Granulowany nawóz z popiołu ze spalenia biomasy oraz kości z dodatkiem Bacillus megaterium w ocenie polowej. Cz. 1, Wpływ na plonowanie i stan sanitarny łanu pszenicy ozimej

• Autorzy: Jastrzębska M. , Kostrzewska M. K. , Saeid A. , Treder K. , Makowski P. , Jastrzębski W. P. , Okorski A.

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2017.10.29

Warianty tytułu

EN

Granulated phosphorus fertilizer made of ash from biomass combustion and bones with addition of Bacillus megaterium in the field assessment. Part 1, Impact on yielding and sanitary condition of winter wheat

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono fragment badań polowych nad właściwościami użytkowymi granulowanego bionawozu fosforowego wytworzonego z popiołu ze spalania osadów ściekowych oraz kości zwierzęcych i zawierającego bakterie solubilizujące fosfor Bacillus megaterium. Działanie bionawozu porównywano z jego odpowiednikiem bez bakterii oraz z superfosfatem. Nawozy stosowano w dawkach P₂O₅ równych 40, 60 i 80 kg/ha. Pod względem wpływu na wielkość plonu zboża i jego strukturę nawozy z odpadów nie ustępowały superfosfatowi, a ich działanie było porównywalne. Najlepszą efektywność plonotwórczą wykazał bionawóz w dawce P₂O₅ 60 kg/ha; jej zwiększenie do 80 kg było już nieuzasadnione. Bionawóz, podobnie jak nawóz z popiołu i kości oraz superfosfat, nie miał wpływu na wyleganie, stopień zachwaszczenia chronionej pszenicy oraz jej porażenie przez patogeny grzybowe.

EN

A granulated P biofertilizer made from sewage sludge ash and animal bones (enriched with Bacillus megaterium) was compared in field expts. on winter wheat to its equiv. without bacteria and to superphosphate. Three levels of P₂O₅ were used (40, 60 and 80 kg/ha). Wheat yield, ear d., no. of grains in the ear, the mass of 1000 grains, biomass dynamics, lodging, weed infestation, and intensity of fungal diseases were studied. Both biofertilizer and fertilizer from waste equalled superphosphate in terms of its crop-enhancing efficiency. The highest yield was achieved when the biofertilizer at a P₂O₅ dose of 60 kg/ha was used. The tested fertilizers did not influence wheat lodging and weed and fungal pathogens infestation.

Słowa kluczowe

PL

pszenica ozima; nawóz granulowany; bionawóz fosforowy; Bacillus megaterium; właściwości użytkowe nawozu; porównanie nawozów

EN

winter wheat; granular fertilizer; phosphorus biofertilizer; Bacillus megaterium; fertilizer application characteristics; fertilizer comparison

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 96, nr 10
• Strony: 2168--2174
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Jastrzębska M.

• Katedra Agroekosystemów, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, pl. Łódzki 3, 10-718 Olsztyn

autor

Kostrzewska M. K.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

autor

Saeid A.

• Politechnika Wrocławska

autor

Treder K.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

autor

Makowski P.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

autor

Jastrzębski W. P.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

autor

Okorski A.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• [1] J.J. Schröder, D. Cordell, A.L. Smit, A. Rosemarin, Sustainable use of phosphorus. Technical Report Report 357 for Plant Research International, Wageningen University and Research Centre, Wageningen, The Netherlands, 2010.
• [2] Mineral commodity summaries 2016. Phosphate rock. U.S.G.S. 2016.
• [3] Report on critical raw materials for the EU. Report of the Ad hoc Working Group on defining critical raw materials, May 2014, European Commission, 2014.
• [4] Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 grudnia 2015 r., Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2016.
• [5] F. Tenkorang, J. Lowenberg-DeBoer, Nutr. Cycl. Agroecosys. 2009, 83, 233.
• [6] S.J. Van Kauwenbergh, M. Stewart, R. Mikkelsen, Better Crops 2013, 97, nr 3, 18.
• [7] B. Sapek, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 2014, 14, nr 1, 77.
• [8] R.W. Scholz, A.E. Ulrich, M. Eilittä, A. Roy, Sci. Total Environ. 2013, 461-462, 799.
• [9] A. Saeid, M. Labuda, K. Chojnacka, H. Górecki, Przem. Chem. 2012, 91, nr 5, 952.
• [10] J. Poluszyńska, E. Ślęzak, Prace ICiMB 2015, 22, 44.
• [11] A. Saeid, M. Labuda, K. Chojnacka, H. Górecki, Waste Biomass Valor. 2014, 5, 265.
• [12] M. Wyciszkiewicz, A. Saeid, M. Samoraj, K. Chojnacka, J. Chem. Technol. Biotechnol. 2016, doi:10.1002/jctb.5135.
• [13] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 8 stycznia 2013 r. w sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu, Dz. U. 2013, poz. 38.
• [14] Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie komunalnych osadów ściekowych z dnia 13 lipca 2010 r., Dz. U. 2010, nr 137, poz. 813.
• [15] M. Severin, J. Breuer, M. Rex, J. Stemann, Ch. Adam, H. Van den Weghe, M. Kücke, Plant Soil Environ. 2014, 60, nr 12, 555.
• [16] P.M. Bierman, C.J. Rosen, P.R. Bloom, E.A. Nater, J. Environ. Qual. 1995, 24, 279.
• [17] A. Iżewska, C. Wołoszyk, Ecol. Chem. Eng. 2013, 20, 1019.
• [18] H. Herzel, O. Krüger, L. Hermann, C. Adam, Sci. Total Environ. 2016, 542, 136.
• [19] European Union (1991). Council Regulation (EEC) No. 2092/91 on organic production of agricultural products and indications referring thereto on agricultural products and foodstuffs, OJEC (Official Journal of the European Communities), L 198.
• [20] L. Hein, R. Leemans, Ambio 2012, 41, 341.
• [21] A. Rosemarin, L.S. Jensen, Mat. European Sustainable Phosphorus Conference, Brussels (Belgia) 6 marca 2013 r., 1.
• [22] S.B. Sharma, R.Z. Sayyed, M.H. Trivedi, T.A. Gobi, SpringerPlus 2013, 2, http://dx.doi.org/10.1186/2193-1801-2-587.
• [23] T. Karpagam, P.K. Nagalakshmi, Int. J. Curr. Microbiol. App. Sci. 2014, 3, nr 3, 601.
• [24] M. Beigzade, A. Maleki, S.A. Siaddat, M. Malek-Mohammadi, Int. J. Agric. Crop Sci. 2013, 6, 1179.
• [25] M. Labuda, A. Saeid, K. Chojnacka, H. Górecki, Przem. Chem. 2012, 91, nr 5, 837.
• [26] A. Saeid, M. Wyciszkiewicz, M. Jastrzębska, K. Chojnacka, H. Górecki, Przem. Chem. 2015, 94, 361.
• [27] C. Dordas, Eur. J. Agron. 2012, 37, 31.
• [28] M. Kalinowska-Zdun, J. Rozbicki, Z. Wyszyński, J. Dobiesz, Przewodnik dla agrotechnika. Środowisko, odmiana, plantacja, Fundacja Rozwój SGGW, Warszawa 1994.
• [29] R. Mackiewicz, M. Drath, Biul. Inst. Ochr. Rośl. 1972, 54, 153.
• [30] K. Hinfner, Z.S. Papp, Atlas chorób i szkodników zbóż i kukurydzy, PWRiL, Warszawa 1964.
• [31] H.H. McKinney, J. Agric. Res. 1923, 26, 195.
• [32] K. Grabowska, B. Banaszkiewicz, Z. Szwejkowski, Acta Agrophys. 2004, 3, nr 1, 57.
• [33] H. Weigand, M. Bertau, W. Hübner, F. Bohndick, A. Bruckert, Waste Manage. 2013, 33, nr 3, 540.
• [34] K.D. Alotaibi, J.J. Schoenau, T. Fonstad, J. Soils Sediments 2013, 13, 1024.
• [35] M. Jastrzębska, M.K. Kostrzewska, K. Treder, P. Makowski, W.P. Jastrzębski, A. Okorski, Przem. Chem. 2016, 95, nr 8, 1580.
• [36] M. Jastrzębska, M.K. Kostrzewska, K. Treder, W.P. Jastrzębski, P. Makowski, J. Agr. Sci. 2016, 8, nr 6, DOI: 10.5539/jas.v8n6pxx.
• [37] M. Jastrzębska, M.K. Kostrzewska, P. Makowski, K. Treder, A. Okorski, Przem. Chem. 2015, 94, nr 3, 416.

Uwagi

PL

Badania są finansowane ze środków grantu PBS 2/A1/11/2013, pt.: Odnawialne źródła fosforu - bazą surowcową nowej generacji nawozów, przyznanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.