Sady w krajobrazie – między archetypem raju a współczesnym ogrodem użytkowym

• Autorzy: Staniewska A. , Skrzyński J.

Warianty tytułu

EN

Orchard landscape – between the archetype of paradise and a contemporary utility garden

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Sady są nieodłącznym elementem polskiego krajobrazu. Utożsamiane z archetypicznym rajem z jednej strony, są obszarami produkcji owoców, czyli założeniami z definicji użytkowymi. Praca podejmuje problematykę przeobrażeń sadów w skali krajobrazowej zachodzących w związku z wprowadzaniem do uprawy różnych odmian i ich odmiennymi pokrojami oraz kształtowaniem koron w celu osiągania jak najlepszych plonów. Artykuł opisuje kilka aspektów tego zagadnienia, począwszy od archetypu rajskiego ogrodu, przez ukazanie odmian historycznych i współczesnych oraz różnic w ich prowadzeniu, aż po rozważania dotyczące estetycznych aspektów założeń sadowniczych z punktu widzenia sztuki ogrodowej. Studium przypadku dotyczy malowniczego regionu jeziora Bodensee jako inspirującego przykładu obszaru nowoczesnego sadownictwa.

EN

Polish landscape in many regions still remains agricultural. Especially visible and typical are orchards. They are often traditionally associated with the archetype of the paradise, while on the other hand they are typical utility gardens. The paper deals with the landscape change connected with the development of pomology in the last 60 years and introduction of dwarfing rootstocks of apple trees. A comparison between old and new apple cultivars is made and different ways of forming are shown. Aesthetic aspects were also analysed with the reference to landscape interiors theory and composition. Apart from Polish examples, a case study focuses on the Bodensee region in southern Germany.

Słowa kluczowe

PL

sad; kompozycja sadu; krajobraz rolniczy; dawne odmiany jabłoni

EN

orchard; orchard composition; agricultural landscape; old apple cultivars

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 109, z. 8-A
• Strony: 103--118
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., il.

Twórcy

autor

Staniewska A.

• Instytut Architektury Krajobrazu, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

autor

Skrzyński J.

• Katedra Sadownictwa i Pszczelnictwa, Wydział Ogrodniczy, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Bibliografia

• LE BERRYAIS R., Traité des jardins, ou le nouveau de la Quintinye, Paryż 1785, źródło: http://books.google.pl/books?id=KQsOAAAAQAAJ&pg=PA69&hl=fr&source-=gbs_toc_r&cad=4#v=onepage&q&f=false.
• DZIUBIAK M., Moda na stare odmiany jabłoni, cz.II, „Szkółkarstwo” 02/2005, źródło: http://www.szkolkarstwo.pl/article.php?id=519.
• DZIUBIAK M., O dawnych odmianach uprawnych jabłoni i ich pochodzeniu, „Rocznik Dendrologiczny” Vol. 54, 2006, 51-66.
• Erhaltung alter Kernobstsorten, raport z projektu, źródło: http://www.kob-bavendorf.de/projekte/abgeschlossene-projekte/erhalt-alter-kernobstsorten/ergebnisse/resolveuid/9a9a25e09bd1107708b7374b289b9d09 (dostęp: 22.11.2012).
• FARON B., Powrót do korzeni, Kraków 2000, 72.
• HARDY J.A., Traite de la taille des arbres fruitiers suivi de la description des greffes employees dans leur culture, Paryż 1861, źródło: http://books.google.pl/books?id=e9FBAAAAIAAJ&pg=PA207&hl=fr&source=gbs_selected_pages&cad=3#v=onepage&q&f=false , 120 rycin.
• HARTMANN A., Äpfel dominieren den Obstanbau in BadenWürttemberg, „Statistisches Monatsheft Baden-Württemberg” 10/2012, 43-48, źródło: http://www.statistik.baden-wuerttemberg.de/Veroeffentl/Monatshefte/essay.asp?xYear =2012&xMonth=10&eNr=08 (dostęp: 23.11.2012).
• HARTMANN A., Trend zu größeren Betrieben hält an, „Obstanbau” Nr 311/2012, źródło: http://www.statistik.baden-wuerttemberg.de/Pressemitt/2012311.asp (dostęp: 23.11.2012).
• „Jabłka łąckie” jako Chronione Oznaczenia Geograficzne - Stowarzyszenie Łącka Droga Owocowa (Dziennik Urzędowy UE L 285 z dn. 30.10.2010 r. www.ldo.pl). Wniosek dostępny na stronach Ministerstwa Rolnictwa, źródło: http://www.minrol.gov.pl/pol/content/download/23175/121833/file/JABLKA%20LACKIE%20wniosek%20do%20UE.pdf (dostęp: 31.10.2012).
• LELIEUR J.B, La pomone française: ou, traité des arbres fruitiers taillés et cultivés d’après la fructification et la végétation particulière a chaque espèce, Paryż 1842, 331-347, źródło: http://books.google.pl/books?id=qr5BAAAAIAAJ&printsec=frontcover&hl=fr&source =gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false (dostęp: 21.11.2012).
• PIESTRZENIEWICZ C., ‘M.9’ i co dalej?, „Szkółkarstwo” 04/2006, źródło http://www.szkolkarstwo.pl/article.php?id=692.
• Poradnik sadowniczy starych odmian drzew owocowych, praca zbiorowa pod red. R. Sobieralskiej, Świecie 2003.
• QUINTINIE J.B. de la, Le parfait jardinier, ou, Instruction pour les jardins fruitiers et potagers avec une Traité des oranges, suivi de Reflexions sur l’agriculture. Derniére ed., rev., corr. : & augm. d’une Nouvelle instruction pour la culture des fleurs, Paryż 1695, źródło: http://openlibrary.org/books/OL17914874M/Le_parfait_jardinier_ou_Instruction_pour_les_jardins_fruitiers_et_potagers (dostęp: 4.11.2012).
• SALISBURY E.J., Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society, Vol. 12 (Nov., 1966), źródło: http://www.jstor.org/stable/769533.
• SŁOWIŃSKI A., Podkładka ‘M.9’ i jej podklony, „Szkółkarstwo” 03/2000, źródło: http://www.szkolkarstwo.pl/article.php?id=101.
• ŚWIDERKÓWNA A., Rozmowy o Biblii, Warszawa 2008.
• UGOLIK M., Odmiany jabłoni, Kraków 1996.