Podatność naturalna i specyficzna wód podziemnych na obszarach rolniczych

• Autorzy: Zabłocki S.

Warianty tytułu

EN

Intrinsic and specific groundwater vulnerability in the agricultural areas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The main aim of the work was to evaluate intrinsic and specific vulnerability of groundwater. An assessment of intrinsic vulnerability to groundwater pollution was elaborated on the basis of the original DRASTIC method. An assessment of specific vulnerability to groundwater pollution by nitrate was elaborated by two independent methods. First method – Nitrate Vulnerability Index (NV) was an adaptation of DRASTIC method, second was based on the quotient of nitrate loads (LN) and recharge rate (R), and expected nitrate concentration (NO3exp) were computed in this method. The results were presented in the relation to four homogenous regions called hydrozones: upland, top of the upland, plain and valley. The results of the DRASTIC method indicated on higher vulnerability of the aquifer in the plain (average IPZ = 155) and lower in the upland (IPZ = 125). The results of both specific vulnerability methods confirmed high vulnerability of the aquifer in the upland unit (the nitrate concentration in the range of 10–25 mg/dm3 in 25% of the unit area; average NV = 94) and lower in the plain area (the range of 0–5 mg/dm3 in the 47% /of unit area; average NV = 81). The results present a high difference between intrinsic and specific vulnerability mainly caused by agricultural activity in the upland.

Słowa kluczowe

PL

wrażliwość; wody podziemne; zagospodarowanie terenu; rolnictwo; azotany

EN

vulnerability; groundwater; land use; agriculture; nitrates

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 63, nr 10/2
• Strony: 1135--1139
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Zabłocki S.

• Instytut Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej, Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa;

Bibliografia

• 1. ALLER L., BENNETT T., LEHR J.H., PETTY R.J. & HACKETT G. 1987 - DRASTIC: A standardized system of evaluating ground water pollution potential using hydrogeologie settings. Ada, Oklahoma.
• 2. DUDA R., WITCZAK S. & ŻUREK A. 2011 - Mapa wrażliwości wód podziemnych Polski na zanieczyszczenie w skali 1 : 500 000. AGH, Kraków.
• 3. DYREKTYWA 91/676/EWG - Dyrektywa rady z dn. 12 grudnia 1991 r. dotycząca ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (Dz.U.UE L z dnia 31 grudnia 1991 r.).
• 4. KAJEWSKI I. 2001 - Zastosowanie systemu DRASTIC dla oceny zagrożenia wód podziemnych. [W:] Współczesne Problemy Hydrogeologii, T. 10 (2): 63-68. Oficyna Wydaw. SUDETY, Wrocław.
• 5. KROGULEC E. 2004 - Ocena podatności wód podziemnych na zanieczyszczenia w dolinie rzecznej na podstawie przesłanek hydrodynamicznych. Wyd. UW, Warszawa.
• 6. MARTINEZ-BASTIDA J.J., ARAUZO M. & VALLADOLID M. 2010 - Intrinsic and specific vulnerability of groundwater in central Spain: the risk of nitrate pollution. Hydrogeol. J., 18: 681-698.
• 7. POWSZECHNY spis rolny 2010 - www.stat.gov.pl (stan na 01.2013 r.).
• 8. ROZPORZĄDZENIE Ministra Środowiska z dn. 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz.U. nr 241, poz. 2093).
• 9. USTAWA z dn.18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn., Dz.U. 2014, poz. 850).
• 10. ZABŁOCKI S. 2012 - Ocena wielkości zasilania przypowierzchniowego poziomu wodonośnego w zlewni Osownicy (dorzecze Liwca) na podstawie wyników badań modelowych. Biul. Państw. Inst. Geol., 451: 247-256.
• 11. ZABŁOCKI S. 2013 - Zastosowanie analizy czynnikowej w celu identyfikacji procesów kształtujących chemizm płytkich wód podziemnych na obszarach użytkowanych rolniczo. Biul. Państw. Inst. Geol., 456: 651-658.
• 12. ŻUREK A., CZOP M. & MOTYKA J. 2010 - Azotany w wodach jurajskiego piętra wodonośnego w rejonie Olkusza. Geologia, 36 (1): 109-134.
• 13. ŻUREK A., DUDA R. & WITCZAK S. 2004 - Realizacja zaleceń dyrektywy „azotanowej” w Polsce na tle innych krajów Unii Europejskiej. Problemy wykorzystania wód podziemnych w gospodarce komunalnej. XV symp. Nauk.-techn. Gospodarowanie wodami podziemnymi w UE, PZIiTS Częstochowa: 104-113.
• 14. ŻUREK A., WITCZAK S. & DUDA R. 2002 - Ocena podatności szczelinowych zbiorników podziemnych na zanieczyszczenie. [W:] Rubin H., Rubin K. & Witkowski A. (red.), Jakość i podatność wód podziemnych na zanieczyszczenie. Prace Wydz. Nauk o Ziemi UŚl., 22: 241-254.