale.

Słowa kluczowe

PL

ropa naftowa; produkty naftowe; klasyfikacja produktów naftowych

EN

crude oil; petroleum products; classification of petroleum products

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2016
• Tom: R. 72, nr 6
• Strony: 451--460
• Opis fizyczny: Bibliogr. 43 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Ptak S.

• Zakład Olejów, Środków Smarowych i Asfaltów, Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Lubicz 25 A, 31-503 Kraków

autor

Jakóbiec J.

• Katedra Technologii Paliw, Wydział Energetyki Paliw, Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• [1] Bartyzel A.: Badanie selektywności rozpuszczalników organicznych stosowanych w procesach ciągłej ekstrakcji rozpuszczalnikowej wysokoaromatycznych olejów naftowych. Nafta-Gaz 2012, nr 10, s. 693–698.
• [2] Bastardo-Zambrano L.: The Global Naphthenic Market. Present and Future-Challenges and Opportunities, NYNAS, Kraków 2011.
• [3] Bender M.: Global aromatics supply – today and tomorrow. Konferencja New Technologies and Alternative Feedstocks in Petrochemistry and Refining DGMK, Drezno 2013.
• [4] Bieleń W., Matysik I.: Shale oil – nowy aspekt poszukiwania niekonwencjonalnych złóż węglowodorów w formacjach łupkowych. Nafta-Gaz 2013, nr 12, s. 879–886.
• [5] Bochen A. (red.): Nafta polska. Bydgoszcz, Polska Izba Paliw Płynnych, 2015.
• [6] BP: BP Statistical Review of World Energy. June 2015. https://www.bp.com/content/dam/bp/pdf/energy-economics/statistical-review-2015/bp-statistical-review-of-world-energy-2015-full-report.pdf (dostęp: sierpień 2015).
• [7] Ciekłe paliwa opałowe i napędowe. http://fluid.wme.pwr.wroc.pl/~spalanie/dydaktyka/spalanie_wyklad_mechanika/PALIWA/3_Ciekle_paliwa.pdf (dostęp: październik 2015).
• [8] Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN)/TC 336 – Bituminous binders.
• [9] Freund M., Csikos R., Kesztheley S., Mozes G.: Paraffin Products: Properties, Technologies, Applications. Budapest, Akademiai Kiado, 1982.
• [10] Grupa Lotos: Raport za 2014. http://raportroczny.lotos.pl/pl/wyniki-i-perspektywy/wyniki-segmentow/dzialalnosc-operacyjna (dostęp: październik 2015).
• [11] Ibbotson A., Lopes C.: Global Petrochemical Overview: Changing Olefins Markets. 34 Latin American Petrochemical Annual Meeting, Apla, 10 listopada 2014.
• [12] Klasyfikacja jakościowa olejów przekładniowych według Amerykańskiego Instytutu Nafty (API).
• [13] Klasyfikacja jakościowa olejów silnikowych według Amerykańskiego Instytutu Nafty (API).
• [14] Klasyfikacja jakościowa olejów silnikowych według Międzynarodowego Komitetu Standardów i Aprobat Środków Smarnych (International Lubricant Standardization and Approval Committee – ILSAC).
• [15] Klasyfikacja jakościowa olejów silnikowych według Stowarzyszenia Europejskich Producentów Samochodów (Association des Constructeurs Européens d’Automobiles – ACEA).
• [16] Klasyfikacja lepkościowa olejów przekładniowych samochodowych według Society of Automotive Engineers, SAE J 306.
• [17] Klasyfikacja lepkościowa olejów silnikowych według Society of Automotive Engineers, SAE J 300.
• [18] Lotos stawia na ciągły rozwój. http://www.rynekinwestycji.pl/lotos-stawia-na-ciagly-rozwoj/ (dostęp: czerwiec 2015).
• [19] Możeński C., Igras J.: Przemysł nawozowy – czy to już historia, czy przyszłość polskiej chemii? 8 Kongres Technologii Chemicznej, Rzeszów 2015.
• [20] OPEC: World Oil Outlook 2014. www.opec.org (dostęp: październik 2015).
• [21] Petroleum coke, total production (thousand metric tons) – for all countries. http://www.factfish.com/statistic/petroleum%20coke,%20total%20production (dostęp: październik 2015).
• [22] Phadke M.: A global supply and demand overview of the base oils market. KLINE, 18 ICIS World Base Oils and Lubricants, London 2014.
• [23] Pilat S.: Zarys technologii nafty. Reprint, Kraków 2001.
• [24] Propene (Propylene). http://www.essentialchemicalindustry.org/chemicals/propene.html (dostęp: październik 2015).
• [25] Ptak S.: Klasyfikacja jakościowa i charakterystyka przemysłowych środków smarowych. Nafta-Gaz 2012, nr 7, s. 454–461.
• [26] Ruhle T.: Hydraulic Fluids: Future and Present – The perspective of on Additive Supplier. ACI European Base Oil and Lubricant Conference, Kraków 2011.
• [27] Rutkowski M.: Technologia chemiczna ropy naftowej i gazu. Wrocław, Politechnika Wrocławska, 1976.
• [28] Smakowski T., Ney R., Galos K. (red.): Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i świata 2012. Państwowy Instytut Geologiczny – PIB, Warszawa 2014.
• [29] Surygała J. (red.): Ropa naftowa: właściwości, przetwarzanie, produkty. Vademecum Rafinera. Warszawa, WNT, 2006.
• [30] Totten G. E. (ed.): Fuels and Lubricants Handbook: Technology, Properties, Performance and Testing. Part 19: Petroleum Waxes. ASTM International, 2003.
• [31] Worldwide Fuel Charter. Fifth Edition. September 2013. http://www.acea.be/uploads/publications/Worldwide_Fuel_Charter_5ed_2013.pdf (dostęp: październik 2015).
• Akty prawne i normatywne
• [32] Dyrektywa 2005/69/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 listopada 2005 r. zmieniająca po raz dwudziesty siódmy dyrektywę Rady 76/769/EWG w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich odnoszących się do ograniczeń we wprowadzaniu do obrotu i stosowaniu niektórych substancji i preparatów niebezpiecznych (wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w olejach-zmiękczaczach i oponach).
• [33] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/30/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. zmieniająca dyrektywę 98/70/WE odnoszącą się do specyfikacji benzyny i olejów napędowych, wprowadzająca mechanizm monitorowania i ograniczania emisji gazów cieplarnianych, zmieniająca dyrektywę Rady 1999/32/WE odnoszącą się do specyfikacji paliw wykorzystywanych przez statki żeglugi śródlądowej oraz uchylającą dyrektywę 93/12/EWG.
• [34] Norma ASTM D1655 – 15d Standard Specification for Aviation Turbine Fuels.
• [35] Norma Defence Standard 91-91/5.
• [36] Norma PN-C 96024:2011 Przetwory naftowe. Oleje opałowe.
• [37] Norma PN-EN 228:2012 Paliwa do pojazdów samochodowych. Benzyna bezołowiowa. Wymagania i metody badań.
• [38] Norma PN-EN 589:2012 Paliwa do pojazdów samochodowych. LPG. Wymagania i metody badań.
• [39] Norma PN-EN 590:2013 Paliwa do pojazdów samochodowych. Oleje napędowe. Wymagania i metody badań.
• [40] Norma PN-ISO 3448:2009 Przemysłowe ciekłe środki smarowe. Klasyfikacja lepkościowa ISO.
• [41] Norma PN-ISO 6743-10:1989 Środki smarowe, oleje przemysłowe i produkty podobne (klasa L). Klasyfikacja. Część 10: Grupa Y (Inne zastosowania).
• [42] Norma PN-ISO 6743-99:2009 Środki smarowe, oleje przemysłowe i produkty podobne (klasa L). Klasyfikacja. Postanowienia ogólne.
• [43] Norma PN-ISO 8681:2015 Przetwory naftowe i produkty podobne. Metoda klasyfikacji. Definicja klas.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.