Badanie związku wysokości opadów miarodajnych w Polsce z parametrami zewnętrznymi

• Autorzy: Licznar Paweł , Siekanowicz Katarzyna , Oktawiec Michał

Identyfikatory

DOI

10.36119/15.2019.10.7

Warianty tytułu

EN

Study of the relationship between the amount of reliable precipitation in Poland with external parameters

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zaprezentowano wyniki badań nad możliwością prowadzenia estymacji przestrzennej wartości maksymalnych wysokości opadów fazowych z uwzględnieniem parametrów zewnętrznych, takich jak: wysokość średniorocznych opadów, współrzędne geograficzne czy też wysokość nad poziomem morza. Maksima opadowe wydzielono z 30-letnich serii obserwacji zarejestrowanych przez 100 deszczomierzy w Polsce. Analizy przeprowadzono w ramach realizacji projektu opracowania Polskiego Atlasu Natężeń Deszczów (PANDa). W części wstępnej wykonano przegląd metod estymacji przestrzennej wysokości (natężeń) deszczów miarodajnych, stosowanych dotychczas w Polsce i zagranicą (w Niemczech i Stanach Zjednoczonych) do opracowywania ogólnokrajowych atlasów lub formuł, określających wielkość deszczów miarodajnych. Występowanie zależności pomiędzy analizowanymi parametrami zewnętrznymi a wysokościami opadów miarodajnych poddano ocenie z wykorzystaniem współczynnika korelacji rang Spearmana dla 480 maksimów opadowych (dla 16 faz (czasów trwania) deszczów miarodajnych w zakresie od 5 do 4320 minut i 30 pozycji w szeregach rozdzielczych). Ponadto zweryfikowano związek wyznaczonych dla danej lokalizacji wysokości opadów miarodajnych z położeniem geograficznym, przy użyciu metody wielokrotnej regresji liniowej.

EN

The research presents results on application possibility of external parameters, such as: average annual precipitation, coordinates of elevation in spatial estimation of maximum rainfall values. Rainfall maxima were selected from 30-year time series, recorded by 100 rain gauges in Poland. The analyses were conducted as a part of the implementation of the project: “Polish Atlas of Rainfall Intensities – PANDa”. In the introduction part there is a review of spatial estimation methods of design rainfall depths, which have been used in Poland and abroad (in Germany and in the USA) so far for rainfall national atlases and formulas. The relationships between analysed external parameters and the design rainfall amounts were evaluated using Spearman’s rank correlation coefficient for 480 rainfall maximums (for 16 durations – from 5 to 4320 minutes and 30 positions in series). Moreover, the relationship between design rainfall amount and the geographical location was verified using multiple linear regression.

Słowa kluczowe

PL

opad miarodajny; maksimum opadowe; model opadowy; współczynnik korelacji rang Spearmana

EN

design rainfall; rainfall maximum; rainfall model; Spearman’s rank correlation coefficient

• Wydawca: Ośrodek Informacji "Technika instalacyjna w budownictwie''
• Czasopismo: Instal
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 10
• Strony: 42--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys., tab., wzory

Twórcy

autor

Licznar Paweł

• Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Wrocławska, Wrocław

autor

Siekanowicz Katarzyna

• Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Wrocławska, Wrocław

autor

Oktawiec Michał

• Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Wrocławska, Wrocław

Bibliografia

• [1] Lambor J., 1953: Maksymalne natężenie deszczów o określonym prawdopodobieństwie pojawiania się na terytorium Polski. Acta Geophysica Polonica, 1 (3-4)
• [2] Atlas hydrologiczny Polski, J. Stachy (red.), 1986-1987: Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa
• [3] Bogdanowicz E., Stachy J., 1998: Maksymalne opady deszczu w Polsce - charakterystyki projektowe. Materiały Badawcze. Seria: Hydrologia i Oceanologia nr 23. Wyd. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa
• [4] Suligowski R., 2004: Struktura czasowa i przestrzenna opadów atmosferycznych w Polsce. Próba regionalizacji. Prace Instytutu Geografii Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach, nr 12, Kielce.
• [5] Błaszczyk W., 1954: Spływy deszczowe w sieci kanalizacyjnej (wytyczne do normatywu). GWTiS, 9, 262-271
• [6] Perica S., Pavlovic S., Laurent M. St., Trypaluk C., Unruh D., Wilhite O, 2018: NOAA Atlas 14. Precipitation-Frequency Atlas of the United States. Volume 11 Version 2.0: Texas
• [7] Daly C., Neilson R. P., Phillips D. L., 1994: A statistical-topographic model for mapping climatological precipitation over mountainous terrain. Journal of Applied Meteorology, 33, 140-158
• [8] Bartels H., 1997: Starkniederschlagshöhen für Deutschland. KOSTRA. Deutscher Wetterdienst, Offenbach
• [9] Malitz G., Ertel H., 2015: KOSTRA-DWD-2010 – Starkniederschlagshöhen für Deutschland (Bezugszeitraum 1951 bis 2010) – Abschlussbericht, Offenbach am Main
• [10] Rauthe M., Steiner H., Riediger U., Mazurkiewicz A., Gratzki A., 2013: A Central European precipitation climatology - Part I: Generation and validation of a high-resolution gridded daily data set (HYRAS). Meteorologische Zeitschrift, 22 (3), 235–256
• [11] Burszta-Adamiak E., Licznar P., Zaleski J., 2019: Criteria for identifying maximum rainfalls determined by the peaks-over-threshold (POT) method under the Polish Atlas of Rainfalls Intensities (PANDa) project. Meteorology, Hydrology and Water Management 7 (1), 3-13.
• [12] Spearman Ch., 1904: The proof and measurement of association between two things, American Journal of Psychology, 15, 72–101.
• [13] Spearman Rank Correlation Coefficient, w: The Concise Encyclopedia of Statistics, 2008, Springer, Nowy Jork
• [14] Linear or rank correlation - instrukcja do oprogramowania Matlab, https://www.mathworks.com/help/stats/corr.html#mw_ae4a6910-6565-47cea488-30ebfb787127, dostęp z dnia 7 sierpnia 2019 r.
• [15] Fowler J., Cohen L., Jarvis P., 2009: Practical Statistics for Field Biology, Wiley, Nowy Jork
• [16] Ciepielowski, Sz. Dąbkowski L., 2006: Metody obliczeń przepływów maksymalnych w małych zlewniach rzecznych (z przykładami) Oficyna Wydawnicza Proj-przem-EKO, Bydgoszcz
• [17] Licznar P., Siekanowicz-Grochowina K., Oktawiec M., Kotowski A., Burszta-Adamiak E., 2018: Empiryczna weryfikacja formuły Błaszczyka do obliczania wartości natężenia deszczu miarodajnego. Ochrona Środowiska, 40 (2), 17–22
• [18] Multiple Linear Regression, w: The Concise Encyclopedia of Statistics. 2008, Springer, Nowy Jork
• [19] Multiple linear regression - instrukcja do oprogramowania Matlab, https://www.mathworks.com/help/stats/regress.html, dostęp z dnia 7 sierpnia 2019 r.

Uwagi

PL

2. Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).