Świadomość dzieci o osobach z niepełnosprawnościami i ich barierach

• Autorzy: Szadura Kornelia , Gleń Piotr

Identyfikatory

DOI

10.35784/teka.6962

Warianty tytułu

EN

Children’s Awareness of People with Disabilities and Their Barriers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W Polsce idea projektowania uniwersalnego, choć zyskała popularność w latach 90. XX wieku, była już wcześniej związana z prawami człowieka i urbanistyką. Obecnie stanowi standard i wymóg prawny w wielu aspektach projektowych. Te-matyka ta dotyka również szeroko pojętego zagadnienia Zrównoważonego Rozwoju (SDG 11), które promują tworzenie miast bez barier i inkluzywnych przestrzeni dla osób z niepełnosprawnościami. Projektowanie uniwersalne, oparte na różnorodności i potrzebach wszystkich użytkowników, ma na celu eliminację przeszkód technicznych, społecznych i psychologicznych, które ograniczają samodzielność i uczestnictwo w życiu społecznym. Istotnym wyzwaniem pozostaje podnoszenie świadomości społecznej oraz uczenie empatii, co prowadzi do naturalnego projektowania przestrzeni dostępnych dla każdego. Pomocne mogą stać się warsztaty dla dzieci, które wprowadzą świadomość o osobach niepełnosprawnych i ich barierach, jak i również pokażą dotychczasową świadomość na podany temat. Wyniki ukazują, że dzieci miały styczność z osobami niepełnospraw-nymi poruszającymi się na wózku i potrafią wskazać bariery architektoniczne dla tych osób, lecz mniejsza jest świadomość o niepełnosprawności wzrokowej.

EN

In Poland, the idea of universal design, although it gained popularity in the 1990s, was previously associated with human rights and urban planning. Currently, it is a standard and legal requirement in many aspects of design. This topic also touches on the broadly understood issue of Sustainable Development (SDG 11), which promotes the creation of cities without barriers and inclusive spaces for people with disabilities. Universal design, based on the diversity and needs of all users, aims to eliminate technical, social and psychological obstacles that limit independence and participation in social life. Raising social awareness and teaching empathy remains a significant challenge, which leads to the natural design of spac-es accessible to everyone. Workshops for children can be helpful, introducing awareness about people with disabilities and their barriers, as well as showing the current awareness on the given topic. The results show that children had contact with disabled people moving in wheelchairs and can indicate architectural barriers for these people, but there is less awareness of visual impairment.

Słowa kluczowe

PL

projektowanie uniwersalne; niepełnosprawność; bariery architektoniczne

EN

universal design; disability; architectural barriers

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej ; Polska Akademia Nauk, Oddział w Lublinie
• Czasopismo: Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych
• Rocznik: 2024
• Tom: T. 20, nr 1
• Strony: 80--87
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., fot., tab., wykr.

Twórcy

autor

Szadura Kornelia

• Koło Naukowe Architektury Współczesnej, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska

• https://orcid.org/0009-0002-0209-9107+

autor

Gleń Piotr

• Katedra Architektury Współczesnej, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska

• https://orcid.org/0000-0002-2975-408X

Bibliografia

• [1] „O co tyle szumu? Projektowanie uniwersalne”, Formy. Adres: https://formy.xyz/artykul/o-co-tyle-szumu-projektowanie--uniwersalne/ [Dostęp: 17 grudzień 2024].
• [2] Bohun A., „Teachers’ Knowledge and Use of Universal Design Principles in the EFL classroom”, (paź. 2022).
• [3] Kamińska D. et al., „Universal design and empathic design for engineers”, Medycyna Pracy. Workers’ Health and Safety, t. 74, nr 3, (wrz. 2023), s. 211−225. https://doi.org/10.13075/mp.5893.01388.
• [4] Kowalski K., Projektowanie bez barier – wytyczne, I wyd. Warszawa: Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, 2010.
• [5] Szalewicz K., „Projektowanie uniwersalne - zagospodarowanie przestrzeni dla osób niepełnosprawnych”, Niepełnospraw-ność, t. 2018, nr Nr 30 (2018), (wrz. 2018), s. 401−419. https://doi.org/10.4467/25439561.NP.18.038.9876.
• [6] Gleń P. i Riekste A., „Teoria i praktyka w nauczaniu projektowania uniwersalnego”, Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych, t. 19, nr 1, (sie. 2023), s. 87−96. https://doi.org/10.35784/teka.3600.
• [7] Adaszyńska E., „Projektowanie uniwersalne - dostępność i uczestnictwo dla wszystkich”, (2017).
• [8] Jówko E., „Projektowanie uniwersalne. innowacja w kształceniu studentów Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach.”, Student Niepełnosprawny. Szkice i Rozprawy, nr 22(15), (grudz. 2022). https://doi.org/10.34739/sn.2022.22.06.
• [9] Pers M., „Niepełnosprawni a dostępność przestrzeni wszelkich typów. Cz. 2, Architektura kontrolowana, budowa ośrod-ków dla niepełnosprawnych mentalnie na przykładzie USA”, Czasopismo Techniczne. Architektura, nr R. 96, z. 1-A, (1999), s. 58−65.
• [10] Kuryłowicz E., Projektowanie uniwersalne: udostępnianie otoczenia osobom niepełnosprawnym. Centrum Badawczo--Rozwojowe Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, 1996