Ku doskonałości materii – apoteoza estetyki betonu

• Autorzy: Bigaj P.

Warianty tytułu

EN

Towards the perfection of matter – apotheosis of the aesthetics of concrete

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ostatni, przeszło stuletni okres ewolucji materiałowej betonu (żelbetu) sprawił, że stał się on nowoczesnym, wyjątkowo podatnym na plastyczne uformowanie tworzywem architektonicznym, które pozwala łączyć w jednej materii wizualne oczekiwania twórcy-artysty z możliwościami projektowania jego właściwości inżynierskich. Proces przeobrażania betonu z materiału „pospolitego”, o przeznaczeniu czysto utylitarnym, w rodzaj ideologicznej materii, której nadrzędną rolą stała się jej wartość estetyczna, można określić mianem transmutacji. Zjawisko to wydaje się mieć determinujące znaczenie w kształtowaniu teoretycznych podstaw dla pewnego obszaru architektury, aspirującej do miana współczesnej awangardy, którą zwykło się dziś nazywać „architekturą betonową”. Sam beton zyskał tu pewien rodzaj nobilitacji, rozumianej w kategoriach wyidealizowanej apoteozy materii.

EN

The latest, over one hundred-year period of the material evolution of concrete (reinforced concrete) has turned it into a modern architectural material, which, being exceptionally susceptible to plastic moulding, allows one to combine within one matter the visual expectations of the creator-artist with the possibilities of designing its engineering properties. The process of transforming concrete from a “common”, purely utilitarian material into a kind of ideological matter whose primary role has become its aesthetic value can be termed as transmutation. This phenomenon seems to have a determinative significance in shaping theoretical foundations for a certain area of architecture which aspires to the name of the contemporary avant-garde, today commonly referred to as “concrete architecture”. Concrete itself has gained some kind of ennoblement, understood in terms of the idealised apotheosis of matter.

Słowa kluczowe

PL

transmutacja betonu; architektura betonowa; estetyka betonu

EN

transmutations of concrete; concrete architecture; aesthetic of concrete

• Wydawca: Zakład Architektury Mieszkaniowej i Kompozycji Architektonicznej, Instytut Projektowania Architektonicznego, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska
• Czasopismo: Pretekst
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 8
• Strony: 47--53
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., fot.

Twórcy

autor

Bigaj P.

• Politechnika Krakowska

Bibliografia

• A. Sant’Elia, Futurist Architecture. Manifesto, Mediolan, 11 lipiec 1914 r. [w:] G. Celant (red.), Architecture & Arts 1900/2004, Skira, Milan 2004.
• Le Corbusier, W stronę architektury (tłum. T. Swoboda), Fundacja Centrum Architektury, Warszawa 2012.
• D. Kozłowski (red.), Architektura Betonowa, Polski Cement, Kraków 2001.
• J.-L. Cohen, G.M. Moeller (editors), Liquid Stone New Architecture in Concrete, Brickhäuser, Basel-Boston-Berlin 2006.
• M. Charciarek, Związki idei i materii w architekturze betonowej, Wydawnictwo PK, Kraków 2015.
• R. Koolhaas, Deliryczny Nowy Jork, Karakter, Kraków 2013.
• K. Kucza-Kuczyński, Beton w architekturze mieszkaniowej, [źródło:] http://www.dnibetonu.pl/page/archiwum_abstract/?pa_id=108 [data dostępu: 2.04.2017].
• D. Watkin, Historia architektury zachodniej, Arkady, Warszawa 2006.
• S. Giedion, Przestrzeń, czas i architektura. Narodziny nowej tradycji, PWN, Warszawa 1968.
• Ch. Jencks, Ruch nowoczesny w architekturze, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1987.
• A. Darłak, Z. Pilch (red.), Natura betonu – siedzisko, publikacja towarzysząca warsztatom betonowym dla studentów architektury i rzeźby, Polski Cement, Kraków 2006.
• W. Niebrzydowski, Beton i żelbet a formy architektoniczne XX wieku, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok 2008.
• Platon, Timajos [w:] Platon, Dialogi (przeł. W. Witwicki), Unia Wydawnicza „Verum”, Warszawa 2007.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).