Cybersecurity and its capabilities in the sphere of preventing road traffic threats. On anger, aggression and road rage

• Autorzy: Pawelec Kazimierz

Identyfikatory

DOI

10.35467/cal/188454

Warianty tytułu

PL

Cyberbezpieczeństwo i jego możliwości zapobiegania zagrożeniom w ruchu drogowym. Z problematyki gniewu, agresji i furii drogowej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

From a very generalised perspective, it can be said that humans are the weakest link regarding road traffic safety. Researchers have focused on their health status, physical, mental and psychological characteristics, gender and age, etc. They have been exploring the question of whether there are persons who are particularly predisposed to becoming the perpetrators or victims of accidents or catastrophes, posing a direct risk of accidents and catastrophes, or causing road traffic hazards. This paper is focused on the issues related to aggression and anger that drivers experience and so-called road rage. The author identifies and analyses the factors determining such conduct, discussing its causes and behaviour prior to such incidents and considering external conditions. Emphasis is placed on the fact that anger, aggression and rage are often followed by a hazard, resulting in an accident or other road incidents mentioned above. Attempts are made to point to yet unexplored spheres of possibly identifying symptoms that indicate aggression or rage, which have been a neglected issue so far and which could be significant for taking anticipative and preventive measures without risk of penalty. The author asserts that the analysis of criminal cases and the evidence collected in the course of such procedures, including tachograph records, event data recorders, video recordings and surveillance cameras, may constitute materials used by an interdisciplinary team of experts to create an algorithm that allows preventive measures to be undertaken before outbursts of aggression, rage and violence take place. Undoubtedly, it is a cybersecurity-related task, which, by no means, may be associated with an excessive surveillance of behaviour on the roads.

PL

W pewnym uproszczeniu można przyjąć, że w bezpieczeństwie ruchu drogowego najsłabszym ogniwem jest człowiek. Uwaga badaczy była skupiona na jego stanie zdrowia, właściwościach psychofizycznych, psychologicznych, płci, wieku i in. Zajmowano się problematyką, czy istnieją osoby szczególnie predystynowane do bycia sprawcami lub ofiarami wypadków, katastrof, sprowadzenia ich bezpośredniego niebezpieczeństwa czy spowodowania zagrożenia w ruchu. Autor niniejszej publikacji skupia się na problematyce związanej z agresją, gniewem za kierownicą oraz tzw. furią drogową. Wskazuje i omawia czynniki determinujące tego rodzaju zachowania, sięga po ich przyczyny, a także zachowania poprzedzające, nie pomija warunków środowiskowych. Eksponuje kwestię, że gniew, agresja oraz furia leżą na przedpolu wywołanego niebezpieczeństwa będącego niejako przyczyną późniejszego wypadku czy innych już wymienionych zdarzeń drogowych. Stara się wskazywać niezbadany obszar, czy można zidentyfikować symptomy wskazujące na agresję czy furię, które to kwestie umykały uwadze, a były niezwykle istotne dla podejmowania wyprzedzających działań profilaktycznych niepołączonych z represyjnością. Wskazuje, że analiza spraw karnych, zgromadzonych w nich dowodów, w tym zapisów tachografów, czarnych skrzynek, sterowników, kamer, monitoringu, mogą stanowić materiał do opracowania przez interdyscyplinarny zespół specjalistów algorytmu pozwalającego na podjęcie działań zapobiegawczych zanim jeszcze nastąpił wybuch agresji, furii czy przemocy. Jest to niewątpliwie zadanie należące do cyberbezpieczeństwa, co absolutnie nie będzie połączone ze zwiększoną inwigilacją zachowań na drogach.

Słowa kluczowe

EN

security rules; accidents; road incidents; hazard; preventive measures

PL

zasady bezpieczeństwa; wypadki; zdarzenia drogowe; niebezpieczeństwo; działanie profilaktyczne

• Wydawca: Akademia Sztuki Wojennej
• Czasopismo: Cybersecurity and Law
• Rocznik: 2024
• Tom: Vol. 11 (1)
• Strony: 248--257
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz.

Twórcy

autor

Pawelec Kazimierz

• Regional Bar Association in Warsaw
• Institute of Security Studies, University of Natural Sciences and Humanities in Siedlce

• https://orcid.org/0000-0001-8669-0249

Bibliografia

• 1. Dunn R.R., A natural history of the future. What the laws of biology tell us about the destiny of the human species, New York 2023.
• 2. Gaberle A., Wypadki drogowe. Aspekty kryminologiczne, Warszawa 1986.
• 3. Głowacki B. [in:] Opiniowanie w sprawach przestępstw i wykroczeń drogowych, eds. K. J. Pawelec, P. Krzemień, Warszawa 2023.
• 4. Goszczyńska M., Tyszka T., Jak postrzegamy zagrożenia, „Przegląd Psychologiczny”1986, no. 1.
• 5. Grunt-Mejer K., Agresja drogowa, jej uwarunkowania i metody pomiaru, „Psychologia Społeczna” 2011, no. 2.
• 6. Hołyst B., Przeciwko życiu. Wymiar kryminologiczny i psychologiczny, vol. 3, Warszawa 2019.
• 7. Hołyst B., Psychologia kryminalistyczna. Diagnoza i praktyka, Warszawa 2018.
• 8. Hołyst B., Wiktymologia, Warszawa 2011.
• 9. Kotarbiński T., Traktat o dobrej robocie, Warszawa 1986.
• 10. Krzemień P. [in:] Opiniowanie w sprawach przestępstw i wykroczeń drogowych, eds. K.J. Pawelec, P. Krzemień, Warszawa 2023.
• 11. Pawelec K.J., Bezpieczeństwo i ryzyko w ruchu drogowym, Warszawa 2020.
• 12. Pawelec K.J., Czynności niepowtarzalne w sprawach o wypadki drogowe. Aspekty procesowo- -kryminalistyczne i bezpieczeństwa, Warszawa 2019.
• 13. Pawelec K.J., Kozłowski B., Tarnowski A. [in:] Opiniowanie w sprawach przestępstw i wykroczeń drogowych, eds. K.J. Pawelec, P. Krzemień, Warszawa 2023.
• 14. Poldrack R.A., The new mind readers. What neuroimaging can and cannot reveal about our thoughts, Standford 2018.
• 15. Psychologia przemysłowa, ed. J. Okoń, Warszawa 1977.
• 16. Schwebel D.C., Severson J., Ba K.K., Rizz M., Individual difference factors in risky driving: The roles of anger/hostility, conscientiousness, and sensation seeking, „Accident Analysis and Prevention” 2006, no. 4.
• 17. Shinar D., Aggressive driving. The contribution of the drivers and situation, „Transportation Research” 1982, no. 2.
• 18. Stefański R.A., Prawo o ruchu drogowym. Komentarz, Warszawa 2008.
• 19. Tyszka T., Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji, Gdańsk, 1999.
• 20. Willet T.C., Criminal on the road. A. study of serious motoring offences and those who commit them, London 1964.
• 21. Wojciszke B., Człowiek w relacji z innymi [in:] Psychologia. Podręcznika akademicki, vol. 3, Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej, ed. J. Strelau, Gdańsk 2006.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).