Kwas octowy. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

• Autorzy: Knapek R.

Warianty tytułu

EN

Acetic acid

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Stężony kwas octowy jest otrzymywany syntetycznie, natomiast jego wodny 10-procentowy roztwór – w procesie fermentacyjnym. Kwas octowy ma wielorakie zastosowanie w przemyśle, między innymi: tworzyw sztucznych, barwników, leków i tekstylnym, a także w przemyśle spożywczym i w gospodarstwach domowych. Produkcja i zużycie kwasu octowego w kraju wynosi ponad 20 000 t rocznie. Narażonych na jego działanie w przemyśle jest ponad 6000 osób oraz znacząca liczba osób w laboratoriach. Kwas octowy wykazuje słabą toksyczność ostrą dla zwierząt po narażeniu dożołądkowym, skórnym i inhalacyjnym. W zależności od wielkości stężenia ma właściwości drażniące – od umiarkowanych do bardzo silnych i uszkadzających skórę, błony śluzowe i oko. Po przewlekłym narażeniu kwas octowy może powodować chroniczne zapalenie układu oddechowego, skóry i spojówek oraz nadżerki szkliwa zębów. Uznano, że kwas octowy o stężeniu 25 mg/m3 nie powoduje drażnienia oczu i dróg oddechowych. W dostępnym piśmiennictwie nie ma informacji o toksyczności przewlekłej, działaniu rakotwórczym ani działaniu mutagennym kwasu octowego. Kwas octowy wstrzyknięty do zarodków jaj kurzych powodował skutki embriotoksyczne i teratogenne. Podstawą zaproponowanej wartości NDS kwasu octowego, która wynosi 15 mg/m3, są jego właściwości drażniące. Kwas octowy o stężeniu 65 mg/m3 powoduje podrażnienie oczu i błon śluzowych nosa.

EN

Acetic acid (AA) is a colorless combustible liquid with an acrid odor. AA is used in organic synthesis, in the food industry and in the household. AA is of low toxicity for animals by oral, dermal and inhalative exposure. Depending on the concentration AA can irritate or damage the skin, mucosa and eyes. Chronic exposure to AA can cause chronic inflammation of the respiratory tract, the skin and conjunctiva, and also erosion of tooth enamel. AA concentration up to 25 mg/m3 does not irritate the eyes and the respiratory tract. No chronic, carcinogenic or mutagenic effects have been found. The proposed maximum exposure limit MAC (TWA) of 15 mg/m3 is based on the irritating property of AA. AA in a concentration of 65 mg/m3 does not irritate the eyes or nose mucosa.

Słowa kluczowe

PL

kwas octowy; narażenie zawodowe; działanie toksyczne; wartość NDS; wartość NDSCh

EN

acetic acid; occupational exposure; toxicity; MAC (TWA) value; MAC (STEL) value

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2005
• Tom: Nr 2 (44)
• Strony: 117--129
• Opis fizyczny: Bibliogr. 38 poz., tab.

Twórcy

autor

Knapek R.

• Instytut Przemysłu Organicznego Oddział Pszczyna 43-200 Pszczyna ul. Doświadczalna 21

Bibliografia

• 1. ACGIH (1996) TLVs and other ocupational exposure values. Acta Pharmacologica et Toxicologica (1961) 18, 141.
• 2. Amdur M. (1961) The respiratory response of guinea pigs to the inhalation of acetic aced vapour. Am. Ind. Hyg. Assoc. J. 22, 1-5.
• 3. American Industrial Hygiene Association Quarterly (1956) 17, 129
• 4. Anon (1983) Encyclopedia of occupational health and safety. Vol. I/II, Geneva, Switherland, International Labour Office.
• 5. Anon (1984) Canadian Centre for Occupational Health and Safety. L8N, 14.
• 6. Arcg. Ind. Health (1956) 13, 403.
• 7. Baldi G. (1953) Meicina del Lavoro 44, 403 (abstr. Arch. Ind. Hyg. Occup. Med. 1954, 9, 349).
• 8. The Merck Index – Encyclopedia of chemicals, drugs, and biologicals. Red. S. Budavari. NJ, Rahway, Merck and Co. 12 ed. (1996).
• 9. Clarke M.L., Harvey D.G., Humphreys D.J. (1981) Veterinary toxicology. 2nd ed. London, Bailliere Tindall, 171.
• 10. Comptes Rendus des Seances de la Societe de Biologie et de Ses Filiales (1983) 136, 20.
• 11. Delawure State Medical Journal (1959) 31, 276.
• 12. Federal Register (1989) T. 54, 12, 2445.
• 13. CRC (1972) Hanbook of food additives. Red. T.E. Furia. 2nd ed. Cleveland, The Chemical Rubber Co.
• 14. Gigiena i Sanitarija (1969) 34(4), 103.
• 15. Guest D., Katz G.V., Astil B.D. (1982) Aliphatic carboxylic acides. W: Patty’s Industrial hygiene and toxicology. 3rd ed. Rev, 2C.
• 16. Grant W.M. (1986) Toxicology of the eye 3rd ed. Springfield, CiC, Thomas Publisher.
• 17. Hakenbeck H. i in. (1984) Z. Urol. Nephrol. 77(5), 311-4.
• 18. HSDB (luty 1996).
• 19. Kawamoto K. (1981) Nichidai Igaku Zasshi 40(3), 249-59 (za HSDB luty 1996).
• 20. Medicina del Lavoro (1957) 48, 559 (za RTECS 1996).
• 21. NIOSH/OSHA (1981) Occupational Health Guidelines for Chemical Hazards, DHHS (NIOSH) Publication, 81-123 (T. 3). Washington, DC., US Government Printing Office.
• 22. Occupational exposure limits for airborne toxic substances (1991) Occupational Safety and Health Series. Wyd. 3. Geneva, International Labour Office.
• 23. Parmeggiani L., Sassi C. (1954) Medicina del Lavoro 45, 319 ( za Patty 1963).
• 24. Patty F. (1963) Industrial hygiene and toxicology. T. II, 2nd ed.. New York, Interscience Publishers.
• 25. Patty’s Industrial hygene and toxicology (1982) Red. G.D. Clayton, F.E. Clayton. 3rd ed. New York, 1.
• 26. Predielno dopustimie koncentracji wrednich wieszczestw w wozduche raboczej cony. Wsjesojuznaja Assocjacja Profilakticzeskoj Medicyny i Ekołogii „Promedek”. Moskwa, Sprawocznik 1991.
• 27. Rajan K.G., Davies B.H. (1989) Br. J. Ind. Med. 46, 67-8.
• 28. Ruth J.H. (1986) Am. Ind. Hyg. J. 47, A 142-51.
• 29. RTECS (1996).
• 30. Schardiju G.H. i in. (1989) Ned. Tijdschr. Geneeskd. 46, 67-8.
• 31. Sitting M. (1981) Handbook of toxicand hazardous chemicalsstr. 20-21.
• 32. Sterner J.H. (1943) Determining margins of safety: criteria for defining a „harmful” exposure. Ind. Med. 12, 514-18.
• 33. U.S. Department of Labour, Occupational Safety and Health Administration (1989) 29 CFR Part 1910. Air Contaminants, Final Rule. Fed. Ger. 54(12), 2445-6.
• 34. USEPA/OPP (1988) Report on the status of chemicals in the Special review program, Registration standards program. Data Call-In Program, and Other Registration Activities, 68, EPA 540/09-89-037.
• 35. Union Carbide Data Sheet (1963) 8, 7.
• 36. Verschneren K. (1983) Handbook of environmental data of organic chemicals. 2nd ed. New York.
• 37. Vigliani E.C., Zurlo N. (1955) Erfahrungen der Clinica del Lavoro mit Einigen Maximalen Arbeitsplatzkonzentrationen (MAK) von Industriegiften. Arch. Gewerbepath. Gewerbehyg. 13, 528-35 (abstr. Arcg. Ind. Health 1956, 13, 403).
• 38. Zuskin E. i in. (1993) Respiratory symptoms and ventilatory capacity in workers in a vegetable pickling and mustard production facility. Int. Arch. Occup. Environ. Health 64, 457-61.