Interdyscyplinarny charakter chemii sanitarnej

• Autorzy: Szymański K. , Włodarczyk-Makuła M.

Warianty tytułu

EN

Interdisciplinary Character of Sanitary Chemistry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Sanitary chemistry is a component of environmental chemistry, based on the issues of general, organic and instrumental chemistry. The level of chemistry development is important for the development of other scientific disciplines such as: environmental engineering or planning, design and protection of the environment. These disciplines are mentioned in the areas of technical, natural and agricultural sciences. As part of the sanitary chemistry research in two directions: the study of water and wastewater quality are conducted. The studies include an assessment of water quality of surface- and groundwater, which are the source of water supply for: population, industry and agriculture, water treatment processes and water monitoring. The wastewater research are concerning the wastewater introduced into the sewage system, wastewater treatment plants and to the receivers. The development of sanitary chemistry involves the development of analytical techniques and procedures in order to determine a greater number of pollutants in water and wastewater and enhancing the accuracy of compounds which has been already designated. Therefore, in framework of sanitary chemistry development following actions are performed: improvement of research procedures including the validation, design and construction of new measuring and control devices, automation of test equipment, including the coupled systems, determination of trace-level components: micro-pollutants, metabolic products, intermediate products, water and wastewater treatment, determination of "emerging contaminants", development of solvent-free techniques, minimization of cost, energy and the waste materials emission, the extension the scope of speciation analysis and their applications, development of biological methods in chemical analysis, introduction the continuous analysis into monitoring, improvement of the quality of chemical analysis results, statistical processing of chemical analysis, which allows on forecasting changes in water quality. Trends in the sanitary chemistry development in the world indicate a continuous improvement of analytical techniques and measurement and control appliances, the elaboration of new analytical procedures and develop existing ones.

Słowa kluczowe

PL

chemia sanitarna; techniki analityczne; układy sprzężone; walidacja procedur badawczych; monitoring środowiska; mikrozanieczyszczenia; emerging contaminants; woda; ścieki; osady ściekowe; odpady; sanitary chemistry; analytical techniques; coupled systems; validation of research procedure; environmental monitoring; micropollutants; emerging contaminants; water; wastewater; sewage sludge; waste

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2015
• Tom: Tom 17, cz. 1
• Strony: 540--559
• Opis fizyczny: Bibliogr. 55 poz.

Twórcy

autor

Szymański K.

• Politechnika Koszalińska

autor

Włodarczyk-Makuła M.

• Politechnika Częstochowska

Bibliografia

• 1. Barcelo D.: Emerging pollutants in water analysis – Editorial. Trends in Analytical Chemistry. 22(10) (2003).
• 2. Bhandari A., Surampalli R.Y., Adams C.D., Champagne P., Ong S.K., Tyagi R.D., Zhang T.C.: Contaminants of Emerging Environmental Concern, American Society of Civil Engineering, Reston, Virginia 2009.
• 3. Bodzek M., Konieczny K.: Wykorzystanie technik membranowych w uzdatnianiu wody do picia, Cz. II. Usuwanie związków organicznych, Technologia Wody. 2, 15–31 (2010).
• 4. Bolong N., Ismail A.F., Salim M.R., Matsuura T.: A review of the effects of emerging contaminants in wastewater and options for their removal, Desalination. 239(1–3), 229–246 (2009).
• 5. Buszewski B., Kosobudzki P.: Fizykochemiczne metody analizy w chemii środowiska, Wydawnictwo Uniwersytetu M. Kopernika, Toruń 2008.
• 6. Czarnomski K., Izak E.: Trwałe zanieczyszczenia organiczne w środowisku,Rozporządzenie Wspólnoty Europejskiej Nr 850/2004. Materiały informacyjne, Ministerstwo Środowiska, Wydawca Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 2008.
• 7. Dojlido J., Dożańska W., Hermanowicz W., Koziorowski B., Zerbe J.: Fizyczno-chemiczne badanie wody ścieków. Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2010
• 8. Dymaczewski Z. (red): Poradnik eksploatatora oczyszczalni ścieków. Wyd. PZiTS O/Poznań, Poznań 2011.
• 9. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/39/UE z dnia 12 sierpnia 2013 r. zmieniająca dyrektywy 2000/60/WE i 2008/105/WE w zakresie substancji priorytetowych w dziedzinie polityki wodnej (Dz. Urz. UE, 24.8.2013, L226/1)
• 10. Dżygiel P., Wieczorek P.P.: Supported liquid membranes and their modifications: definition, classification, theory, stability, application and perspectives. Chapter 3, 73–140 (in) Liquid Membranes. Principles and Applications in Chemical Separations and Wastewater Teatment, Eds. V. Kislik, Elsevier 2010.
• 11. Evangelou V.P.: Environmental soil and water chemistry, Principles and Applications. J.Willey & Sons, Inc, New York 1998.
• 12. Gdaniec-Pietryka M., Wolska L., Namieśnik J.: Physical speciation of polychlorinated biphenyls in the aquatic environment. Trends in Analytical Chemistry. 22(10), 1005–1012 (2007).
• 13. Grochowalski A.: Badania nad oznaczaniem polichlorowanych dibenzodioksyn, dibenzofuranów i bifenyli. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Monografia 272, Kraków 2000.
• 14. Gromiec M.J.: Kierunki planowanych zmian dyrektywy osadowej w Unii Europejskiej. Inżynieria i Ochrona Środowiska. 4(2), 149–160 (2001).
• 15. Grung M., Holth T.F., Jacobsen M.R.: Polycyclic Aromatic Hydrocarbon (PAH) metabolites in Atlantic cod exposed via water or diet to a synthetic produced water. Journal of Toxicology and Environmental Health, A, 72(3–4), 254–265 (2009).
• 16. Hermanowicz W.: Chemia sanitarna. Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1984.
• 17. Hulanicki A.: Współczesna chemia analityczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• 18. Kiedryńska L., Papciak D., Granops M.: Chemia sanitarna. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa 2006.
• 19. Kobayashi S., Kitadai M., Sameshima K., Ishii Y., Tanaka A.: A theoretical investigation of the conformation changing of dioxins in the binding site of dioxin receptor model; role of absolute hardness-electronegativity activity diagrams for biological activity. Journal of Molecular Structure.475(2–3), 203–217 (1999).
• 20. Konieczka P., Namieśnik J., red.: Ocena i kontrola jakości wyników pomiarów analitycznych. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne WNT Warszawa 2007.
• 21. Kookana R.S., Correll R.L., Miller R.B.: Pesticide impact Rating Index – A pesticide risk indicator for water quality. Water, Air and Soil Pollution. 5(1–2), 45–65 (2005).
• 22. Kowal A.L., Świderska-Bróż M.: Oczyszczanie wody. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
• 23. Kupryszewski G.: Wstęp do chemii organicznej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• 24. Mechlińska A., Wolska L., Namieśnik J.: Isotope-labeled substances in analysis of persistent organic pollutants in environmental samples. Trends in Analytical Chemistry. 29(8), 820–831 (2010).
• 25. Namieśnik J.: Trendy w analityce i monitoringu środowiska, dostępne na stronie www.pg.gda.pl
• 26. Namieśnik J., Jamrógiewicz Z., Pilarczyk M., Torres L.: Przygotowanie próbek środowiskowych do analizy. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2000.
• 27. Nawrocki J. red.: Uzdatnianie wody. Procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne. PWN, Warszawa 2010.
• 28. Obwieszczenie Ministra Środowiska w sprawie ogłoszenia aktualizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (MP Nr 62 poz. 589, 2011).
• 29. Obwieszczenie Ministra Środowiska w sprawie wysokości stawek kar za przekroczenie warunków wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi oraz za przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu, na rok 2012 (MP Nr 94, poz. 957, 2011)
• 30. Obwieszczenie Ministra Środowiska w sprawie wysokości stawek kar za przekroczenie warunków wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi oraz za przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu na r. 2014 (MP poz. 821, 2013).
• 31. Rozporządzenie Ministra Budownictwa w sprawie sposobu realizacji obowiązku dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (DZ.U. Nr 136 poz. 964, 2006).
• 32. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie obszarów wiedzy, dziedzin nauki i sztuki oraz dyscyplin naukowych i artystycznych (Dz. U Nr 179, poz. 1065, 2011).
• 33. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U Nr 258, poz. 1550, 2011).
• 34. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U Nr 162, poz. 1008, 2008, Dz. U. Nr 257, poz. 1545, 2011).
• 35. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 137, poz. 924, 2010).
• 36. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. Nr 143, poz. 896, 2008).
• 37. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, których wprowadzenie w ściekach przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodno prawnego (Dz. U. Nr 233 poz. 1988, 2005; Dz. U Nr 229 poz. 1538, 2009).
• 38. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. Nr 137, poz. 984, 2006 oraz Dz.U. Nr 27, poz. 169, 2009).
• 39. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wykazu substancji priorytetowych w dziedzinie polityki wodnej (Dz.U. 254, poz. 1528, 2011)
• 40. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wody przeznaczone do spożycia (Dz.U. Nr 204, poz. 1728, 2002).
• 41. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. Nr 61, poz. 417, 2007; Dz.U. Nr 72, poz. 466, 2010).
• 42. Schecter A., Birnbaum L., Ryan J.J., Constable J.D.: Dioxins: An overview. Environmental Research. 101(3), 419–428 (2006).
• 43. Szczepaniak W.: Metody instrumentalne w analizie chemicznej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• 44. Szymański K., Siebielska I.: Analityczne aspekty oceny jakości zanieczyszczonych wód podziemnych. Ochrona Środowiska. 76(1), 15–18 (2000).
• 45. Tadeo J.L., Sanchez-Brunete C., Albero B., Garcia-Valcarcel A.I., Perez R.A.: Analysis of emerging organic contaminants in environmental solid samples. Central European Journal of Chemistry. 10(3), 480–520 (2012).
• 46. Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. Nr 72 poz. 747, 2001).
• 47. Ustawa. Prawo wodne ( Dz. U. Nr 115 poz. 1229, 2001).
• 48. VanLoon G.W., Duffy S.J.: Chemia środowiska. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• 49. Wieczorek P.P.: Membrany ciekłe jako efektywna metoda wydzielania, rozdziału i oczyszczania mieszanin. Przemysł Chemiczny. 86(10), 996– 1000 (2007).
• 50. Włodarczyk-Makuła M.: Wybrane mikrozanieczyszczenia w środowisku wodnym i glebowym. Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, Vol. 104 (2013).
• 51. Wolska L.: Miniaturised analytical procedure of determining polycyclic aromatic hydrocarbons and polychlorinated biphenyls in bottom sediments. Journal of Chromatography A., 959(1–2), 173–180 (2002).
• 52. Wolska L., Gdaniec-Pietryka M., Konieczka P., Namieśnik J.: Problems of PAH quantification by GC-MS method using isotope-labelled standards. Talanta. 78(3), 730–735 (2009).
• 53. Wolska L., Rawa-Adkonis M., Namieśnik J.: Determining PAHs and PCBs in aqueous samples: finding and evaluating sources of error. Analytical and Bioanalytical Chemistry. 382, 1389–1397 (2005).
• 54. Wowk J.: Naturalna technologia wody. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne WNT, Warszawa 2012.
• 55. www.gios.gov.pl