Radowa gorączka

• Autorzy: Pospieszny Tomasz , Wajs-Baryła Ewelina , Nowak Izabela

Identyfikatory

DOI

10.53584/wiadchem.2024.01.4

Warianty tytułu

EN

Radium fever

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

When Marie Skłodowska-Curie began research on the radiation of uranium compounds discovered by Henri Becquerel, she uncovered two new chemical elements, sparking a revolution in atomic science. From the very beginning, radium was hailed as a miraculous element; itssalts emitted heat, colored porcelain and glass, and emitted a unique glow. Radium quickly found applications in medicine, where it was not only used to treat diseases but also employed in „mild radium therapy” for preventive purposes. Radium, however, possessed not only healing properties but also purported to have the ability to beautify, rejuvenate, prevent, and captivate. A global „radium fever” ensued, leading to the addition of radioactive salts to almost all everyday products. The stories of the „radium girls” and golfer Eben Byers, however, cast a shadow over the fame of radium.

Słowa kluczowe

PL

rad; Maria Skłodowska-Curie; radioaktywność; radowe kosmetyki; radowe dziewczyny

EN

radium; Marie Skłodowska-Curie; radioactivity; radium cosmetics; radium girls

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Chemiczne
• Czasopismo: Wiadomości Chemiczne
• Rocznik: 2024
• Tom: [Z] 78, 1-2
• Strony: 71--100
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz. fot., rys.

Twórcy

autor

Pospieszny Tomasz

• Zakład Produktów Bioaktywnych, Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Uniwersytetu Poznańskiego 8, 61-614 Poznań

• https://orcid.org/0000-0001-5071-7016

autor

Wajs-Baryła Ewelina

• Wydawnictwo SOPHIA ul. Relaksowa 28a, 02-796 Warszawa

• https://orcid.org/+0009-0007-7926-0014

autor

Nowak Izabela

• Zakład Chemii Stosowanej, Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Uniwersytetu Poznańskiego 8, 61-614 Poznań

• https://orcid.org/0000-0002-1113-9011

Bibliografia

• [1] T. Pospieszny, Nowa Alchemia czyli historia radioaktywności, Wydawnictwo Sophia, Warszawa 2022.
• [2] T. Pospieszny, Maria Skłodowska-Curie. Zakochana w nauce. Polskie Towarzystwo Chemiczne & Wydawnictwo Sophia, Warszawa 2024.
• [3] M. Skłodowska-Curie, Autobiografia i wspomnienie o Piotrze Curie, GAL Editions, Warszawa 2017.
• [4] R.W. Holmes, Substance of the Sun: The Cultural History of Radium Medicines in America, Dissertation, University of Texas, Austin 2010.
• [5] R. F. Mould, Radium history mosaic, Nowotwory. Journal of Oncology, 57, supplement 4, Warszawa 2007.
• [6] H. Becquerel, P. Curie, L’action physiologique des rayons du radium. Comptes Rendus de l’Académie des Sciences 1901, 132, s. 1289.
• [7] C. Moffet, M. Curie. The discaver of radium, The Strand Magazine, 27, 1904, I-VI, s. 66.
• [8] T. Lefebvre, C. Raynal, Le mystere Tho-Radia, La revue de practicien, 2007, 57 (8), s. 922.
• [9] R.M. Macklis, Radithor and the Era of Mild Radium Therapy, JAMA, 1990, 264 (5), s. 614.
• [10] A. Jaboin, G. Beaudoin, Sur les unites de mesure allemande en française de l’émanation radioactives, J. Pharmacie Chimie ,1910; 7th series, 1, 497.
• [11] T. Lefebvre, C. Raynal, Du radium dans les pharmacies! Première partie: les usages pharmaceutiques duradium avant la Première Guerre mondiale. Revue d'histoire de la pharmacie, 98, 2011, 431.
• [12] C. Raynal, T. Lefebvre, Tho-Radia: l’histoire d'une gamme au-delà de la cosmétique, La Cosmétothèque. Le Conservatoire des sciences et techniques de l’industrie cosmétique, 2016, s. 3.
• [13] T. Lefebvre, C. Raynal, De l’Institut Pasteur à Radio Luxembourg. L”histoire étonnante du Tho-Radia, Rev. Hist Pharm, 2002, 50 (335), s. 461.
• [14] T. Lefebvre, C. Raynal, Autour de l’iconographie de Tho-Radia, Revue d’histoire de la pharmacie, 105, 399, 2018, s. 396.
• [15] R.M. Díaz Díaz, C. Garrido Gutiérrez, P. Maldonado Cid, Radioactive Cosmetics and Radiant Beauty (Cosméticos radioactivos. La belleza «radiante»), History and Humanities in Dermatology, 111 (2020) 863-865 DOI: 10.1016/j.adengl.2020.09.014
• [16] N. Huchette, C. Maiani, The radium saga. The Musée Curie notebooks, Musée Curie, Paris 2019.
• [17] K. Moore, The Radium Girls. Mroczna historia promiennych kobiet z Ameryki, Warszawa 2018.
• [18] I. Spielvogel, B. Skolik i M. Migała, Radioterapia i radonoterapia w polskich uzdrowiskach, „Szkice historyczne Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii”, 2022, 3, nr 10–11.
• [19] L. Wertenstein, W. Bartnicka. J. Biczyk, Badania nad radjoczynnością zdrojów mineralnych południowej Polski, Medycyna Doświadczalna i Społeczna, 1926.
• [20] Rad jako środek leczniczy: Jachimowskie (St. Joachimsthal) suche okłady (kompresy) radowe „Radiumchema”, Drukarnia „Siła”, Warszawa 1931.
• [21] S. Arytmiński, Rad w preparatach kosmetycznych, Kosmetyka Nowoczesna, 1, 1934, nr 2-4, s. 11.
• [22] R. F. Mould, F. A. Duck, J. O. Lubenau, Karnotyt – odkrycie złóż uranu, na bazie których powstał amerykański przemysł radowy, Nowotwory. Journal of Oncology, 2010, 60, 3, s. 274.
• [23] R.M. Macklis, The Great Radium Scandal, Scentific American, 1993, 269, 2.
• [24] J.-M.Cosset, R. Huynh, La fantastique histoire du radium, Ouest-France, Paris 2011.
• [25] R.M. Macklis, Radithor and the Era of Mild Radium Therapy, JAMA, 1990, 264, 5, s. 614.
• [26] K.A. DeVille, M.E. Steiner, New Jersey Radium Dial Workers and the Dynamics of Occupational Disease Litigation in the Early Twentieth Century, Missouri Law Review, 62, (1997), 2, s. 281.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).