Indicators of the environmental aspect of spatial order as a tool for the environmental protection in suburban areas

• Autorzy: Mikołajczyk M. , Raszka B.

Identyfikatory

DOI

10.15576/GLL/2016.3.105

Warianty tytułu

PL

Wskaźniki ładu środowiskowego jako narzędzie ochrony środowiska na terenach podmiejskich

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The spatial range of the present analysis spans the rural and urban communities of Lower Silesia region. The aim of the study was to determine the needs in terms of environmental protection and development, due to environmental resources and equipment in the communal infrastructure. The environmental aspect of spatial order was evaluated. It was assumed that the implementation of the spatial order in the aspect of the environment is done by means of developing that environment, and especially by the presence / absence of the biotic (natural) elements and the presence / absence of technical infrastructure (utilities), as well as the proper use thereof. Analyses were performed using the following indicators: the share of protected areas in the total area of the community, the share of green areas in the total area of the community, forestation rates, share of the population using sewage system in the general population of the community, number of domestic sewage treatment plants and number of septic tanks per 1000 inhabitants, as well as the total municipal waste per capita. Rural and urban communities were compared. The data was obtained from GUS (Central Statistical Office), the local data bank. The results allowed for ranking the communities included in the study according to a hierarchy, and grouping them in the terms of spatial order in the environmental aspect.

PL

Opracowaniem objęto gminy wiejskie i miejskie województwa dolnośląskiego. Celem pracy było określenie potrzeb ochrony i kształtowania środowiska ze względu na zasoby środowiskowe oraz wyposażenie w infrastrukturę komunalną badanych jednostek. Oceniano stan ładu przestrzennego w aspekcie środowiskowym. Przyjęto założenie, że realizacja ładu przestrzennego w aspekcie środowiskowych odbywa się poprzez kształtowanie środowiska, a zwłaszcza poprzez obecność/brak jego elementów ożywionych (przyrodniczych) oraz obecność/brak infrastruktury technicznej (komunalnej) oraz jej prawidłowe wykorzystanie. Analizy przeprowadzono korzystając z następujących wskaźników: udział powierzchni obszarów chronionych, lasów i terenów zieleni urządzonej w powierzchni gminy ogółem, udział osób korzystających z sieci kanalizacyjnej w ogólnej liczbie ludności, liczba oczyszczalni przydomowych i zbiorników bezodpływowych na mieszkańców, ilość odpadów komunalnych przypadających na mieszkańca. Gminy wiejskie porównano z gminami miejskimi. Dane pozyskano z Banku Danych Lokalnych (GUS). Uzyskane wyniki pozwoliły na hierarchizację badanych gmin oraz ich grupowanie pod względem poziomu ładu przestrzennego w aspekcie środowiskowym.

Słowa kluczowe

EN

spatial order; environmental protection; shaping the environment; spatial planning

PL

ład przestrzenny; ochrona środowiska; kształtowanie środowiska; planowanie przestrzenne

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie
• Czasopismo: Geomatics, Landmanagement and Landscape
• Rocznik: 2016
• Tom: no. 3
• Strony: 105--114
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Mikołajczyk M.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Katedra Gospodarki Przestrzennej 50-357 Wrocław, ul. Grunwaldzka 55

autor

Raszka B.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Wydział Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji Katedra Gospodarki Przestrzennej 50-357 Wrocław, ul. Grunwaldzka 55

Bibliografia

• Borys T. 1999. Wskaźniki ekorozwoju. Ekonomia i Środowisko, Warszawa–Białystok.
• Borys T., Fiedor B. 2008. Operacjonalizacja i pomiar kategorii zrównoważonego rozwoju – przyczynek do dyskusji. [In:] Rachunki narodowe. Wybrane problemy i przykłady zastosowań, www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcv/gus/PUBL_rachunki_narodowe-wyb_prob_i_przyk_zastos. pdf (accessed 10.1.2016).
• Heffner K., Gibas P. 2007. Analiza ekonomiczno-przestrzenna. Wydawnictwo AE, Katowice.
• Janikowski R. 2009. Kultura osią zrównoważonego rozwoju. [In:] R. Janikowski, K. Krzysztofek (eds). Kultura a zrównoważony rozwój. Środowisko, ład przestrzenny, dziedzictwo. Polski Komitet do spraw UNESCO, Warszawa.
• Kościółek M. 2014. Wykorzystanie analizy wielokryterialnej do badania potencjału gospodarczego województwa podkarpackiego. Metody ilościowe w badaniach ekonomicznych, t. 15/4, s. 62–70.
• Markowski T. 2003. Warunki osiągania mega ładu przestrzennego a system planowania przestrzennego. [In:] T. Ślęzak, Z. Zioło (eds). Społeczno-gospodarcze i przyrodnicze aspekty ładu przestrzennego. Biuletyn PAN KPZK, z. 205.
• Panek T. 2009. Statystyczne metody wielowymiarowej analizy porównawczej. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.
• Parysek J.J. 2003. Ład przestrzenny jako kategoria pojęciowa i planistyczna. [In:] T. Ślęzak, Z. Zioło (eds). Społeczno-gospodarcze i przyrodnicze aspekty ładu przestrzennego. Biuletyn PAN KPZK, z. 205, s. 111–126.
• Runge J. 2007. Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Śleszyński P. 2013. Weryfikacja i testowanie wskaźników zagospodarowania i ładu przestrzennego w gminach. Raport z prac wykonanych w II etapie. PAN, Warszawa.
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717).

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).