Nazwy własne w przestrzeni społeczno-komunikacyjnej. Uwagi językoznawcy

• Autorzy: Rutkiewicz-Hanczewska M.

Warianty tytułu

EN

Proper names in the social-communicative space. Linguist’s comments

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł poświęcony jest problematyce funkcjonowania nazw własnych w kontekście społeczno-komunikacyjnym. Podkreśla konieczność rozdzielenia procesów tworzenia i funkcjonowania onimów, ze względu na to, że w użyciu nazwa własna obrasta w nowe konotacje, staje się przyczyną generowania nowych motywacji, które są tworzone z reguły podświadomie. Te motywacje ujawniają się w postaci tzw. reinterpretacji nazewniczych zewnętrznych i wewnętrznych. Pierwsze dotyczą przekształceń dokonywanych w świadomości użytkownika, a zatem bez naruszenia formy nazewniczej. Mechanizm drugiego typu przekształceń pozwala na dokonywanie zmian w obrębie leksykalnym onimu.

EN

This paper deals with proper names functioning issues in the social-communicative context. It underlines the necessity to divide creating and functioning names processes, because while using the proper names receive new connotations, and becomes a reason for generating new motivations, which are usually created subconsciously. These motivations come to the light in the shape of so called outward and inward onomastic (name) reinterpretations. The first concern transformations taking place in the user’s awareness, thus without reshaping a name. Mechanism of the other type of transformations allows making changes within lexical name.

Słowa kluczowe

PL

nazwa własna; nazwa pospolita; etymologia ludowa; reetymologia; skojarzenie; adideacja; nominacja

EN

proper name; common name; folk etymology; reetymology; association; adideation; nomination

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Geodetów Polskich
• Czasopismo: Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 23
• Strony: 355--363
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz.

Twórcy

autor

Rutkiewicz-Hanczewska M.

• Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, tel./fax: [phone]

Bibliografia

• 1. Cienkowski W., 1972. Teoria etymologii ludowej. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• 2. Cieślikowa A., 2005. Przyczyny zmian w nazewnictwie dawniej i dziś. W: Z najnowszych tendencji w polskim nazewnictwie, red. R. Łobodzińska. Oficyna Wydawnicza Leksem, Łask, s. 21–31.
• 3. Cieślikowa A., 2010. Nazwy własne w kontekście społecznym w pracach Marii Malec i Kazimierza Rymuta. W: Nazwy własne a społeczeństwo, red. R. Łobodzińska. Oficyna Wydawnicza Leksem, Łask, t. 1, s. 13–22.
• 4. Gaczyńska-Piwowarska H., 2010. Nazewnictwo a kształtowanie przestrzeni społecznej na przykładzie mikrotoponimii turystycznej. W: Nazwy własne a społeczeństwo, red. R. Łobodzińska. Oficyna Wydawnicza Leksem, Łask, t. 2, s. 43–54.
• 5. Karaś H., red. Gwary polskie. Przewodnik multimedialny. www.gwarypolskie.uw.edu.pl.
• 6. Karłowicz J., 1878. Słoworód ludowy, Redakcja „Dwutygodnika Naukowego”, Kraków.
• 7. Klemm M., 2009. Punkt wyjścia: czy każdy ma mieć swoje pojęcie tekstu? Różne definicje tekstu i ich porównanie. W: Lingwistyka tekstu w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy, red. Z. Bilut-Homplewicz, W. Czachura, M. Smykała. Oficyna Wydawnicza Atut, Wrocław, s. 13–26.
• 8. Łobacz P., Mikołajczak-Matyja N., 2002. Skojarzenia słowne w psycholeksykologii i onomastyce psycholingwistycznej. Sorus, Poznań.
• 9. Martinet A., 1970. Podstawy lingwistyki funkcjonalnej. Przeł. L. Zawadowski. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• 10. Mrózek R., 2010. Nazwy własne w społecznych kontaktach komunikacyjnych a zadania onomastyki pragmatycznej. W: Nazwy własne a społeczeństwo, red. R. Łobodzińska. Oficyna Wydawnicza Leksem, Łask, t. 1, s. 41–48.
• 11. Paluszak-Bronka A., Czachorowska M., 1998. Etymologia ludowa a naukowa nazw wybranych osiedli bydgoskich. W: Najnowsze przemiany nazewnicze, E. Jakus-Borkowa, K. Nowik, Energeia, Warszawa, s. 401–412.
• 12. Rutkiewicz-Hanczewska M., 2006. Nazwa własna jako tekst. Polonica, XXVI–XXVII, s. 299–317.
• 13. Siwiec A., 2010. Nazwy własne w perspektywie nominacji i komunikacji. Onomastica, LIV, s. 9–24.
• 14. Šrámek R., 1988. Teorie onomastyki a płaszczyzny nominacji proprialnej. Zeszyty Naukowe WSP w Opolu. Językoznawstwo XI, pod red. S. Gajdy, Opole, s. 19–34.
• 15. Zierhoffer K., 1959. Ścieżka i jej synonimy w gwarach i historii języka polskiego na tle ogólnosłowiańskim. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.